روند رو به توسعه  را در اقتصاد کشور با توجه به وضعیت فعلی جامعه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر وضعیت فعلی اقتصاد کشور محصول فقدان نگرش واقعی به اقتصاد است با وجود اینکه شعار امسال ما رونق تولید ملّی است ولی تعغیر یا رشد خاصی در این زمینه شاهد نیستیم که این هم به دلیل نوع کارکرد دولت است، چرا که اساساً دولت می‌تواند هر نوع فعالیّتی را منفعت دار نشان دهد. به عنوان مثال دولت اگر بخواهد در مورد کاشت گندم مردم را تشویق نماید و آن را به عنوان یک محصول استراتژیک به ملّت معرفی کند و در کنار این اقدام پاداش‌های خاصی نسبت به این امر اعمال نماید، قطعاً مردم رغبت بیشتری به این کار نشان خواهند داد در صورتی که دولت و توانایی اش در رونق تولید به کار گرفته نمی‌شود و اقدامات لازم در این امر انجام نمی‌گیرد و دلیل این امر هم این است که خود دولت و گردانندگان آن در اقتصاد و تولید به نحوی ذینفع هستند و تعارض منافع قدم برمی دارند. لذا تا زمانی که عناصر تشکیل دهنده دولت که خودشان سکان واردات را در دست دارند و از این کار منفعت کسب می‌کنند، طبیعتاً ، آنها اجازه رونق گرفتن تولید داخلی را به خاطر حفظ منافع خود نخواهند داد. بنابراین با توجه به موقعیت فعلی مان در بعد اقتصاد تنها راهمان این است که رونق اقتصادی در کشور واقعی شود که اگر این اتفاق بیفتد دیگر حضور دولت در این بخش لازم نیست. وقتی نوع برخورد دولت با اقتصاد غیرواقعی است این روال را در این بخش خواهیم داشت. در بعضی موارد دیده می‌شود یک واحد صنعتی دلار4200 تومانی دریافت می‌کند در مقابل واحد صنعتی دیگر آن را دریافت نمی‌کند با این روند واحدی که تحت حمایت قرار نمی‌گیرد به مرور زمان باید از بین برود و از چرخه فعالیت حذف شود بنابراین قیمت 4200 تومانی دلار که مختصّ عده ای خاص است، سمّ مهلکی بر پیکره اقتصاد ماست و در حال حاضر هم چندگانگی قیمت دلار که پیش آمده است آسیبهای جدّی را در حوزه‌های مختلف وارد می‌کند.

