عجب شیر پرس - انسانها به عنوان پدید آورندگان سازمان ها، ابزار و وسایل کار، تولید کنندگان، مدیران نه تنها حرکت روزمره اقتصاد را به پشتوانه کار خویش و با کمک این عوامل امکان پذیر می کنند بلکه با پرداختن به امور پژوهشی و تحقیق از یک سو تحرک اجتماعی و از سوی دیگر رشد و توسعه اقتصادی را باعث می شوند. دانش و علم بدون نکته سنجی ها و سوال و جوابها و نقادیها هیچگاه نمی توانست به رشد و کمال امروزی برسد چرا که ترقی و توسعه آن مستلزم برخورد کنکاش گرانه و بحث و جدال کردن با چنین سوالاتی، جوابهای متعددی را در اذهان ایجاد می کند که پاسخهای مناسب و منطقی کارشناسان و متخصصین امر را می طلبد. به همین منظور با کنار زدن پرده ابهام در این باب گفتگویی را با سید یوسف حسینی، رئیس کمسیون صادرات و واردات اتاق بازرگانی تبریز که به عنوان یکی از بزرگترین و فعالترین صادرکنندگان دراستان آذربایجان شرقی است و از سال 71 تا کنون سابقه ای دیرینه و تجاربی ارزشمند را در این عرصه دارد، انجام داده ایم که ماحصل اش، تقدیم می گردد:
در حال حاضر موانع موجود بر روند فعالیّت فعّالان در حوزه صادرات را، به طور کلّی توضیح فرمایید؟باید عرض کنم که امروزه فعّالان اقتصادی از مشکلات خاصی برخوردارند که به نوعی در حل شدن آن مشکلات، باید صبوری لازم را داشته باشند چون طبق تجارب بدست آمده حل آنها زمانبر بوده و به کندی جلورفته است. امروزه همه ما شاهد هستیم که جنگ اقتصادی در مسیر رونق خود، اوج گرفته است و این قضیه مشخصاً برای افرادی که در حوزه صادرات فعالیت دارند وبه صورت برون مرزی کار می کنند مشکل آفریده است که بخش عمده آن مربوط به برگشت ارز می باشد که بسیاری از شاغلان این عرصه را دلسرد کرده است. لذا باید اقدامات لازم جهت برگشت ارز به چرخه اقتصاد صورت پذیرد که اگر اتفاق نیفتد شرایط بدتری رخ خواهد داد و برای کشور و اداره آن از طرف دولت مشکلات فراوانی را ایجاد خواهد کرد. بنابراین ما باید تحت نظر دولت، ارز حاصل از صادرات را به اقتصاد مان برگردانیم ولی نحوه برگشت این ارز بسیار حائز اهمیت است چرا که در حال حاضر سیاست گذاریهایی که در راستای برگشت سریع آن توسط بانک مرکزی اتخاذ می شود از نظر صادر کنندگان فعال این حوزه مورد تایید نیست و صحیح نمی باشد. طبق آمار اعلام شده 654 نفر بازرگان یا بعبارتی صادرکننده در استان داریم که نزدیک 230 نفر از این افراد با این مشکل دست به گریبان هستند و نتوانسته اند تعهد ارزی شان را که نسبت به صادرات خود داشته اند به جا بیارند. بنده هم به نوبه خودم به عنوان مسئول در کمسیون صادرات اتاق بازرگانی تبریز با برگزاری جلسات متعدد، پیگیر جدی حل مشکلات همکاران خود در حوزه صادرات هستم تا با حل معضلات موجود شفاف سازیهای لازم هم، در جهت تمییز افراد صادق و خادم که صاحب اعتبار و تجربه هستند نسبت به سایر افرادی که به طور کلی ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصاد برنگردانده و تسویه لازم را صورت نداده اند انجام پذیرد. مشکل بعدی در این بخش نبود کیفیت در کالاهای صادراتی می باشد و این در حالی اتفاق می افتد که در بازار جهانی جنس ایرانی را به بی کیفیتی می شناسند در صورتی که در تمامی بازارها در وهله اول ما هستیم که میدان داری می کنیم ولی در مراحل بعد، کشوری مثل ترکیه به لحاظ کیفیت بالایش جایگزین ما می شود و تمامی زحمات و تلاش ما و همکارانمان به هدر می رود و ایجاد این مشکل همگی نشات گرفته از این است که سود شخصی مان را به منفعت کشور و مملکت خودمان ترجیح می دهیم. در این باب خواهش بنده این است که اختیارات لازم به بخش خصوصی داده شود تا با حمایت بخش دولتی، بخش خصوصی خودش به جدّ پیگیر این قضایا باشد تا گامی فراتر نسبت به گذشته برداشته شود.
