برای شروع، در رابطه با موزه فوتبال آذربایجان و هدف از احداث آن صحبت بفرمائید؟
بنده از سال 69 شروع به نوشتن کتاب تبریز در گذر تاریخ کردم و در حین پژوهش وقتی از کتب و افراد مختلف بازدید می کردم متوجه شدم از بین رفتن تاریخ فوتبال تبریز شدم که این عامل توفیق اجباری بود برای ورود به حوزه تاریخ فوتبال شهرمان.
زمانی که پروسه تحقیق کلید خورد، افراد قدیمی و شناسنامه های فوتبال شهرمان مثل آقایان حسین صدقیانی، رسول مددنوعی، میر مهدی خان ورزنده و بسیاری از آنان که به واقع تاریخ فوتبال ایران هستند در سال های دور از شهر تبریز مهاجرت کرده بودند و ما مجبور یه یافتن خانواده و عشیره ایشان بودیم که خوشبختانه توانستیم تعدادی از این افراد را پیدا کرده و ملاقات نمائیم.
در اولین قدم برای احداث موزه فوتبال، آقای« جلال شمع سوزان» پژوهشگر و فعال فرهنگی در خلال تحقیقات، پیشنهاد دادند؛ بیایید موزه فوتبالتأسیس کنیم و من به پشتوانه تحقیقاتی که در دست داشتم از طرح ایشان استقبال کردم. در همین راستا دکتر عیوضی مدیر وقت موزه ها و گردشگری شهرداری تبریز، به آقای دکتر روشنی شهردار منطقه 6  وقت پیشنهاداتی برای مکان موزه داده بودند و بعد از جلساتی که باهم داشتیم مقرر شد در باغ رضوان تبریز در محدود شهرک حضرت امام(رض) این موزه بنا گردد.
موزه در 4/10/93، در محل تالار  پارک رضوان تأسیس و افتتاح شد ولی بعلت دوری از مرکز شهر و همچنین سایر مشکلات موجود، تصمیم گرفتیم موزه به محل بهتر و مناسب تری منتقل گردد. لذا بعد از سپری شدن حدوداً دو سال، آقای دکتر خلیلی مسول وقت سازمان گردشگری و امور موزه های شهرداری تبریز تماس گرفتند و خبر انتقال موزه فوتبال را به مکان کنونی را دادند که خوشبختانه با طراحی و سرمایه گذاری خوبی  نیز از طرف شهرداری مواجه شدیم و به این صورت موزه فوتبال در مکان کنونی مستقر شد که جا دارد از جناب دکتر شهین باهر شهردار تبریز و همچنین آقای مهندس خوشنواز شهردار منطقه 2 و همچنین پرسنل زحمت کش منطقه تشکر و قدردانی گردد.  خوشبختانه موزه فوتبال در اوایل بازگشایی هر روز با حدود 200 الی 500 نفر بازدیدکننده مواجه بودیم اما اکنون با توجه به شیوع ویروس کرونا موزه فوتبال آذربایجان تا اطلاع ثانوی تعطیل می باشد.
در جهت آشنایی بیشتر مخاطبان از موزه فوتبال آذربایجان، درباره اشیاء موجود در موزه بگویید؟
قدمت توپ های موجود در موزه از سال 1310 شروع می شود. خیلی از اولین ها از تبریز شروع شده اند، اولین و قدیمی ترین بلیط کشور توسط تیم مموریال تبریز چاپ شده و اولین مدرسه فوتبال کشور در تبریز بازگشایی شده است. سند هایی وجود دارد مبنی بر،  برگزاری لیگ رسمی تبریزدر سال 1329 با حضور تیم هایی همچون ستاره، شرق، آذر، سیمرغ، مموریال و .....، و تعدادی عکس قدیمی نیز موجود است که به عنوان اسناد تاریخی از آنان استفاده می شود.