 آقای دکتر با توجه به علاقه شدید شما به تشکیل فرهنگستان زبان ترکی و تدریس آن درمدارس، امکان اجرا شدن آن را چگونه می‌بینید؟
ما کشوری بزرگ هستیم که دارای تمدّنی عظیم و تاریخی کهن می‌باشد که آثار آن را در ترکیه و گرجستان و ارمنستان و سایر مناطق می‌توان مشاهده کرد و علاوه برآن ایران متشکل از اقوام مختلف می‌باشد لذا هر سیاستمدار عاقل همیشه سعی می‌کند محیط پیرامونش را از خود متأثّر نماید مخصوصاً در مورد قوم ترک به دلیل اینکه جمعیّت عظیمی از این قوم در داخل ایران قرار گرفته است می‌تواند از این قضیّه به راحتی کمک بگیرد و محیط اطرافش را متأثّر نماید و برای خود یک مرجعیّت خلق بکند. در مورد قوم کرد، هم همین قضیه مصداق است . الان در حال حاضر جمعیت ترک سرزمین ایران برای دستیابی به فرهنگ و هنرو موسیقی و غیره خود باید خودشان صاحب یک مرجعیت باشند تا محیط پیرامون خود را متأثر نمایند. در حالی که ما آمدیم این حق را از خود سلب کردیم و این عقلانی نخواهد بود که فرهنگ یک ملت را از آنها بگیریم چون این مردم از هر شیوه ای که بتوانند به فرهنگ اصیل خود دست خواهند یافت و چون ما در این زمینه کوتاهی می‌کنیم لذا مردم فرهنگ شان را از آن سوی آب می‌جویند در حالی که فرهنگ موجود در آن طرف آب، اساساً متعلق به این طرف می‌باشد و ریشه اش در این آب و خاک است و این در گذشته هم به صورت مستند اتفاق افتاده است که زمان فروپاشی شوروی این ملّت آنها بودند که از سمت ارس به سمت کشور ما سرازیر شدند، البته این مورد در برلین هم اتفاق افتاده بود که همه از برلین شرقی هجوم آوردند وارد برلین غربی شدند، اینها همه به قدرت مکش ما به لحاظ تاریخ و فرهنگ خاص مان مربوط می‌شود.در مقابل این امر با یک باورهای واهی و غلط تصوّر بر این است که اگر ما بیایم این را تقویت کنیم زمینه یک نوع واگرایی را فراهم خواهد آورد. البته ما در داخل کشورمان یک سری افراد ناآشنا را داریم که  قضیه واگرایی را در منطقه آذربایجان نوعی تهدید می‌دانند و به ادّعای دشمنان این ملّت قرینه فراهم می‌کنند طوری که موقع بحث ما نسبت به این مسئله از این افراد کوته فکر برای خود ما مثال می‌زنند در صورتی که این افراد به صورت مختصر حضور دارند در قیاس با عظمت فرهنگ، هنرو ادبیات و... آذربایجان که مستقیماً به موجودیّت ایران متصّل است و خارج از موجودیت این کشور قابل تعریف نیست به همین دلیل ما لزوماً به سمت حفظ و مراقبت این فرهنگ حرکت کنیم در غیر این صورت، در واقع مردم ما فرهنگ و هنرو باورهای خودشان را از آن سوی آب در یافت می‌کنند و این همان هدفی است که دشمنان این ملت دنبال آنند و برای انتقال باورها و عقاید خودشان از آن طرف، ناخالصی هایی را به خورد این ملت خواهند داد که در دراز مدّت آسیب جدی را وارد خواهد کرد و نهایتاً موجودیّت خود ما به خطر خواهد افتاد. بنابراین تنها راه ما این است که به جای اینکه بگوییم فرهنگستان زبان فارسی، بگوییم فرهنگستان زبان ایران که شامل زبان ترکی، کردی، ترکمنی و ... باشد و بعداً از آن به عنوان ابزار قدرت که بتوانیم قدرت نرم خود را توسعه دهیم و به  ایران به عنوان تمدن ایرانی نسبت به محیط پیرامونش،  مرجعیت ببخشیم .

  در دوران حضور شما در استانداری، بازار تبریز ثبت جهانی شد و به عنوان پایتخت گردشگری کشوری اسلامی در سال 2018 مطرح شد، در جهت بهبود و ارتقای جایگاه استان در بعد فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی اقدامات پیشنهادی شما چیست؟
این بحث در دوره ما تصویب شد ولی اجرایی شدنش در دوره  دولت بعدی اتفاق افتاد، طراحی که ما انجام داده بودیم در دوره تحریم‌ها بوده است ولی با این شرایط ما توانستیم از ظرفیتهای خود نهایت استفاده را ببریم برای اینکه در سرمایه گذاری آذربایجان شرقی  این را دارای فایده و منفعت نشان دهیم حتی در شرایطی که به لحاظ اعمال شرایط سخت تحریمی سرمایه گذار ما مجبور بود پولش را با چمدان حمل نماید چون عملیات بانکی اصلاً صورت نمی‌گرفت. با کمی دقت و نگاهی ظریف به آن دوران می‌توان از ایجاد واحدهای برزگ صنعتی، ساخت هتل‌های بین المللی وغیره  یاد کرد. ما  این کار را با شرایط سختی که د اشتیم به سرانجام رساندیم و آن هم از طریق برگزاری همایشهای بین المللی سرمایه گذاری که در هر دو سال یکبار انجام پذیرفت که در این همایش‌ها فرصت‌های سرمایه گذاری آذربایجان شرقی را به همه نشان دادیم.  این کار هم از طریق  یکسری از افرادی که اصالتاً ایرانی بودند و در کشورهای دیگر اروپایی سکونت داشتند و با افراد مطرح بخش سرمایه گذاری  کشورهای مختلف در ارتباط بودند و به راحتی به لحاظ معاشرت شان با آنها می‌توانستند توجه شان را جلب نمایند صورت می‌پذیرفت و به نوعی طرّاحی می‌کردیم که به عنوان نمونه عرض می‌کنم ورود تاجران مطرح و سرمایه گذارن بزرگ به تبریز همزمان می‌شد با برگزاری بازی تیم تراکتور با تیم داخلی دیگر یا در سطحی  بین المللی با تیم خارجی دیگر، که این امر خیل عظیم جمعیت را در تحرک و پویایی و زنده بودن شهر تبریز در چشم سرمایه گذاران  خارجی به اثبات می‌رساند. در بعدی دیگر نگاه کنیم، باید بگویم که ما تا سال 84 یک کیلو تولید فولاد نداشتیم این در حالیست که ما در سال 92  در شرایط تحریم، شش هزار تن فولاد تولید می‌کردیم . بنابراین سرمایه گذار اگر ببیند سود او را تضمین می‌کنیم قطعاً گرایش مثبتی به سمت ما خواهد داشت. البته بعد از آن دوران چنین روند رشدی با وجود آسان شدن شرایط  در هیچ مقطعی دیده نشده است و این هم بر می‌گردد به نوع نگاه دولت به آذربایجان، یعنی وقتی که رئیس جمهور عنوان می‌کند که استاندار آذربایجان شرقی محور ارتباطات ترکیه، قفقاز و روسیه است و در این محدوده سفیرانی که انتخاب می‌شوند باید مورد تأیید شخص استاندارآذربایجان شرقی باشند تا فردی که به عنوان سفیر به مناطق مربوطه می‌رود دراستای تأمین منافع استان آذربایجان شرقی چقدر  موثر خواهد بود، تمام این موارد نشان دهنده نگاه دولت سابق به آذربایجان شرقی است.

