شرکت بازرگانی مجتبی بناب یکی از شرکت‌های فعال حوزه صادرات غیر نفتی و محصولات غذایی در سطح استان است که به عنوان شرکت نمونه صادرکننده در سطح استان نیز انتخاب شده است. تجربه‌ای نزدیک به ربع قرن همراه با مدیریت مدیری لایق باعث شده است تا این شرکت بتواند در بازارهای جهانی جای پای خود را محکم کرده و ضمن ارزآوری و ایجاد اشتغال در منطقه، نام ایران را در بازارهای خارجی به نامی شناخته شده بدل کند. برای آشنایی بیشتر با این شرکت و دریافتن راهکارهای موفقیت این مجموعه از ریاست محترم هیئت مدیره شرکت مجتبی بناب درخواست جلسه‌ای برای مصاحبه کردیم که آقای مجتبی واحدی بناب با اختصاص وقتی، این امکان را به وجود آوردند تا در محیطی گرم و صمیمی با ایشان به گفت و گو بنشینیم، ما حصل این گفت و گو در ادامه از نظر خوانندگان گرامی می‌گذرد.
در ابتدا توضیحاتی در مورد شرکت مجتبی بناب و حوزه فعالیت آن توضیحاتی برای خوانندگان نشریه ارائه دهید؟
شرکت مجتبی بناب در تاریخ 20 شهریور سال 1384 با هدف صادرات خشکبار به بازارهای هدف تاسیس شده است که البته سابقه فعالیت این شرکت اساسا به سال 1373 باز می‌گردد با ذکر این نکته که در سال 1384 با جدا شدن یکی از شرکا، شرکت در قالب جدید از همان سال تاسیس شده و تا به امروز نیز در حال فعالیت است.
از بدو تاسیس هدف نهایی شرکت فرآوری و صادرات خشکبار به کشورهای مصرف کننده این محصولات بوده است و عملا بازار داخلی هیچ‌گاه به عنوان یک بازار هدف مد نظر مدیران شرکت نبوده است. در طی این مدت همواره سعی بر این داشته‌ایم که با افزایش کیفیت بازارهای جدیدی در سطح جهان برای فروش محصولاتمان ایجاد کنیم.
برای توسعه شرکت چه برنامه‌هایی در دستور کار قرار داده و یا اجرا کرده‌اید؟
کیفیت شاخص اصلی رقابت در بازارهای جهانی به شمار می‌رود از این رو همواره سعی بر این داشته‌ایم با سرمایه گذاری و هزینه متناسب با اهداف توسعه‌ای شرکت، افزایش کیفت در حوزه‌های سرویس دهی، کیفیت ذاتی کالا و نیز بسته بندی، رضایت مشتریان را در بازارهای هدف تامین کنیم. برای نمونه در ابتدا تمامی دستگاه‌های خط تولید را به روز رسانی کردیم و پس از آن استفاده از فناوری‌های روز جهان را دردستور کار قرار داده‌ایم. این شرکت را می‌توان اولین شرکتی در این حوزه به شمار آورد که از 5 دستگاه سورت در خط تولید استفاده کرده و بر این اساس کیفیت و کمیت تولید را افزایش داده است. از دیگر روی سعی بر این داشته و داریم با فرآوری محصولات ارزش افزوده‌ای برای محصولاتمان ایجاد کنیم و بر همین اساس خام فروشی محصولات از حوزه کاری این شرکت کاملا خارج است.
در فاز توسعه‌ای سعی بر این داریم تا با ایجاد خط بسته بندی سلفونی با کیفیت مناسب امکان عرضه محصولاتمان در فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای در سطح کشورهای آلمان و ایتالیا را ایجاد کنیم.
