دکتر مجید عطاری، شهردار جوان و خوش سابقه شهرستان بخشایش، استاد دانشگاه و دارنده بیش از 30 عنوان مقاله در بخش های ملی و بین المللی و نویسنده کتاب های مربوط به حوزه شهری، در گفتگو با روزنامه عجب شیر، درباره نحوه مدیریت صحیح شهری سخن می گوید.
1- وضعیت فعلی شهرداری بخشایش را چگونه ارزیابی می کنید؟در شهرداری بخشایش با همراهی اعضای محترم شورای اسلامی شهر که به عنوان یک شورای موفق می توان از آنها یاد برد، توانستیم از محل تفکیک اراضی الحاقی به شهر و یا اراضی بزرگ مقیاس موجود در داخل شهر و درآمد حاصل از محل تفکیک اراضی، درآمد مناسبی را برای شهرداری به دست آوریم. تا جایی که با یاری خداوند متعال نه تنها تا بدین روز پرداخت حق الزحمه کارکنان شهرداری به مشکل برنخوریم و بدهی جدیدی را نیز متوجه شهرداری بخشایش نکردهایم، بلکه توانستیم به عنوان یکی از فعال ترین مجموعه های مدیریت شهری در استان آذربایجان شرقی، بیش از ۷ پروژه عمرانی را در دستور کار شهرداری قرار دهیم. این به آن معنا نیست که شهرداری بخشایش دچار مشکلات مالی نمی باشد بلکه به عنوان یک مسکن در کوتاه مدت توانستیم از انباشت بدهی جدید جلوگیری نموده و در عین حال توسعه شهر و زیباسازی آن را پیش برده و حق الزحمه کارکنان خود را پرداخت نمایید. در حال حاضر نتوانستیم درآمد پایدار برای شهرداری ایجاد نماییم تا در سالهای بعد هم با تکیه بر منابع درآمدی آن بتوان در راستای پیشبرد اهداف توسعه ای شهر قدم برداشت. در این راستا نیز هم اکنون در تلاش هستیم تا با همراهی اعضای محترم شورای اسلامی شهرستان بخشایش نسبت به جذب وام ۴۰ میلیارد ریالی از محل سازمان همیاری شهرداری ها اقدام نماییم و از این طریق بتوانیم پروژه ای در راستای درآمدزایی پایدار برای شهرداری بخشایش اقدام نماییم و امید است تا پایان دور پنجم شوراهای اسلامی شهر این هدف محقق به مرحله اجرا برسد.
2- باتوجه به اینکه سابقه شهردار بودن در دو استان متفاوت را دارید، چه تفاوت هایی میان شهرداری شهر رزن همدان با شهرداری بخشایش احساس می کنید؟ شهرستان رزن به عنوان مرکز وسیع ترین شهرستان غرب کشور، دارای جاذبه های مختلفی بوده و نقطه اتصال ۴ استان مرکزی کشور به یکدیگر می باشد. همچنین این شهرستان دارای دو کارخانه سیمان و یک شهرک صنعتی بسیار مجهز می باشد و سطح تراکم های ساختمانی در سطح مناسبی قرار داشت. درآمدهایی مانند عوارض سطح شهر، عوارض نوسازی و سایر عوارض که به عنوان درآمد پایدار برای شهرداری حساب میآیند، در آنجا سهل الوصول بودند و در مقام مقایسه شاید نتوان رزن را با بخشایش قیاس کرد. به این علت که در یک وسعت جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی برابر قرار ندارند اما شهرستان بخشایش به عنوان یک شهر دارای ریشه و تاریخ و تنیده شده در هنر فرش و رنگ، دارای ظرافت های مدیریتی بسیار زیاد می باشد. نه مانند رزن می توان در این شهر مدیریت از بالا به پایین انجام داد و نمی توان مانند روستا ها مدیریت را از پایین به بالا اعمال نمود. مدیریت موفق در شهر بخشایش در حقیقت یک مدیریت مشارکتی و مدنی بوده و از طریق همیاری مردمان این دیار ممکن خواهد بود. رزن به عنوان یک مرکز شهرستان همواره غرق در معادلات سیاسی، انتخابات، عزل و نصب ها و جناح بازی ها بوده و در کنار مدیریت توسعه ای، اقتصادی و اجتماعی شهر می بایست دستی هم بر آتش سیاست و مدیریت افکار عمومی داشت. ولی همانگونه که گفتم با وجود شورای اسلامی شهر همدل، همراه و متحد در شهر بخشایش، در حقیقت بار سنگینی از مسائل حاشیهای از شهرداری و مجموعه مدیریت شهری بخشایش دور شده است و این باعث می گردد تا ما بتوانیم با خیالی راحت تر و عزمی راسخ تر برای توسعه و عمران شهر و زیباسازی آن تلاش نماییم. البته باید به این مسئله هم اشاره نمایم که هرچند از نظر تخصیص اعتبارات و جذب منابع برای شهرداری ها در استان همدان دچار مشکل نبودیم ولی به مراتب مدیریت و شهرداری در استان محل تولد و زندگی به مراتب از نظر سیاسی و اجتماعی راحتتر از مناطق غیر بومی خواهد بود.