انواع و اقسام کاپ ها و مدال ها در این موزه در معرض نمایش قرار داده شده، برای مثال کاپ تیم تبریز که در سال 1337 عنوان قهرمانی را بدست آورده است. مضاف بر اشیاء فوق انواع وسایل جالب و قابل توجه داوری را داریم که لازم به توضیح است در ایام قدیم داوران با لوازم مخصوص اندازه گیری قطر، وزن و باد توپ را تنظیم می کردند.
به عنوان موسس موزه فوتبال تبریز و نگارنده کتاب تاریخ فوتبال تبریز اصلی ترین هدف و خواسته تان چه چیزی بوده است؟
بنده در این شهر بدنیا آمده و بزرگ شده ام و وقتی شاهد از بین رفتن قسمتی از تاریخ تبریز بودم دغدغه هایی در من ایجاد می شد که در همین راستا نیز احداث چند موزه تخصصی را در برنامه هایمان داریم و به دنبال مستند سازی و گردآوری سند های تاریخی می باشیم.
وقتی می گوییم شهر اولین ها با حساب و کتاب خاصی این حرف گفته می شود، متاسفانه بعضی ها به تاریخ ما دست درازی کرده اند و اگر اهل قلم و محققان امروز نباشند دیگر چیزی از تاریخ زادگاهمان باقی نخواهند ماند. برای نمونه امروز باقرخان مظلوم مانده است ولی ستارخان را به خوبی ارزش گذاری کرده ایم، جا برای کار و فعالیت بسیار زیاد است و باید اشاره کنم تبریز بهشت محققان است مثل مراغه که بهشت فسیل شناسان لقب گرفته است.
در مورد شهر اولین ها، اگر بخواهید شاخص ترین صفات تبریز را بشمارید به کدامشان اشاره می کنید؟
‌به گواهی تاریخ ما در ورزش، مطبوعات، کتابخانه و بسیاری از موارد دیگر همیشه سردمدار بوده ایم که از اساسی ترین آنان می توان به بنیان گذاری اولین مدرسه به سبک نوین میرزا حسن رشدیه، صنعت چاپ و ... اشاره کرد.
همانطور که می دانید اگر بخواهند کشوری را از لحاظ علمی و فرهنگی بررسی نمایند باید مطبوعات، کتاب و کتابخانه و آموزش را مورد ارزیابی قرار دهند و هر مملکتی که در این موارد توسعه یافته باشد قدرتمندتر است.
مباحثی مثل سینما، تئاتر، نمایشنامه نویسی، مقاله نویسی همگی از تبریز وارد ایران شده اند، سند هایی داریم که نشان می دهد روزنامه تبریز در 1298 هجری قمری(1258شمسی) منتشر شده است.
اگر بخواهیم این بحث را ادامه دهیم تا چند روز می توانیم با هم صحبت کنیم ولی مردم همینقدر بدانند که اولین بلدیه، اولین نظمیه، اولین کتابخانه، اولین ترامواس شهری، و ... در شهر تبریز بنیان گذاری شده است.
در تحقیقاتی که روی آن ها کار می کنید آیا کتاب یا مقاله ای را منتشر خواهید کرد؟
بله قطعا، پژوهش هایی را در رابطه با بلدیه انجام داده ام و حدود هفت هزار و سیصد سند در دست دارم، سعی می کنم کمی آن ها را سبک تر کنم و انشالله کتاب با ارزشی را منتشر خواهم کرد.
همچنین، جالب است بدانید تبریز شهر بدون گدا یک شعار نیست، سند هایی در دست داریم و منشتر کرده ایم که در سال 1298 در شهر تبریز برای جلوگیری از تکدی گری، راهکار هایی اجرا شده است. چند وقت پیش رئیس جمهور کشورمان به این موضوع اشاره کردند؛ شهر ها می توانند از تبریز الگو برداری کنند و همانطور که در جریان هستید، سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت اجتماعی شهرداری تهران طی اظهاراتی عنوان کردند بسیاری از متکدیان تبریز به تهران سفر کرده اند که من در همین راستا سند هایی را ارائه کردم به این مضمون که تبریز چگونه از ابتدای تاریخ خود دارای فرهنگ بالایی بوده و قطعا حرفی که زده شده صحیح نیست.