 لطفاً از راهکارهایی که دولت می‌تواند در راستای اهداف منافع ملّی و تأمین رفاه هر چه بیشتر مردم صورت دهد، توضیحاتی بفرمایید.
دولت همانطوری که گفتم باید اقتصاد را واقعی جلوه دهد در سطح ملّی باید جایگاه تأثیر گذار استان آذربایجان شرقی را مطرح نماید. این کار هم باید توسط مطالبات نمایندگان از دولت صورت پذیرد  البته بدنه تشکیل دهنده دولت در این امر بسیار دخیل است چرا  که دولت باید جسارت انجام کارهای بزرگ را داشته باشد تا بتوان روی اقدامات دولت پیشنهادات لازم را به عنوان نماینده مجلس مطرح کرد. تاکیداً عرض می‌کنم دولت سابق توانایی انجام کارهای جسورانه و اجرایی کردن طرحهای بزرگ را داشت ولی دولت فعلی به هیچ عنوان در قیاس با دولت سابق، قصد انجام چنین خدماتی را نداشته است و از لحاظ کارآمدی  نمره قابل قبولی را کسب نکرده است. ولی وظایف نمایندگان مجلس است که به عنوان مطالبه ملّی،  خواهان حفظ منافع ملّی و تامین رفاه مردم از دولت فعلی باشند. به عنوان مثال در حادثه پیش آمده قطار این وظایف نمایندگان بود که باید پیگیر قضیه می‌شدند تا بیان واقعیت ماجرا صورت گیرد یا در فروختن کارخانه ماشین سازی که با مبلغ 500میلیون دلار به شخصی واگذار شده بود که نه توانایی اجرایی داشت نه سواد ودانش لازم  در عرصه تولید، که نهایتاً بعد از بررسی‌های به عمل آمده و اعتراف خود خریدار، مشخص شد که به جای دیگری وصل بوده است، منظور از ذکر این مسائل این است که اتفاقات بیشتری از این حیث در نحوه خدمات رسانی دولت فعلی رخ داده است و این وظایف تک تک نمایندگان منتخب ملّت است که جویای حق و بیان کننده حقیقت در خانه ملت باشند تا دولت هم از جهت حرکتی خود، تخطّی ننماید تا هم منافع ملی کشور به خطر نیفتد و هم رفاه و آسایش مردم جهت تأمین نیازهای اولیّه زندگی شان فراهم گردد.