3- مشارکت شهروندان در اداره شهر و نسبت به انتظارات و توقعات مردم به همکاری های متقابل آنان را چگونه ارزیابی می کنید؟به نظر من این شهرداری ها هستند که باید با مدیریت صحیح شهری، شهروندان را ترغیب به مشارکت در امورات شهر نماید. مشارکت عمومی شهروندان در مسائل شهر یک وظیفه قانونی نیست بلکه یک وظیفه مدنی است و باید سمت و سو به آن داد و در راستای پیشبرد اهداف کلان شهر از آنها بهره جست. شهرستان بخشایش به عنوان شهر شور و شعور حسینی، مردمان با شعور، با فرهنگ و با نجابتی دارد که همواره در تمامی مراحل شهر ای یاری رسان ما بودند و این مسئله در ایام گذشته نیز به وجود به چشم می آید. دو پل ورودی از سمت هریس و سمت تبریز با هزینهکرد مردمان این دیار ساخته شده است، شهروندان این شهر، مدارس متعددی را به همت خود بنا کردهاند و ساختمان کلانتری این شهر را با هزینه خود ساخته اند و اراضی متعددی را جهت مسیر گشایی و توسعه در اختیار شهرداری قرار دادند. به نظر بنده شهروندان بخشایشی از نظر مشارکت در انجام امورات مدیریت شهری و همراستایی با نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، کم نظیر بوده و همت های بی بدیلی را انجام داده اند که بنده به عنوان یک خدمت گزار کوچکشان، بوسه بر دستان پر از مهر و همیاری آن ها می زنم.
4- شهرداری تا چه اندازه توانسته است انتظارات و برنامه های شورای اسلامی شهر را برآورده کند؟به حمدالله شهرداری و شورای اسلامی شهر جدای از یکدیگر نبوده و در کل یک مجموعه واحد به نام مدیریت شهری بخشایش را تشکیل می دهند. نه شهرداری بدون مشورت و اجازه شورای اسلامی شهر دست به اقدام کاری میزند و نه شورای اسلامی شهر بدون در نظر گرفتن امکانات مالی، انسانی و زمانی اقدام به تدوین سیاست هایی در راستای شهر می نماید. در شهرستان بخشایش شهردار به عنوان ششمین عضو شورای اسلامی شهر شناخته می شود و پنج عضو آن شورای محترم نیز به عنوان همکاران مدیریتی شهرداری به حساب می آیند.
محور وحدت اقدامات ما در حقیقت همان بودجه شهر در سال جاری می باشد که به تصویب اعضای محترم شورای شهر و شهرداری رسیده است. به نظر میرسد با توجه به فعالیت هایی که در داخل شهر انجام می شود، توانستهایم تا حدودی رضایت نمایندگان شهروندان عزیز بخشایشی در شورای اسلامی شهر را جلب کنیم و امیدواریم این روند تا انتها نیز ادامه پیدا نماید.
5- بزرگترین نقطه ضعف و قوت شهرداری بخشایش چیست؟هر شهر نقاط قوت و ضعف مختلف منحصر به فرد خود را دارد. شهر بخشایش به عنوان یک شهر مذهبی از نظر اجتماعی و فرهنگی نسبت به سایر شهرهای هم تراز خود دارای مشکلات کمتری است ولی نبود زیرساختهای صنعتی و تولیدی در این شهر، شهروندان را دچار مشکلات مالی متعددی نموده است و شهرداری به عنوان یک سازمان عمومی مردم نهاد در حقیقت آیینه تمام نمای شهر است و مشکلات و مسائل شهر را در خود انعکاس می دهد. اگر شهری دارای زیرساخت های مستحکم و اقتصادی باشد، شهرداری آن شهر نیز مشکلات کمتری را از نظر مالی بر دوش خواهد کشید و شهرداری بخشایش نیز بر همین اساس مشکلات متعدد اقتصادی و مادی را متحمل شده است. ولی اگر شهری از نظر فرهنگی و اجتماعی دچار برخی لغزش ها و مشکلات باشد، مسلماً تاثیرات آن در شهرداری نیز به وضوح قابل مشاهده خواهد بود به طوری که امروزه در شهرستان بخشایش وجود یک دیدگاه ناب اسلامی توانسته است مردم را به مشارکت حداکثری در مسائل و سیاست های شهرداری ملزم نماید. ما در مسیرگشایی های جدید و یا تعویض معابر خود با مشکل زمین مواجه نخواهیم بود. اگر بخواهیم پروژه جدیدی برای داخل شهر احداث کنیم، حتماً برای تامین محل احداث آن بدون هیچ مشکلی به سراغ شهروندان خواهیم رفت. اگر بخواهیم خیابان ها و کوچه های شهر را آسفالت ریزی و کف سازی نماییم حتما مردم در قالب هم یاری به ما کمک رسانی خواهند بود. یکی دیگر از پتانسیل های مثبت این شهرستان وجود نیروهای فعال از نظر اجتماعی و اقتصادی در سطح محلی و ملی می باشد که تاثیرات بسزایی در سیاستهای عمده و خرده نظام دارند و می توان از طریق آن ها با جذب منابع متنوع نسبت به خدمت رسانی واسع به شهروندان و اقدامات بیشتری را انجام داد. شهرستان بخشایش به عنوان یکی از مراکز بافت و توزیع فرش دستباف در در سطح ملی و بین المللی به حساب می آید و دارای نقش فرش منحصر به فرد خود می باشد و امروز این امر باعث به وجود آمدن بنگاههای بزرگ اقتصادی در سطح ملی و بین المللی برای شهروندان بخشایش شده است که صاحبان آن بنگاه های اقتصادی از نظر مالی شهرداری بخشایش را حمایت می نماید.