با توجه به اینکه بر اساس اعلام فائو( سازمان خواربار و کشاورزی ملل متّحد) 25 در صد از محصولات کشاورزی جهان را ایران تولید می کند، به نظر شما بهترین راهکاری که دولت می تواند به عنوان بسته حمایتی به این بخش اختصاص دهد چیست؟بخش ارگانیک در دنیای کنونی از مباحث داغ و بروزی شده است که ما در این بخش تا به حال نتوانستیم صادرات محصولاتی که ارگانیک باشند را داشته باشیم یا اگر هم بوده به صورت خیلی نادراتفاق افتاده است. سابقاً در جلسه شورای گفتگو پیشنهاد داده ایم که صادرات این محصولات را توسعه دهند که تا به امروز از طرف دولت اتفاق خاصی در این زمینه نیفتاده است که اگر این امر عملی شود و از قالب حرف بیرون آید، قطعاً آمار محصولات کشاورزی ایران در سهم جهانی بالاتر خواهد رفت و جایگاه واقعی خود را روز به روز مستدام شده تر و دوام یافته تر حفظ خواهد کرد. بنابراین اگر بحث ارگانیک بودن محصولات و کیفیت آنها در هم ادغام شود باعث موفقیت روزافزون محصولات ایرانی در بازار جهانی خواهیم بود.
با در نظر گرفتن فرمایش مقام معظم رهبری در راستای اقتصاد مقاومتی که صادرات از اولویّتهای اصلی و مهم در پایه گذاری این نوع از اقتصاد است، چه راهکاری را در این باب پیشنهاد می دهید؟این امر تنها در حالتی اتفاق می افتد که فعالان این عرصه نگاهشان نسبت به موفقیت مقطعی نباشد. به طوریکه با داشتن دوام لازم پیوسته حرکت کنند و با داشتن نگرش بلند مدت به این قضیه، قدمهای موثری را بردارند. در کنار این مسئله نیاز داریم که نسبت به تجّار و بازرگانان ایرانی آموزشهای لازم داده شود تا در انجام امورات صادراتی که در جای خود، جزو یکی از مشاغل سخت می باشد کمتر دچار خطا و اشتباه گردند. چرا که این دیدگاه در بین افکار عمومی جامعه هم القا شده است طوری که هر وقت پول اضافی داشته اند به سرمایه گذاری و فعالیت در حوزه پیچیده صادرات اقدام کرده اند که کاملاً به دور از منطق و قواعد تجاری در حوزه صادرات است چون دست به هر اقدامی مخصوصاً شروع تجارت، نیاز شدیدی به شناخت دارد ودانستن آگاهی های مرتبط با دنیای تجارت و قواعد مختص آن ضروری است.