آیا درخواستی از مسئولین مربوطه جهت حمایت در مسیری که حرکت می نمائید، دارید؟
معتقدم انسان باید در صورت حمایت یا عدم حمایت مسیر مربوط به خود را طی کند و مشکلات همیشه وجود خواهند داشت. آنچه که ما را آزار می دهد کمبود ارتباطات با مسئولین است، برای مثال بنده وقتی می خواهم مسئولی را ببینم نه هزینه ای برای ایشان دارد و نه وقت زیادی خواهد گرفت اما برای یک ملاقات ساده با یک مدیر باید زمان زیادی را صرف نمایم تا فقط بتوانم او را ملاقات کنم.
باز هم تکرار می کنم، متاسفانه تاریخ تبریز دارد از بین می رود و ما می خواهیم از این اتفاق جلوگیری نمائیم، ای کاش مردم ما حداقل جزئی از تاریخ خود را می دانستند که در این صورت به  ارزش والای خود و سرزمین خود نائل می شدند.
کشور هایی مثل انگلستان و روسیه در طول تاریخ صدمات جبران ناپذیری بر سرزمین ما وارد ساختند، مثل تحریم کشورمان توسط انگلستان در جنگ جهانی اول که باعث تلف شدن ناشی از گرسنگی 9 میلیون نفر ایرانی گردید و نکته قابل تأمل اینجاست کشور ما با اینکه بی طرف بود ولی بیشترین تعداد کشته را در جریان جنگ جهانی اول داشت.
اگر تاریخ مان را بدانیم می توانیم در مقابل استعمار جهانی بایستیم، اگر تاریخ را متوجه شویم می فهمیم به چه کسی باید رای دهیم و اگر تاریخ را بفهمیم توسعه پیدا خواهیم کرد.
از دیدگاه شما وضعیت نه چندان مناسب فرهنگی، اجتماعی حاکم در جامعه مان را چطور می توانیم تغییر دهیم؟
از نظر من کارشناسان و افرادی که به معنای واقعی دغدغه دارند، در هر شرایطی به راه خود ادامه می دهند اما باید این را در نظر داشته باشیم که تعداد اینگونه افراد بسیار محدود است، واقعیت این است که مشکلات اجتناب ناپذیر اقتصادی تا حد زیادی از رشد و پیشرفت مراحل توسعه می کاهد. یک شخص در صورتی که نیاز های اولیه اقتصادی او تامین نشود نمی تواند آن طور که باید رشد کند.
مردم در این مورد چه مسئولیتی دارند؟
شرایط اقتصادی مردم اصلا مناسب نیست و همین که ما را تشویق می کنند کفایت می کند، با اوضاع اقتصادی موجود همین که از موزه ها بازدید می کنند یا برای مثال در حوزه کاری شما مطبوعات را ارزش گذاری می نمایند، کافی است.
در انتها اگر سخن خاصی دارید بفرمائید.
از سازمان اسناد ملی کمال تشکر و قدردانی را دارم، از بدو ورود اینجانب به تحقیق و پژوهش، همکاری بسیار خوبی را با ما داشته اند و در واقع مایه دلگرمی و اعتبار ما می باشند، کتابخانه مرکزی تبریز نیز همکاری خوبی را با محققان دارد.
ما چیز زیادی از مسئولین نمی خواهیم فقط اینکه با ما همکاری داشته باشند کفایت می کند برای مثال یک کارت پژوهش مانندی را برای ما در نظر بگیرند تا محققان بتوانند به اسناد و مدارک مورد نیازشان دسترسی آسان داشته باشند.