رشید شهشهی، رئیس هیأت چوگان آذربایجان شرقی که به عنوان معاونت مالی و اقتصادی شهرداری منطقه 3 کلان شهر تبریز فعالیت دارد متولد سال 1355 شهر تبریز است. وی دانش آموخته کارشناسی امور مالی و عضو انجمن حسابداران خبره ایران است و 3 سال است که از بدو تاسیس هیئت چوگان استان ریاست آن را بر عهده دارد.
در باب مسائل هیأت چوگان استان، عملکرد، چشم انداز و مشکلات مربوط به این ورزش گفت و گوی صمیمانه ای را با ایشان انجام داده ایم که ماحصل آن تقدیم مخاطبین میگردد.
به عنوان رئیس هیأت چوگان استان در مورد اصیل ترین ورزش ایران زمین چه دیدگاهی دارید؟
ورزش چوگان قدمتی بسیار طولانی دارد و با نام برترین هنر ورزشی به نام کشور ما ثبت شده یا به عبارتی دیگر شاهکار هنر ورزشی ایران به عنوان سیزدهمین اثر هنری در یونسکو به نام ایران به ثبت رسیده است و با ورزشهای بسیاری که از کشورهای دیگر به ما رسیده متفاوت است. این ورزش به سابقه فرهنگی کشور ما باز میگردد و باید کمی با تعصب بیشتر به این ورزش نگاه کنیم تاجایی که حتی در شاهنامه فردوسی نیز از این ورزش یاد شده است.
امروزه کدام کشورهای دنیا به صورت حرفه ای این رشته را دنبال میکنند؟
کشور آرژانتین به صورت تخصصی این ورزش را دنبال میکند تا جایی که لوازم تخصصی تولیدی این کشور و مربیان دارای تخصص بومی خود را به کشورهای دیگر اعزام میکند، هندوستان و پاکستان دو کشور دیگری هستند که حرفی برای گفتن دارند.
با توجه به این که چوگان از ایران به هندوستان انتقال یافت و زمانی هندوستان مستعمره انگلستان بود، انگلیسیها در هندوستان با این ورزش آشنا میشوند و آن را به اروپا و آمریکا توسعه میدهند و از آن به بعد با نام پولو در کل دنیا شناخته میشود.
با در نظر گرفتن پیدایش چوگان در ایران باستان و حتی توجه شعرای بزرگ ایرانی نظیر فردوسی به آن، امروزه علل فراموشی و عدم استقبال از چوگان را چگونه ارزیابی میکنید؟
اصلی ترین مشکل ما نداشتن زمین استاندارد چوگان میباشد، زمین بازی استاندارد در کل کشور فقط در دو شهر تهران و کرج وجود دارد. جالب است بدانید که زمین چوگان هشت برابر یک زمین فوتبال است که حدودا نیازمند چهار هکتار زمین چمن مسطح میباشد و علاوه بر این مشکلی که گریبان گیر اسب داران و اسب دوستان است هزینه نگهداری اسب میباشد که حداقل ماهیانه نیازمند 1 میلیون تومان هزینه میباشد و اگر کسی بخواهد در مسابقه چوگان شرکت کند باید با 3 رأس اسب حضور داشته باشد به این دلیل که یک اسب نمیتواند در 4 چوکه ( هر مسابقه دارای 4 ربع یا تایم هفت دقیقه ای است و هر قسمت از تایم بازی چوگان در مسابقه را چوکه میگویند) به صورت مداوم بازی کند و به دلیل تحرک زیاد و سنگینی بازی خسته میشود. یعنی هر اسب فقط در یک چوکه هفت دقیقه ای میتواند بازی کند.
فعالیت رشته ی ورزشی چوگان استان آذربایجان شرقی نسبت به سایر استانها در چه سطحی قرار دارد؟
بعد از استان کرمان ما آخرین استانی بودیم که هیأت چوگان را تشکیل دادیم اما توانستیم فعالیتهای خود را به حدی برسانیم که سال قبل در جام قهرمانی باشگاههای ایران مقام سوم کشور را بدست آوریم و جالب این بود که مقام سوم اولین مقام چوگان استان محسوب میشد.
در این مسابقات تهران و کرج مقامهای اول و دوم را بدست آوردند و استان هایی مثل اصفهان که مدعی است اولین میدان چوگان میدان نقش جهان بوده است و واقعا هم تیم هایشان حرفی برای گفتن دارند در این مسابقات حضور داشتند. ما در مسابقات فوق به کمک حامی مالیمان توانستیم به مقام سوم دست یابیم که جا دارد از ایشان تقدیر و تشکر نمایم.
از برنامههای هیئت چوگان استان برای رشد و توسعه ی این ورزش بیان بفرمایید.
بعد از مسابقات سال قبل ما در برهه ای فعالیتهای هیأت را به دلیل خستگی بچهها که به صورت نفس گیر برای مسابقات تمرین کرده بودند و بروز یکسری اختلافات و سو تفاهمها متوقف کردیم که خوشبختانه آمادگی لازم را جهت ادامه فعالیت بهتر از قبل پیدا کرده ایم و ان شالله شاهد رشد بیشتر این رشته در استان خواهیم بود.
در نقشهها و نمایشگاه کشور ترکیه صاحب آباد یا همان صاحب الامر تبریز به عنوان دروازه چوگان معرفی شده است یعنی حتی قبل از میدان نقش جهان بازی چوگان در تبریز انجام میشد و حتی میتوانیم ادعا کنیم که اصفهان از تبریز الگو برداری کرده است.