به عنوان صادرکننده فعّال و باتجربه، تفاوتهای شاخصی که بین حوزه های صادرات و واردات وجود دارد را تشریح نمایید؟در حال حاضر آمار واردات انجام شده در کشور بیشتر از صادرات می باشد این در حالی است که طبق دستور مقام معظم رهبری و تاکید ایشان بر« جهش تولید» ما باید تولیدمان را افزایش دهیم چرا که در کشور پتانسیل لازم برای این امر به طور کامل وجود دارد و ذکر این مسئله را لازم می دانم که اقتصاد ما نباید فقط متکی به نفت باشد و به صورت تک محصولی عمل نماید. بنده به لحاظ اینکه در سایر ممالک هم به تناسب کار تجاری ام، حضور دارم از نزدیک شاهد این مسئله هستم که هر فرد ایرانی در صورت حمایت از طرف دولت توانایی جلو رفتن ، رشد یافتن و به دنبال آن شناساندن کالای ایرانی و محصولات داخلی این کشور را در سایر مناطق برون مرزی و کشور های اروپایی دارد. بنابراین با توجه به این موارد و بالا بودن آمار واردات مان می توانیم در این حوزه فعالیت مان را کم کنیم و در مقابل آن، تمرکز اصلی مان را روی صادرات بگذاریم به شرطی که در راستای حل مشکلات داخلی گامهای لازم توسط ستاد تنظیم بازار برداشته شود و این ستاد به صورت ضعیف عمل ننماید. سابقاً هم که به واردات گوشت با نرخ دولتی اقدام کرده اند بنده آن موقع هم گفته بودم که این روند به هیچ عنوان به نفع اقتصاد مملکت نیست. لذا هم در حوزه واردات و هم در بخش صادرات، اگر از مدیران لایق، توانمند و کاربلد که صاحب تجربه در این بخش ها باشند استفاده شود، کمک شایانی در حل مشکلات فعلی خواهد نمود.
بزرگترین مانع موجود که برای صادر کنندگان انواع محصولات در مسیر کاری شان وجود دارد و زمان زیادی از آنها را تلف می کند در کدام بخش صورت می گیرد؟شاخص ترین مشکلی که در حوزه صادرات مانع رشدمان می شود برند نبودنمان است که در این حوزه واقعاً ضعیف عمل کرده ایم و شرایط لازم را برای برند سازی مهیا نکرده ایم. البته مسئولان امر در امورات گمرکی خدمات لازم را در جهت اینکه صادرکنندگان بتوانند جنس وکالای برند خود را صادر کنند فراهم کرده اند تا از پروسه مشخص و تعیین شده خود اقدام کنند تا در حداقل زمان، این کار برای شان صورت گیرد. ولی مسئله اصلی در این باب این است که کشور ما جمعه و پنجشنبه ها را تعطیل رسمی اعلام کرده و شنبه و یکشنبه ها هم سایر ممالک تعطیل می باشند. بنابراین ما از کل هفته چهار روزکاری داریم که مجبوریم در این مدت کوتاه هم پولمان را دریافت کنیم وهم کارهای اداری مان را تمام کنیم چون از هردو طرف باید تسویه نماییم. مسئله دیگری که در اینجا مطرح بوده، این است که از مسئولان ذیربط خواهشمندم که در روزهای تعطیل هم، خدمات رسانی شان را قطع نکنند تا زمان را بیشتر ازحد معمول هدر ندهیم. بنابراین اگر در این مورد حمایتهای لازم صورت پذیرد و حساسیتهای لازم در بحث کیفیت کالاها وجود داشته باشد و سخت گیری های لازم انجام پذیرد واگر قبل از تحویل کالا به مشتری، نظارت کامل بر کیفیت کالاها اتفاق افتد، هم می توانیم از زمان استفاده بهینه ای داشته باشیم و هم سود لازم و منفعت کافی را ازتجارت خودمان کسب نماییم.
اکثر صادر کنندگان بیشتر گله مندی شان از سیاست های بانک مرکزی در امورات گمرکی است، این مسئله را چگونه ارزیابی می کنید؟به زعم بنده، این مسئله بیشتر برمی گردد به خطاهایی که سابقاً از طرف بانک مرکزی انجام گرفته است لذا در این بخش هم هر جایی مشکلی پیش بیاید آن را به بانک مرکزی نسبت می دهند. الان در بخش صادرات با یک بحثی مواجه هستیم که در قیمت گذاری کالا ها اتفاق می افتد. به عنوان مثال در کالایی مثل کشمش، علیرغم اینکه با قیمت یک دلار برای ما تمام می شود، گمرک با قیمت یک دلار و 60 سنت اعمال می کند که این خطای گمرک است و ربطی به بانک مرکزی ندارد و این در حالی است که برای من صادرکننده هم از طرف بانک مرکزی ابلاغ می آید که ارز حاصل از صادرات را که در گمرک ثبت شده است به چرخه اقتصاد برگردانم و این مسئله باعث ایجاد مشکلات فراوانی در بین صادرکنندگان می شود که کالایی را با یک دلار بخرند و به یک دلار بفروشند و با این روال از کجای این معامله، 60 سنت اضافی را پرداخت خواهند کرد و چون مجبور خواهند شد از جیب خود واریز نمایند در روند کاری شان این هزینه اضافی، بزرگترین دغدغه برای آنها می شود و لازم به توضیح است که در سایر بخشها هم اتفاق می افتد و فقط مختص خشکبار و حبوبات نیست. لذا نباید به جهت اینکه گمرک آمار خود را بالا ببرد ورشد صعودی را در خدماتش نشان دهد، فشار مضاعفی را بر دوش صادرکنندگان وارد آورد. بنابراین ایجاد شدن این مشکلات به بانک مرکزی ربطی ندارد و از ناحیه گمرک صورت می پذیرد.