یکی از بزرگترین مسائل و مشکلاتی که امروزه شهرداری های کوچک با آنها دست و پنجه نرم میکنند نبود بدنه کارشناسی متخصص و مجرب به اندازه کافی در آنها می باشد. با وجود جاذبه هایی که در مرکز استان وجود دارد، حجم انبوهی از متخصصان بخشهای مختلف شهر و شهرسازی در شهرداری های مرکز استان دور هم جمع شدهاند و این در حالی است که شهرهای کوچک و مدیران شهری آنها از نبود همکاران مستعد و مجرب در رنج می باشد.
6- چه برنامه و پروژه هایی برای شهرستان بخشایش در نظر گرفته اید که هنوز در این شهرستان وجود ندارد؟اقداماتی که در شهرداری بخشایش در حال انجام داریم، به سه دسته عمرانی، زیباسازی و نرمافزاری تقسیم کردیم. درباره پروژه های عمرانی، ما تنها شهرستانی هستیم که با احداث پارک پروین اعتصامی، دارای دو بوستان عمومی در سطح شهر می باشیم. از نظر زیباسازی در این فصل کاری، حجم انبوهی از فضای سبز را احداث کرده ایم و تعداد زیادی از چراغ های تزئینی داخل فضای سبز را نیز تهیه و نصب کردیم. اما مهمترین فعالیتی که انجام شده است و در حال اتمام میباشند و در سایر شهرهای هریس و شهرستان اطراف ما به ندرت به چشم می خورد، راه اندازی سامانه اداری تحت وب شهرداری بخشایش می باشد. در کل میتوان نتیجه گرفت که شهرداری بخشایش نیز مانند تمامی شهرداری های دیگر که دارای مدیران و کارمندان ساعی و پر تلاش هستند در حال تکاپو برای توسعه روز افزون شهر می باشد.
ما در پی آن هستیم که با جلب سرمایه گذارانی که به دنبال یک مکان مناسب برای سرمایه گذاری هستند، یک فرصت درآمد پایدار برای شهرداری و یک بستر ایدهآل اشتغال زایی برای جوانان بخشایشی به وجود آوریم. بستری که در شهرداری های شهرستان تاکنون در سطح کلان به انجام نرسیده است.
7- سخن پایانی یا نکته ای وجود دارد که به آن اشاره نشده باشد؟ما در شهرداری ساخت و توسعه شهر را وظیفه خود میدانیم ولی حفظ و نگهداری از آن را وظیفه عمومی و مدنی شهروندان به شمار می آوریم. مردم فهیم بخشایش می بایست با همراهی خود در تمامی روزهای سال با شهرداری از هر لحاظ کمک رسان این مجموعه باشید همانگونه که تاکنون نیز بوده اند، تا ما هم بتوانیم خدمت گزار خوبی برای مردم عزیزمان باشیم.
من از مسئولین کشوری و استانی خواهش می کنم که بیش از پیش به فکر چرخ های کوچک و در حال توسعه باشند زیرا که توسعه متوازن این شهرها می تواند در آینده زمینه ساز توسعه روز افزون و مدون کشورمان باشد و از مهاجرت لجام گسیخته به کلانشهرها جلوگیری کند. اگر امروزه خواستههای ساکنان و شهروندان شهرهای کوچک را در خود محل اسکان آنها پاسخ ندهیم حتماً آنها برای طلب نیازهای خود به سراغ و شهرهای بزرگ تر خواهند رفت.
بنده بر خود واجب میدانم تا زمانی که در این شهر به عنوان خدمتگزار مردم و رای اعتماد شورای محترم اسلامی شهر که جلوه گاه تمدن اسلامی انقلاب عزیزمان هست و دموکراسی اسلامی را به رخ جهانیان می کشاند سعی در تلاش شبانه روزی برای تعالی شهر بخشایش نمایم.