عمد ه محصولات تولید و صادر شده در این شرکت را چه اقلامی تشکیل می‌دهند و مهمترین بازارهای فروش این محصولات کدام کشورها هستند؟
مهمترین محصول فرآوری و صادر شده از این شرکت را می‌توان کشمش به شمار آورد. محصولات این شرکت تحت عنوان برند 655 به بازارهای هدف صادر می‌شود که یکی از خوشنام ترین برندها در بازارهای هدف به شمار می‌رود. در حال حاضر این شرکت 5 نوع کشمش را به خارج از کشور صادر می‌کند که عبارتند از: آفتابی، انگوری، کاشمری، تیزآبی و بوانات. در گذشته پسته نیز جزو اقلام صادراتی شرکت قرار داشت که با توجه به ریسک بالای صادرات این محصول به بازارهای اروپا، در حال حاضر این مورد را از فهرست صادرات خود خارج کرده‌ایم. از دیگر اقلام صادراتی این شرکت که بخش کوچک‌تری از صادرات این شرکت را تشکیل می‌دهد می‌توان به خرما اشاره کرد که شرکت تولید و صادرات خشکبار مجتبی بناب این محصول را در قالب بسته‌های 400 و 600 گرمی به کشورهای بازار این محصول صادر می‌کند.
در زمینه کشورهای هدف صادرات محصولات شرکت نیز می‌توان از کشورهای اروپای، آفریقای شمالی، حوزه خلیج فارس، آسیای شرقی کشورهای مالزی، سنگاپور و اندونزی و برزیل و کانادا به عنوان کشورهای اصلی بازارهدف محصولات شرکت نام برد. در حالت کلی کشورهای اروپایی بالاخص اسپانیا، فرانسه، آلمان، لهستان، هلند و انگلستان بزرگترین بازار مصرف کشمش‌های ایرانی است.
تاثیر ایجاد مجموعه را بر اقتصاد منطقه و استان چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با تاسیس این شرکت برای 50 نفر به صورت مسقیم اشتغال زایی به عمل آمده است که در برخی فصول این میزان به 70 الی 80 نفر می‌رسد. با این حساب اشتغالزایی غیر مستقیم این واحد را می‌توان 200 نفر برآورد کرد. بخش عمده اشتغالزایی این واحد مربوط به کشاورزان است که فروش محصولات تولیدی آنان را تسهیل کرده است. این امر به نوبه خود بر بخش تولید و فروش تاثیر گذاشته و عملا موجب رشد و اعتلای اقتصاد استان در حوزه صادرات غیر نفتی به سهم خود می‌شود.
وضعیت صادرات این مجموعه در سال‌های گذشته چگونه بوده است؟
خوشبختانه از سال 1384 تا به امروز رشد کلی در میزان صادرات شرکت را شاهد بوده‌ایم. تنها استثنا در این امر را می‌توان سال 1387 دانست که به دلیل شرایط خاص اقتصادی در سطح جهانی، بهای تمام شده کالای ایرانی بالاتر از رقبای دیگر بود و بر همین اساس در سال 87 میزان صادرات از این امر متاثر شد. با این همه در سال‌های بعد با وارد کردن شوک به بازار از طریق راهکارهای فروش موفق شدیم بازارهای هدف را افزایش داده و به جایگاهی رسیدیم که در سال گذشته با صادرات 10 هزار تن انواع محصولات فرآوری شده باغی، 22 میلیون دلار برای استان کشور ارز آوری داشتیم. در 9 ماهه اول سال 1394 نیز نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد تقریبا 20 درصدی را در زمینه میزان صادرات شاهد هستیم و امیدواریم این روند ادامه پیدا کند. امسال خوشبختانه پس از دو سال ناعدالتی، عنوان صادر کننده نمونه کشوری در سال 94 را کسب کردیم. این اولین باری بود موفق به کسب این عنوان می‌شدیم. البته از سال 1384 تاکنون، 8 سال افتخار صادر کننده نمونه استانی را کسب کرده‌ایم و در سال 87 نیز به عنوان صادر کننده برتر استانی شده بودیم.
