پنجشنبه ۰۱ آذر ۱۴۰۳ - November 21 2024
مردمسالاري و حاکميت ملت و سپردن کار مردم به دست مردم يکي از مطالبات ملت ايران در انقلاب مشروطه، نهضت ملي ايران و انقلاب اسلامي سال 57 بوده است. يکي از شرايط اوليه در يک کشور داراي دموکراسي وجود احزاب مختلف هستند، حزب هاي متنوع در جامعه با کارکردهاي متعدد من جمله گسترش مشارکت سياسي حضوري پرشور در انتــــخابات و مديريــــت منازعات سياسي تاثير بسزايي دارند. حزب ها مي‌توانند با آگاهي دادن به بينش سياسي افراد موجه‌اي را معرفي کنند، پس براي دستيابي به توسعه سياسي و اقتصادي وکنترل و تحديد قدرت، ايجاد احزاب قانوني و قدرتمند لازم است.
وقتي شاهد احزاب پويا و فعال باشيم ديگر خبري از پول‌هاي آنچناني و باد آورده و تبعيضات علمي، شغلي، اقتصادي نخواهيم بود، اهميت نقش احزاب در توسعه سياسي انکار شدني نيست، پس براي رسيدن به اهداف عالي اقتصادي، توسعه سياسي لازم و ضروري و بهترين نقشه راه حزب ها هستند.
تجربه نشان داده افرادي که عضو يک حزب يا گروه جريان سياسي شناسنامه داري بوده‌اند شانس بيشتري از افراد غير حزب براي جذب راي برخوردارند .دريك نظام دموكراسي اين احزاب و برنامه‌هاي اجرايي آنان است كه با يكديگر رقابت مي‌كنند و در واقع مردم قبل از اينكه به اشخاص معرفي شده درانتخابات فكر كنند به برنامه هاي اعلام شده از طرف احزاب راي مي‌دهند.
اما متاسفانه عليرغم تجربه هاي گذشته در نظام سياسي فعلي هنوز اين اشخاص و افراد هستند كه مورد گزينش و انتخاب قرار مي‌گيرند و نه احزاب و برنامه‌ها. متاسفانه بايد عرض کنم احزاب ما در زمان انتخابات ظهور پيدا مي کنند و برنامه هاي مدون، ديدگاه هاي فرهنگي، اقتصادي، سياسي... را ندارند. و احزاب چنداني قوي هم نداريم در شهرستان‌ها دفاتر و عضو فعالي داشته باشند. قابل ذكر است كه جامعه ايران از زماني كه نظام پارلماني را جايگزين حكومت استبدادي كرد با اين مشكل روبرو است و هنوز هم نتوانسته آنچنان كه بايد شرايط فعاليت احزاب سياسي را در جامعه فراهم كند.
نگاه منفي به احزاب سياسي درجامعه ايران تجربه تلخي است كه در گذشته نيز روي داده و يا شايد به علت وجود تفكراتي تماميت خواه هيچگاه فرصت ظهور و بروز واقعي پيدا نكرده است . قابل ذكر است كه جامعه ايران از زماني كه نظام پارلماني را جايگزين حكومت استبدادي كرد با اين مشكل روبرو است و هنوز هم نتوانسته آنچنان كه بايد شرايط فعاليت احزاب سياسي را در جامعه فراهم كند.
تجربه جهاني نيز نشان مي‌دهد که در کشورهاي توسعه يافته، برگزاري انتخابات آزاد و سالم و تعيين نمايندگان واقعي مردم و سپردن کار مردم به دست مردم ازجمله دستاوردهاي مطالبات دموکراسي‌خواهي در دويست سال اخير بوده و در دوران جديد يگانه ساز و کار مؤثر و تن‌ها، شيوه مسالمت‌آميز در دستيابي به دموکراسي و حاکميت ملت و گردش مسئولان در چارچوب گفتمان اصلاح‌طلبي و تحقق برنامه‌هاي توسعه پايدار بوده است.
در کشورهاي در حال توسعه حضور مردم در انتخابات و مبارزه پارلماني به عنوان مؤثر‌ترين روش و اصوليترين و کم هزينه‌ترين راه دستيابي به آرمان‌هاي مردمسالاري و حاکميت ملي است. از اينرو حضور در انتخابات وتقويت فرايند دموکراسي يک وظيفه ملي و ديني است. در اين فرايند آگاهي‌بخش هم حاکمان و هم مردم به تدريج آموخته مي‌شوند و نهال دموکراسي بارور مي‌شود. دراين راستا احزاب سياسي نقش تعيين کننده‌اي در سازماندهي و تربيت فعالان سياسي ـ اجتماعي و برنامه‌ريزي براي پاسخ به نياز‌ها و آرمان‌هاي شهروندان و پاسخگويي در قبال مردم بر عهده دارند. تجربه نشان داده است در غياب احزاب سياسي مستقل و ريشه‌دار در جامعه فرصت براي عوام فريبي در کشورهاي در حال توسعه فراهم مي‌شود و در اين شرايط در فرايند دموکراسي و انجام برنامه‌هاي توسعه اختلال به وجود مي‌آيد. با وجود احزاب قوي ديگرپول نقش اول درانتخابات ايران را در بين نمايندگان ايفا نخواهد کرد
اينکه نمايندگاني که با صرف هزينه هاي چند صد ميليوني به مجلس راه پيدا مي کنند هيچگاه نمي‌توانند دغدغه مردم و مسائل مهم کشور را داشته باشند، چنين نمايندگاني هيچ گاه دغدغه هاي مردم و مسائل ملي برايشان مهم نيست. بر پايه چنين ضرورت‌هايي وزارت کشور و همه نهادهايي که مسئوليت برگزاري انتخابات را بر عهده دارند بايستي زمينه حضور همه احزاب سياسي‌که به قانون اساسي التزام دارند اعم از اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران، اصول‌گرايان را در انتخابات پيش روي مجلس دهم فراهم آورند تا در يک رقابت آزاد و سالم مردم فرصت شنيدن برنامه‌هاي احزاب مختلف را پيدا کنند و به نمايندگاني که معرفي مي‌کنند با آگاهي رأي دهند. احزاب در چارچوب قانون و رسالتي که بر عهـــده دارنـــد مي توانند از ورود افراد غير لايق به مقوله انتخابات جلوگيري کند، چرا که ديگر افراد به تنهايي و با حرف و حديث هاي زياد به کارزار رقابت هاي انتخاباتي ورود نمي‌کنند بلکه اين احزاب هستند که بر اساس شاخص ها و معيارهاي مورد نظر و بر حسب کفايت، تخصص، تجربه معرفي مي شوند.
