حوزه فرهنگ و هنر از حوزههایی است که به دلیل ارتباط با بطن جامعه همواره دارای اهمیت فراوانی بوده است، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی اصلی فرهنگ هنر استان نقش پررنگی در مدیریت فرهنگی استان ایفا میکند. محمد محمدپور' متولد 1347 سلماس و كارمند اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي بوده و در حال حاضر مدیر کل این اداره کل در استان است. وی دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد رشته روانشناسي عمومي از دانشگاه تبريز بوده و در حال حاضر دانشجوي دكتراي تخصصي روانشناسي و داراي پروانه تخصصي از سازمان نظام روان شناسي كشور است. در راستای بررسی معضلات فرهنگی و هنری استان با وی به گفتوگو نشستیم که ماحصل آن در ادامه از نظر خوانندگان گرامی میگذرد:
مهم ترین رخداد فرهنگی که در پیش رو داریم، تبریز 2018 است. از آخرین اقدامات اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برای استقبال از این رویداد فرهنگی برای علاقه مندان بگویید.
باید در نظر داشت گردشگران در مسافرت به یک کشور علاقمندند ویژگیهای فرهنگی و تاریخی مردم آن کشور را بشناسند. بر مبنای همین رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز نقش مهمی زمینه معرفی ویژگیهای تاریخی و فرهنگی شهر تبریز و استان آذربایجان شرقی در قالب رویداد تبریز 2018 دارد.
رویداد تبریز 2018 یک رویداد ملی است و در واقع میتوان تبریز 2018 را زمینهای برای نمایاندن فرهنگ ایران از پنجره شهر تبریز به جهان برشمرد. اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان شرقی نیز در این زمینه در دو حوزه استانی و ملی در حال رایزنی و فعالیت است، بر اساس مصوبه هیئت وزیران 10 درصد اعتبارات وزاتخانهها میتواند به این رویداد اختصاص یابد. همچنین برخی برنامههای ملی نیز در شهر تبریز امکان اجرا دارد و بر همین اساس نیز در حال رایزنی برای تامین اعتبارات پروژه های استانی هستیم.
از مهمترین اقداماتی که در این زمینه در دست داریم میتوان برگزاری جشنوارههای متعدد فرهنگی و هنری در دو سطح استانی و ملی اشاره کرد. همچنین برای ورود نهادهای فرهنگی و قرآنی و نیز سمنهای فرهنگی در زمینههای اجرای همسو با تبریز 2018 برنامههایی در دست اقدام است.
در مدتی که از مسئولیت تان در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان می گذرد بیشتر با چه چالشها و فرصتهایی در حوزه فرهنگ و هنر مواجه شدهاید؟
حوزه فرهنگ در عین سادگی بسیار پیچیده است، در زمینه فرهنگ و هنر تعریف یکسان و فراگیری نداریم و همین تنوع تعاریف و تعابیر در عین حال که یک فرصت است میتواند چالش برانگیز هم باشد در این اداره کل نیز با رویکرد همافزایی میان فعالین فرهنگی وهنر سعی بر این بوده است تا با افزایش گفتگوها، بتوانیم دیدگاههای را به هم نزدیکتر کرده و زمینه را برای رشد و اعتلای فرهنگ و هنر استان مهیا کنیم.
از طرفی باید در نظر داشت در صورت عدم مدیریت صحیح این آراء گوناگون، تعدد نظرات و گفتمانهای فرهنگی و هنری میتواند موجب اتلاف منابع انسانی شود و بر همین مبنا نیز به منظور جلوگیری از هدرفت سرمایههای انسانی در حوزه فرهنگ و هنر بنا داریم با تقویت شورای فرهنگ عمومی همگرایی لازم را در ارتباط فعالیتهای فرهنگی و هنری استان فراهم آوریم.
موضوع دیگری میتواند در حوزه فرهنگ و هنر به عنوان یک چالش مطرح شود اعتبارات فرهنگی است. باید در نظر داشت اساسا در کشور ما از دیرباز بنای این امر ضعیف گذاشته شده است و تناسبی بین نیازهای فرهنگی و هنری و اعتبارات تخصیصی وجود ندارد. البته با هماهنگی استاندار محترم ترمیمهایی در این حوزه انجام شده است ولی با این همه تا نقطه ایدهآل فاصله زیادی داریم.
یکی ا ز ظرفیتهای مهم استان آذربایجان شرقی سابقه درخشان فرهنگی و هنری استان است که به نوبه خود جزو سرمایههای بیبدیل استان به شمار میرود. از همین رو باید تلاش کنیم تا این ظرفیتها که در حوزههای متنوعی موجود است را به طور صحیح جهت دهی کرده و از آنها استفاده بهینه را دهیم تا از این رهگذر به توسعه فرهنگی و هنری و به تبع آن توسعه همه جانبه در استان دست یابیم.
پیش تر از استانداردسازی سالن های اجرای کنسرت در تبریز سخن گفته بودید. با توجه به اینکه فصل جدید اجراهای کنسرت بعد از ماه محرم و صفر در پیش است، هدفگذاری شما در استاندارد ساختن محل اجرای کنسرت ها محقق شده است؟ اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در اعطای مجوز و برگزاری کنسرت ها چه سیاستی ارتعقیب می کند؟
در مورد ایجاد فضاهای فرهنگی تلاش ما بر این است بیشتر بخش خصوصی وارد این حوزه شده و با احداث سالنهای استاندارد بتوانیم در این زمینه خدمات رسانی مطلوب را انجام دهیم. در باره سالنهای موجود نیز بر اساس شیوه نامه مربوطه اقداماتی در زمینه ایمن سازی سالنها انجام شده است و این اقدامات ادامه خواهد داشت. همچنین به حمدالله در فضای فرهنگی استان به لحاظ کلی مشکلی وجود ندارد و برگزاری کنسرتها هم در حالت عادی بدون مشکل انجام میپذیرد.
ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی برخی از شهرستان های استان با کمبود نیروی انسانی مواجه اند و این در حالیست که بار اصلی برنامه ریزی و اجرای برنامه های فرهنگی و هنری بر دوش این اداره است. برای جبران خلاء موجود چه تدبیری اندیشیده اید؟
سیاست کلی این اداره کل واگذاری امور به مردم است و اساسا کار این اداره کل، کاری حاکمیتی در زمینه نظارت و پایش است و اگر این رویکرد نهادینه شود، نیروهای موجود تکافوی امور را خواهد داشت ولی باید در نظر داشت لازمه این امر ورود مردم به امور اجرایی است و در صورتی که مردم وارد صحنه شوند، مشکل خاصی در این زمینه را نمیتوان متصور شد.
بر اساس اعلام این اداره کل میبایست در سال 1396 تمام برنامههای این اداره کل میبایست به بخش خصوصی واگذار شود. سال گذشته توفیقات خوبی در این زمینه داشتیم و بیش از 70 درصد امور به بخش خصوصی واگذار گردید. موسسات فرهنگی و هنری دعوت شدند و برنامههای فرهنگی به این موسسات واگذار شد. ما بنایی برای انجام کمترین اقدام اجرایی نداریم.
برای افزایش احساس رضایتمندی هنرمندان و فعالان فرهنگی استان چه اقداماتی انجام خواهید داد؟
تلاش ما بر این است تا عرصه برای حضور هنرمندان استان را فراهم آوریم. این موضوع نیز از طریق برگذاری جشنوارههای متنوع و برنامههای فرهنگی مختلف انجام خواهد شد. همچنین حمایتهای متعددی از هنرمندان در حوزههای متنوع هنری به عمل آمده است و به عمل خواهد آمد و البته سعی بر این است تا این حمایتها در قالب انجمنها به عمل آید.
همچنین در راستای بهبود شرایط هنرمندان با نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی نیز نشستهایی برگزار شده است و الحمدلله همگرایی خوبی بین این اداره کل و عمده نمایندگان استان وجود دارد. بر همین مبنا نیز تبادل افکار بین این عزیزان و اداره کل فرهنگ و ارشاد انجام میشود. در نشست مشترک میان اعضای کمیسیون فرهنگی و فعالان فرهنگی استان نیز دستاوردهای خوبی داشتیم.
اصحاب رسانه استان برگزاری منظم نمایشگاه و جشنواره مطبوعات بود که در طی سال های اخیر با فراز و نشیب هایی همراه بوده است. برای بهبود این برنامهها چه اقداماتی در دست اجرا دارید؟
بسیاری از برنامههای فرهنگی در استان سالها بود که تعطیل شده بودند. یکی از این برنامهها جشنواره مطبوعات استان است که سال گذشته این جشنواره برگزار شد و امسال نیز این جشنواره برگزار خواهد شد. سعی ما بر این است امسال کمی زودتر این جشنواره را برگزار کنیم. در زمینه نمایشگاه مطبوعات نیز تلاش داریم تا به صورت مستقل برگزار شود ولی این امر نهایی نشده است با این همه نمایشگاه مطبوعات امسال حتما برگزار خواهد شد.
بسیاری از ناشران فعال استان به عنوان یکی از صنوف حوزه فرهنگ، از افزایش مشکلات شان در طول سال های اخیر شاکی اند. چرا اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش آفرینی موثری در این رابطه ندارد؟
ببینید باید در نظر داشته باشیم بخشی از مشکلات ناشران به دلیل عدم شناخت صحیح از ذائقه مخاطب و انتشار عناوینی است که نمیتواند در بازار به توفیق دست یابد و بخش دیگر نیز وضعیت اقتصادی است که منجر به کاهش سهم کتاب در سبد مصرفی خانوارها شده است. با این همه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان شرقی، در راستای حمایت از ناشرین استانی اعتبارات مناسبی را برای خرید کتا ب تخصیص داده است که میزان این اعتبارات در سال 95 به نسبت سال 94 از افزایش 100 درصدی و در سال 96 نسبت به سال 94 افزایشی 300 درصدی داشته است.
سینماهای آذربایجان شرقی وضع اسفناکی دارند. جایگاه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در بازسازی و مرمت سالن های فرسوده سینمای آذربایجان شرقی کجاست؟
مدیریت سالنهای سینما در اختیار این اداره کل نیست و در حالت کلی حوزه هنری متولی سالنهای سینما است با این همه سیاست این اداره کل ایجاد سالنهای کوچک سینما است. ایجاد و توسعه پردیسهای سینمایی از سیاستهای این اداره کل است و ما تلاش داریم بخش خصوصی را وارد این حوزه کنیم. در 2 سال گذشته 5 سالن مجتمعهای فرهنگی و هنری به سالنهای کوچک سینما بدل شدند و 6 سالن نیز در حال تبدیل است که شهرستان عجبشیر نیز یکی از این موارد است. همچنین باید قبول کرد که دوره سالنهای بزرگ سینمایی به سر آمده و فضاهای کوچکتر برای استفاده از سینما با کیفیت مناسب بیشتر مورد پسند مخاطبان است که ما نیز در همین مسیر حرکت میکنیم.
گفتگو: جعفر شکوریان