به عنوان رئیس کمسیون صادرات و واردات چه سیاست گذاریهایی را در راستای حل مشکلات موجود برای صادرکنندگان استان اتّخاذ نموده اید؟در حال حاضر ما تشکل های لازم را در انعکاس دادن مشکلات مان داریم ولی باید عرض کنم که ما در این حوزه یک سری از مسئولان را داریم که به هیچ عنوان الفبای تجارت و قواعد خاص آن را نمی دانند و فقط اسماً آمده اند که مسئولیتی را دارا باشند. به عنوان مثال کسی که در طول عمرش یکبار دست به صادرات نزده و در این حوزه کار نکرده است، قطعاً درد صادرکننده را نخواهد دانست. چون در بُن و ریشه از این عرصه دور است و هیچگونه تجربه ای را نداشته است فقط در حد جلسات، توانایی حرف زدن را داردکه این کار نهایتاً باعث به جا ماندن مشکلات، در حوزه واردات و صادرات خواهد شد. علیرغم وجود چنین مشکلاتی در بخش مدیریتی، تا به حال با وجود نهایت تلاش مان نتوانسته ایم این مسئله را به مسئولان فعلی در این حوزه بقبولانیم. لذا اگر مسئولان ما کننده کار باشند، ما نه با دولت نه با بخش خصوصی مشکلی خواهیم داشت. کاش در این بخش جهت جذب افراد در بخشهای مدیریتی آزمونهای تخصصی برگزار می شد تا افراد مجرّب و دارای تخصص به کار گرفته شوند تا در راستای حل مشکلات موجود قدمهای موثری برداشته شود و همه چیز در قالب حرف محبوس نماند.
نقش صادرات و موفقیت آن را در چرخه اقتصاد استان آذربایجان شرقی توضیح فرمایید؟لازم می دانم که بگویم بعد از تهران در حوزه صادرات، تبریز رتبه دوم کشوری را دارد. شناسنامه صادرات ما به گواهی مبداء برمی گردد و اگر دقت کرده باشید اکثراً گواهی های مبداء ما از گیلان اتفاق می افتد که عمده صادرات آن را تجّار ما انجام می دهند و این کم لطفی مسئولان ما را می رساند که تبریز با داشتن پتانسیل بالای صنعتی و صادراتی، چرا نباید دفتر مرکزی اوراسیا در این استان راه اندازی شود برای اینکه طبق آمار رسمی بیشترین گواهی های مبدا از استان آذربایجان شرقی صورت می پذیرد. جدیداً با افتتاح پنجره واحد در استان، قدمهایی در این باب برداشته شده و بسیار حائز اهمیت است که تمام کارهای اداری فعالان تجاری در خود تبریز انجام گرفته و پایان می یابد و زمان اضافی را از تاجران آذربایجانی نمی گیرد و باعث شده تا در راستای رسیدگی به کارهایشان، سرعت لازم داده شود.