مهمترین مشکلات پیش روی این شرکت را چه مواردی می‌دانید؟
یکی از مهمترین مشکلات پیش روی فرآیند تولید و صادرات، شیوه ناصحیح تولید است و مهمترین راهکار رفع این مشکل در دست کشاورزان عزیز است. در مواردی شاهد هستیم کشاورزان با عدم استفاده صحیح، به موقع و به اندازه از سموم کشاورزی و کودهای شیمیای موجب افت کیفیت محصولات تولیدی می‌شوند. برای نمونه می‌توان به استفاده از سم لاروین اشاره کرد که از اساس برای انگور تهیه نشده است لیکن کشاورزان با استفاده از ناصحیح از آن و زعم خود برای جلوگیری از آفت‌ها، از یک سو موجب افزایش بیماری‌ها و سرطان‌های مختلف شده و از سویی دیگر باعث مرجوع شدن محصولات ایرانی می‌شود. با توجه به اینکه رقیب اصلی ما در منطقه ترکیه است که این کشور نیز شروع به تبلیغات منفی علیه ایران کرده است بنابراین در این زمینه هم باید کشاورزان عزیز و هم مسئولان جهاد کشاوزی دقت کافی و برنامه ریزی شده داشته باشند.
یکی دیگر از مشکلات ما عدم حمایت مسئولان کشوری است. برای نمونه در زمینه توسعه خط تولید با مشکلات فراوانی روبرو هستیم چرا که وارد کردن ماشین آلات نیازمند طی پروسه‌ای طولانی و زمانبر است که مسئولین می‌توانند با تسهیل این فرآیندها امکان توسعه صنایع و صادرات را فراهم آورند. از دیگر روی نرخ بالای بهره بانکی نیز مشکلات فراوانی برای تولید کنندگان به وجود می‌آورد که عملا بر رقابت پذیری محصولات ایرانی در بازارهای جهانی تاثیری منفی می‌گذارد. صرفا با شعار و حرف‌های زیبا نمی‌توان از تولید و صادرات حمایت کرد و این مهم نیازمند اقدامات عملی است.
انتظارات شما از دولت و کشاورزان چیست؟
یکی از مهمترین خواسته‌های من و دیگر تولید کنندگان و صادرکنندگان از مسئولین تدوین و تصویب اصولی و صحیح قوانین است. در برخی موارد قوانین بدون بررسی‌های کارشناسی و مطالعه زیربنایی تدوین و تصویب می‌شوند که این امر هزینه‌های زیادی را به جامعه تحمیل می‌کند. در بخش حمایتی نیز از مسئولین انتظار داریم در عمل از صادرات غیر نفتی حمایت کنند و نه آن که صرفا در همایش‌ها و نشست‌ها در مورد توسعه صادرات غیر نفتی شعار دهند. حمایت از تولید از محل اعطای تسهیلات کم بهره نیز از دیگر خواست‌های تولید کنندگان به شمار می‌رود.
از کشاورزان عزیز نیز این انتظار می‌رود بهبود کیفیت را هدف اول و آخر در تولید محصول قرار دهند و با آگاهی از روش های بهینه سازی کیفیت در این راستا گام بردارند. مهم ترین اصول در این زمینه را می‌توان استفاده مناسب و آگاهانه از سموم، نگهداری، داشت و برداشت صحیح محصول و نیز حفظ کیفیت محصول تا لحظه فروش به شمار آورد. در این صورت است که کشاورزان هر روز با افزایش تقاضا مواجه شده و در نهایت خواهند توانست وضعیت تولید و اقتصادی خود را بهبود بخشند.
و سخن آخر؟
شما می‌توانید درد دل تولیدکنندگان را به گوش مسئولان رسانده و پیگیر حل مشکلات آنان باشد. سعی کنید مسئولان را به تلاش وادارید. از طرفی دردهای ما را به گوش کشاورزان برسانید. یکی از مشکلات اصلی ما عدم حمایت مسئولان است.
در قانون آمده که صادرات معاف از هرگونه پرداخت دارایی و عوارض است در حالی که به آن عمل نمی شود. از مسئولان خواهشمندیم از صادارت غیرنفتی کشور حمایت کنند اگر حمایت نمی کنند لطفا حرفش را هم نزنند.
در نهایت معتقدم امروز کشور نیازمند ثبات است و بی ثباتی در اقتصاد، سیاســــت و مدیریـــــت به ضرر کشور تمام می‌شود. با ایجاد ثبات می‌توان امکان آینــــده نگری و برنامه ریزی را برای تولیدکنندگان ایجاد کرد. مسئولان باید از برخـــــــوردهای سلیقه ای پرهیز کنند و اصل را بر شایســــــته ســالاری بگذارند تا ثبات ایجاد شود.