 نظر شما در ارتباط با بحث خصوصی سازی بخش‌های تولیدی و واگذاری آنها به متخصّصان این عرصه، و حمایت دولت از طریق بسته‌های حمایتی از قبیل وام کم بهره و غیره چیست؟
تنها راه حلّش، این است که ثروت مردم به خود مردم برگردد. در دولت قبلی این بخش به عنوان لایحه به مجلس ارائه شد و تحت عنوان سهام عدالت به مردم پرداخت گردید. محتوای قانون سهام عدالت بر این مبنا استوار بود که برای تقویت کردن و توانمند ساختن قشر ضعیف جامعه که به دلیلی از امتیازات و امکانات موجود، فرصت استفاده نداشته اند با استفاده از اصل 44 قانون اساسی ثروت را در اختیار خود آنها قرار دهیم. در حال حاضر هم به لحاظ مناقشات بین المللی تمام معاملاتی که قرار بود انجام گیرد و جزو طرح‌های بزرگ مملکت بود باطل اعلام شد. طرح هایی از قبیل ماشین سازی و کشت و صنعت مغان و غیره که زمان زیادی را به خود اختصاص داده بود همگی به حالتی دیگر درآمدند ونهایتا تمام این ثروت را جمع کردیم و دراستخری واریز کردیم بنابراین به جای اینکه نگهبان بر سر این استخر بگذاریم و هر کسی که وارد این استخر شد به دزدی و اختلاس متّهم اش کنیم، این ثروت را بین اقشار ضعیف جامعه تقسیم نماییم. بین ارگانها و سازمانها می‌توان سهمی در نظر گرفت و با توجه به شرایط هر نهادی سهمیه خاصی را از این ثروت به آنها اختصاص داد تا اقتصاد کشور و ثروت ملی در دستان خود مردم در گردش باشد.

 وضعیت اقتصادی استان را نسبت به زمانی که استاندار بوده اید، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر استان آذربایجان شرقی در مقایسه با رتبه تک رقمی خود در گذشته،  رتبه قابل قبولی ندارد که این مورد، هم بر می‌گردد به خود استانداری هم به عملکرد دولت، چون از آن زمانی که بنده به عنوان استاندار خدمتگذار این آب و خاک بوده ام سه بار استاندار این استان عوض شده است. استراتژی اینها چه چیزی بود، برنامه هایی که نسبت به آینده داشتند شامل چه مواردی بود، اولویت بندی هایی که داشتند در چه محورهایی بیشتر تمرکز داشت که بعد از این جابجایی، خروجی کار چی بوده است. لذا نتیجه بر آن است که به خاطر فقدان برنامه و نبود استراتژی لازم برای اجرایی کردن اهداف خود که باید تنظیم و تدوین می‌شد تا اقتصاد استان به وضعیت فعلی گرفتار نشود، باعث شده است رتبه قابل قبولی در استان آذربایجان شرقی کسب نگردد  طوری که در کل کشور رتبه سابق این استان که تک رقمی بود الان بالای عدد  28 رسیده است.

 تشکیل فراکسیون ترک نشین در مجلس چه بوده است و چه اقداماتی در این باب صورت گرفته است؟
مناطق مختلف همیشه در جستجوی یافتن زمینه مشترک جهت همکاری است که با محوریّت آن دور هم جمع شوند تا با ایجاد یک همگرایی منافع مشترکی از آن حاصل شود، به عنوان مثال استانهای شمالی محور بحث شان محدود کردن واردات برنج است و تسهیل ساختن فروش مرکبات، یا در مناطق آزاد ارس و جلفا، حول محور دریا و منافع حاصل از آن بحث می‌شود. ما هم در این بین که چهار تا استان را شامل می‌شود به لحاظ داشتن منافع مشترک می‌توانیم در کنار هم باشیم با وجود اینکه اینها نسبت به هم قرابت دارند. روی هم رفته تعداد نمایندگان این مناطق به 70 نفر می‌رسد. به عنوان مثال محور اصلی ما بحث راه آهن و توسعه آن است، احیای دریاچه ارومیه یا بازسازی آزاد راهاست و یا ذخایر منابع آبی و افزایش قدرت آن است، بنابراین نتیجه می‌گیریم که این 70 نفر پشت هر پروژه ای بایستند قطعاً موفقیّت را حاصل خواهند کرد. در حالی که با تشکیل هیئت رئیسه موقت و با برگزاری انتخابات و تشکیل هیئت رئیسه اصلی، می‌بینیم که این مجمع یا فراکسیون ترک نشین تبدیل می‌شود به یک ابزار سیاسی که صرفًا کارایی اش، در دادن رأی اعتماد به وزیر یا جلوگیری از استیضاح او خود را نشان می‌دهد.

 راهکارهایی که بتواند سرمایه گذاران خارجی را وارد استان آذربایجان شرقی بکند و مانع رفتن سرمایه گذاران داخلی گردد، چیست.
یکی از راههایش این است که اقتصاد را بسپاریم به مردم و عقلانی رفتار کنیم و جایگاه و وضعیت اقتصاد را واقعی کنیم و دست دولت را در دخالت کردن در بخشهای اقتصادی کوتاه کنیم تا دست تولید کننده در امر تولید و صنعت باز باشد و امورات مردم را با واقعی کردن اقتصاد  به خودشان واگذار کنیم و توزیع عادلانه ثروت  در بین اقشار مختلف جامعه را با توجه به شرایط مالی شان، انجام دهیم در این حالت است که رونق اقتصادی اتفاق می‌افتد و با فعالیت گسترده تولیدکنندگان در استان و کشور، سرمایه گذاران خارجی جذب می‌شوند و مانع رفتن سرمایه گذاران داخلی  از منطقه گردد.