تعامل، همکاری و ارتباط تولیدکنندگان و صادرکنندگان استان را با اتاق بازرگانی تبریز چگونه می بینید؟ در وهله اول عارضم افرادی که دوره های قبل در اتاق بازرگانی تبریز خدمات رسانی کرده اند، قدردانشان باشم. ولی نظر عموم شهروندان و اعضاء کمسیونهای مختلف در اتاق تبریز بر این مبناست که در این دوره خدمات ارزنده ای داده شده است و پیگیری های جدی در راستای هر چه بهتر شدن خدمات دهی انجام می پذیرد. تعامل و همکاری های لازم هم با تاجران و تولید کنندگان در حدّی که بتوانند مشکلات شان را انعکاس دهند و پیگیر باشند وجود دارد و برگزاری جلسات پی در پی اتاق بازرگانی و کمسیونهای مختلف این نهاد مردمی، حکایت از آن دارد که تصمیم بر آن داریم که خدمات شایسته ای را به کمک همکارانمان ارائه دهیم.
بهترین معیار انتخاب افراد برای سکان مدیریت اقتصادی با توجه به وضعیت فعلی آن در کشور چیست؟در درجه اول کارکشته، باسواد و دارای تخصص باشد و مهمتر از آنها این است که صادق باشد و مقطعی به مسئولیت خود نگاه نکند. بنابراین آن مدیری موفق است که در کنار داشتن تخصّص، صداقت را سرلوحه کار خود قرار دهد.
نقش اصلی کمسیون صادرات و واردات در راستای حمایت از فعّالان این عرصه در استان آذربایجان شرقی چیست؟کمسیون صادرات و واردات می تواند بیشتر از این هم رشد کند ولی همانطوری که خودتان مطلع هستید کمسیون و خود اتاق تبریز به عنوان بخش خصوصی به منزله یک رابط به شمار می رود و بین تولید کننده و دولت، یک حلقه ارتباطی به حساب می آید و سرخود نمی تواند کاری را انجام دهد. ولی با این وجود اگر اتاق بازرگانی تبریز در انجام وظایف خود به نحو احسن عمل نماید و کوتاهی در این بخش صورت نگیرد می تواند حلال بسیاری از مشکلات تولید کنندگان و صادرکنندگان باشد و با دادن مشاوره های لازم در زمینه های مختلف تجاری به افراد فعال در تجارت، بهترین راهکارها را ارائه دهد. منتها این علاقه مندی باید از طرف خود تجّار هم صورت گیرد و تنها بعد از خرابی بصره و تاوان دادن یک سری افراد نابلد در عرصه صادرات و واردات، ابراز نشود و آرزومندم این کار به نوعی به یک فرهنگ تبدیل شود تا همه فعالان این عرصه از مشاوره گرفتن در کار خود دوری نکنند تا در مسیر خودشان با کمترین اشتباه قدم بردارند و توسعه یابند.
کلام آخر، اگر حرفی با صادرکنندگان یا سخنی با مدیران ارشد دولتی در ارتباط با حوزه های واردات و صادرات دارید، بفرمایید؟افرادی که در این مملکت هر پست و مقامی را قبول می کنند باید متوجه باشند که نه خود مردم و نه مملکت مان در موقعیتی هستند که فرصت آزمون و خطایی را داشته باشند. این حرفم به طور کلی تمام نقاط کشور را در بر می گیرد ولی به طور ویژه در استان آذربایجان شرقی اگر شایسته سالاری صورت پذیرد و رعایت شود و فقط در قالب حرف گنجانده نشود، مشکلات بسیاری در خود این استان حل می شود. به طور کلی اگر کسی پستی یا مسئولیتی به او واگذار می شود در صورت عدم توانایی اش در اجرای آن، با شهامت تمام بیان نماید که از عهده آن برنمی آید در این حالت است که شایسته سالاری جایگزین مسائل حاشیه ای دیگر می شود و رشد و توسعه تمام بخشهای کشوری را به لحاظ استفاده و بهره مندی از افراد متخصص به حیطه مدنظرآن ارگان یا سازمان، در برمی گیرد که این مسئله به طور خیلی زیاد در حوزه اقتصاد باید جدّی گرفته شود در غیر اینصورت تبعات بعدی را به دنبال خواهد داشت. لذا از استاندار محترم آذربایجان شرقی خواهشمندم در این باب پیگیری های لازم را صورت دهند.
