حتی تغییر دامنه نوسان و تبدیل آن به دامنه نوسان نامتقارن مثبت شش و منفی دو درصد نیز کارساز نبود و هرچند ترمز ریزش شارپی بازار کشیده شد اما در نهایت شاخص کل بورس دوباره به کانال یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد عقب گرد کرد. این درحالی است که در ماه های ابتدایی سال دولتمردان مردم را به سرمایه گذاری در بورس تشویق میکردند و درحالی که بازارهای موازی جذابیتی نداشتند، مردم تحت تاثیر این تشویق ها، سرمایه های سرگردان و خرد خود را وارد بازار سرمایه کردند به امید اینکه از تورم موجود در جامعه عقب نمانند و بتوانند سرمایه های خود را حفظ کنند. در آن ماه ها نقدینگی بسیاری وارد بازار سرمایه شد، به طوریکه ارزش معاملات تا حدود ۲۴ هزار میلیارد در روز افزایش یافت.

این در شرایطی بود که درهای صادرات نفت به دلیل تحریم و صادرات غیرنفتی به دلیل شیوع کرونا روی دولت بسته شده بود و دولت از نظر تامین منابع مالی در تنگنا قرار داشت. بنابراین در روزهای رونق بازار سرمایه، دولت توانست بخشی از منابع مالی مورد نیاز خود را از این بازار تامین کند. اما در نهایت و با تلنگر اختلاف وزرای نفت و اقتصاد درمورد عرضه پالایشی یکم، استارت ریزش بازار در مردادماه زده شد و تا کنون نیز ادامه دارد. اتفاقی که منجر به از بین رفتن سرمایه و در نهایت اعتماد سهام داران شد و در حال حاضر کار به جایی رسیده است که حجم روزانه معاملات تا دو تا سه هزار میلیارد تومان کاهش یافته است، یعنی چیزی حدود یک دهم حجم معاملات تیرماه. در واقع باید گفت نقدینگی از بازار سرمایه خارج شده است.

از سوی دیگر انگیزه خرید در بازار وجود ندارد. حقوقی ها درحال فروش هستند تا سود شناسایی کنند و صورت مالی را با سود شناسایی خوب ببندند. درواقع این روزها بیشتر از انکه فروشنده ها به چشم بیایند، نبود خریدار به چشم می آید! در بسیاری از روزها صف فروش سهم های بزرگ و شاخص ساز توسط حقوقی ها جمع میشود اما خریدار نیست و همه اقدام به فروش سهم می کنند، در نهایت منابعی که برای جمع کردن صف های فروش در نظر گرفته شده بود تمام می شود!

همه این عوامل در کنار شرایط اقتصاد کلان و سیاست خارجه قرار می گیرد تا به روزهای قرمز بازار بیشتر دامن بزند! وضعیت برجام همچنان مشخص نیست و به نظر می رسد ایران قصد دارد برنامه های هسته ای خود را توسعه دهد و همواره ابهامات بازار سرمایه را از حالت تعادل خارج می کند. این درحالی است که دولت درحال فروش اوراق خود در بازار ابزارهای نوین فرابورس است و از این طریق تامین مالی می کند، بنابراین فعلا به بخش سهام کاری ندارد. بنابراین به نظر نمی رسد با حفظ شرایط موجود، بازار سرمایه تا پایان سال وضعیت متفاوتی با این روزها پیدا کند.