 عوامل موثر در تقویت روابط خارجی ایران در عرصه سیاست بین الملل که بتواند تعامل و همکاری با سایر دول در تجارت بین المللی داشته باشد، را بیان نمایید.
در دنیای کنونی با توجه به پیرامون خود باید منفعت تعریف نماییم. یعنی هر نشستی یا هر برخوردی در عرصه روابط بین الملل باید نسبت به طرفین سودی حاصل نماید بنابراین در ایجاد تعامل و همکاری در سیاست بین الملل، اجباراً باید سود و منفعتی را متوجه طرف مقابل کنید. به عنوان مثال ما سالانه به کشور ترکیه2 میلیارد  و 500میلیون دلار گاز صادر می‌کنیم دولت ترکیه رفته، خودش با آمریکا قرارداد بسته و این معامله را با کمال میل انجام می‌دهد چون سود دریافت می‌کند. در دوره دولت قبلی تأکید مقام معظم رهبری بر این بود که خط لوله گاز را به چابهار برسانیم که از آن به چین و هند انتقال دهیم که ما با این کار تبدیل می‌شدیم به تأمین کننده انحصاری چین و هند که قدرت بزرگ صنعتی در منطقه هستند که اگر این کار را انجام بدهیم این کشورها که این خط لوله گاز شاهرگ حیاتی آنها محسوب می‌شود به خاطر حفظ خود و امنیت شان جهت تعامل و همکاری اقدام خواهم کرد که نهایتاً ما این پروژه را به سرانجام رسانیدم و خط لوله گاز را به چابهار رساندیم ولی دولت فعلی که بر سر کار آمد  وزیر نفت فعلی دولت، در زمان ثبت و انعقاد قرارداد این رویداد بزرگ امتناع کردند و قرارداد را فسق نمودند که در حال حاضر ترکمنستان به جای ایران از این سود عظیم تجاری بهرمند می‌شود پس تمام این موارد بر می‌گردد به عملکرد دولت فعلی که نشان دهنده وضعیت خوبی نیست و دولت جدید باید تغییر نگرش و دیدگاهش را نسبت به جهان پیرامون خود، جهت ارتقای جایگاه سیاست خارجی ایران سر لوحه کارش قرار دهد.

 ترکیب آینده مجلس را به جهت کارآمدی و داشتن دقّت و تمرکز لازم در قانونگذاری، چگونه می‌بینید؟
بستگی به این دارد که از مجلس چه انتظاراتی داشته باشیم. در بحث افزایش قیمت بنزین که یک کالای استراتژیک برای ما محسوب می‌شود مجلس فعلی، اصلاً دخالتی نکرد چون خودش نخواست و همه چیز را واگذار کرد به دولت و خودش منفعل گردید. علت این امر هم آن است که قبیله گرایی سیاسی حاکم بوده است . در حال حاضر هم وظایف اصلی مجلس فعلی و مجلس آینده در دو بخش خلاصه می‌شود. اوّل ریل گذاری، دوّم بعد نظارت است بنابراین دولت در ریل گذاری انجام شده توسط مجلس، موظف به حرکت است و در صورت تخطّی دولت، این مجلس است که حرکت آن را در ریل مدّ نظرش، جا دهد.

 سخن آخر، لطفاً اگر سخنی با مخاطبین رسانه یا توصیه ای به دست اندرکاران دولتی دارید، بفرمایید.
بنده مخاطبین این رسانه را به شرکت آگاهانه در انتخابات دعوت می‌کنم، توصیه ای  هم که به دولت فعلی دارم این است که با اتّخاذ تصمیمات نادرست در زمان برگزاری انتخابات به تشکیل مجلس آینده،  صدمه ای وارد ننماید تا به جای دامن زدن به مسائل حاشیه ای در کشور، به اصل قضیه که در این برهه از زمان، ایجاد یک مجلس قانونگذار و مردمی است توجّهی ویژه صورت دهد تا با اقدامات صورت گرفته، نقشه‌های دشمنان این ملت جامه عمل نپوشد.