جنابعالی برای فردی که پس از خواندن این مصاحبه میخواهد با چوگان به صورت عملی آشنا شود چه پیشنهادی دارید و این ورزش در کدام نقاط استان و شهر تبریز فعالیت جدی دارد؟
فکر میکنم اگر فردی کمی از زمان خود را در کنار اسب بگذراند حتما به اسب و سوارکاری علاقمند خواهد شد و اگر بخواهد در کنار حس خوبی که از اسب به دست میآورد بازی مفرحی هم انجام دهد باید بازی چوگان را امتحان کند. به جرأت میگویم هر شخصی که بازی چوگان را امتحان کرده به آن وابسته شده است.
تنها باشگاه چوگان موجود در سطح استان باشگاه سوارکاری سهند واقع در آرپا درسی میباشد که دفتر هیئت چوگان تبریز هم آن جا واقع است و علاقمندان میتوانند بعد از ظهر هر روز برای آشنایی بیشتر مراجعه نمایند.
ایران به عنوان متولی این ورزش در جهان، جایگاه مورد استحقاق خود را دارا میباشد؟
خیر، بعضی از ورزشها مثل سوارکاری با نام ورزش لاکچری معرفی شده است درحالی که سوارکاری جزو ورزشهای مؤکد دین ما میباشد و حتی اگر لاکچری هم باشد باید خوشحال باشیم که ورزشی که دین اسلام توصیه کرده است لاکچری است.
شاید این ورزشها به خاطر هزینههای بالایی که دارند لاکچری نامیده میشوند؟
بله شاید کمی بیشتر از مابقی ورزشها نیازمند هزینه میباشد اما اصلی ترین دلیل عدم پرداخت عمومیت مردم به این ورزشها نبود امکانات و زمین بازی میباشد که اگر اینها فراهم شود هزینهها هم کاهش پیدا میکند.
آیا پتانسیل پیشرفت و امکان ارزش گذاری مجدد چوگان در کشور ما وجود دارد؟
فدراسیون هیأتهای ورزشی را توسعه داده است اما مشکلاتی وجود دارد برای مثال در اولین مصاحبه ای که از طریق صدا و سیما برای چوگان پخش شد کلمه چوگان در آن با قاف نوشته شده بود. پس میبینیم که فرهنگ سازی این ورزش در جامعه نیازمند زمان زیادی میباشد که با تشکیل هیئتهای ورزشی در استانها این ورزش ترویج پیدا خواهد کرد. نفرات تیم ملی ما انگشت شمارند یعنی جایگزین مناسبی برای نفرات تیم ملی در اختیار نداریم و این قضیه باید از هیأتهای استانها تأمین شود.
پیشنهاد شما در راستای توسعه ی این رشته ی ورزشی چه میباشد؟
با توجه به این که این ورزش با رشته سوارکاری مرتبط است و به نام ایران ثبت شده است مدیران و مسئولین دولتی با ارجاع به فرمایشات مقام معظم رهبری که حتی خودشان مستقیما یک بار در جمع قهرمانان و مدال آوران و بار دوم در شورای عالی فرهنگ فرموده اند این ورزش را با نام چوگان ترویج داده و احیا کنید باید در جهت توسعه چوگان تلاش کنند.
چه انگیزه ای باعث شد تا وارد دنیای اسب و سوارکاری شوید؟
اصلی ترین موضوع علاقه است، من چندین سال است که در چوگان فعالیت میکنم و در سالهای اخیر در حوزه پرورش اسب نیز هستم و دخترم هم از کودکی در رشته پرش با اسب فعالیت دارد.
به نظر شما رابطه انسان با اسب چه تاثیری بر روح و جسم آدمی دارد؟
اگر کسی سوارکاری نکرده باشد نمیتواند این موضوع را درک کند که وقتی روی اسب هستید به هیچ چیز دیگری نمیتوانید فکر کنید. ارتباط با اسب میتواند انسان را از مسائل و مشکلاتش فارغ کند و این باعث گسترش فکری و همچنین سلامتی بیشتر میشود.
اگر سخنی با مردم و مسئولین دارید بفرمایید.
از صرافی بهنام، حامی مالی هیئت چوگان که صد درصد هزینههای ما را متحمل میشود و همیشه در کنار ما حضور داشته اند تقدیر و تشکر میکنم و با توجه به وضعیت اقتصادی که امروز گریبان گیر جامعه شده است امیدوارم همچنان در کنارمان باشند.
قسمت هایی در شهرمان وجود دارد که من به تبع شغلم نمیتوانم به صورت مستقیم به آنان اشاره کنم، میتوان آنها را در قالب فضای سبز و میان فضای سبز به صورت زمین چوگان فراهم کرد که از مدیران استان تقاضا دارم در این مورد تأمل کنند.
ما میتوانیم به عنوان شهر اولینها با احداث زمین چوگان دوباره ورزش ملی مان را احیا کنیم به این صورت که در زمین فوق ورزشهای دیگری نیز فعالیت داشته باشند مثل فوتبال و تنیس و فقط در مواقع بازی چوگان این زمین انحصاری شود.
اگر از مسئولین به سراغم آیند میتوانم زمینهای مناسبی را برای این امر معرفی کنم.