براي شروع گفت و گو  لطفا بفرماييد محصولات استان به کدام کشورها صادر ميشود و بيشترين واردات از کدام کشورها است؟
 محصولات کشاورزي استان عمدتاً به کشورهاي عراق ، ترکيه ، آذربايجان ، امارات متحده ، افغانستان روسيه و کشورهاي آمريکايي و اروپائي صادر ميشود و عمده واردات محصولات کشاورزي از کشورهاي ترکيه ، برزيل ، ارمنستان ، پاکستان و هند ميباشد.

استان آذربايجان شرقي در بخش کشاورزي مزيتهاي ويژه اي دارد، براي تحول بخش کشاورزي استان چه قدم هايي برداشته شده است؟و آيا برنامه هايي براي اين منظور در نظر داريد؟
ظرفيتهاي بهبود کيفي و کمي محصولات کشاورزي با افزايش بهره وري و توجه به اصل مزيت نسبي به وسيله توليد محصولات با نياز آبي کمتر و ارزش اقتصادي بالاتر شناسايي شده و با تهيه يکصد تنگنا ضمن انتخاب يکصد متخصص براي هريک از آنها و تعيين يکصد کارشناس توسط فرد متخصص هر تنگنا با انتخاب کاربر مناسب توسط کارشناس مربوطه نسبت به کاربردي کردن آخرين تحقيقات انجام يافته در سطح مزرعه ، باغ ، مراکز دامپروري ، مرغداري و نيز مراتع و جنگلها اقدام خواهد شد. در کنار اين اقدامات ، طرح يک روستا ، يک کارشناس نيز در صورت فراهم شدن بستر مناسب اجرائي خواهد شد.با توجه به بحران کم آبي،مصرف آب را در محصولات کشاورزي  بايد کم تر کنيم و در عوض بهره وري محصول را بالا ببريم اين امر به نفع ما خواهد بود و منجر به رشد اقتصادي خواهد شد  چون مصرف آب کم ميشود و بنابراين نياز بالايي به صادرات خواهيم داشت.
 کارهايي که در اين زمينه صورت گرفته با افراد متخصص به صورت کارشناسانه درباره اين موضوع کار ميکنند تا مشکلات را حل نمايند و طبيعي است که با نبودن  کارشناس متخصص  در هيچ کاري نميتوان موفق بود کارشناسان زبده بايد اين مشکل را حل کنند و خود را از اين بحران نجات دهيم بايد از کارشناسان داخلي و هم از دانش کارشناسان خارجي بهره ببريم تا با  تلفيق اين موارد بتوانيم اين مشکلات را حل کنيم همچنين آموزش دادن به  روستاييان را در اوليت خود قرار دهيم.

با توجه به واقعيتهاي موجود و خرد بودن اغلب زمينهاي کشاورزي استان توليد صرف اقتصادي ندارد در اين زمينه چه قدم هايي برداشته شده است؟
 در اين مورد مشکلات قانوني ، حقوقي و شرعي وجود دارد. طرح يکپارچه سازي اراضي و يکجا سازي اراضي در صورت رفع اين مشکلات قابليت اجرائي دارد.هر چقدر زمين ما مکانيزه تر باشند  هزينههاي محصول پايين ميآيد و منجر به سود آوري بيشتر ميشود در اين صورت محصولاتمان را با قيمت کمتر عرضه کنيم

وجود مسائل مالي يکي از چالشهاي غير دولتي و غير انتفاعيها محسوب ميشود، آيا بانکها همکاريهاي لازم را با شما دارند و تسهيلات مورد نياز را پرداخت
مي نمايند؟
به دليل نياز بالاي بخش به نقدينگي و تأمين منابع لازم براي سرمايه گذاري  و تأمين سرمايه در گردش ، همکاري بانکها و صندوقها محدود بوده و يکي از چالشهاي بزرگ بخش، تاًمين منابع مالي به ويژه تسهيلات با سود کمتر ميباشد.
بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران محور توسعه کشاورزي بود، بعد از گذشت 38 سال آيا به اهداف مورد نظر رسيده ايم؟ اکنون چه جايگاهي در ميان ساير کشورها داريم؟
هر چند از نظر کمي در برخي از محصولات عملکرد خوبي به دست آمده ، ولي با توجه به راندمان پائين و سواد کم و سن بالاي توليد کنندگان ، همچنين سنتي بودن کشاورزي در ايران و کوچکي قطعات و ظرفيت پائين دامداريها  اهداف مورد نظر تحقق نيافته است. ضمن آنکه عملکردها با توجه به مصرف بالاي نهادههاي کشاورزي مطلوب نيست ، جايگاه کشورمان در توسعه کشاورزي پايدار در ميان ساير کشورها تا حدودي قابل قبول است ولي نياز به توجه و حمايت بيشتر از اين تشکل را دارد.

ما اعتقاد به اقتصاد رقابتي داريم و اين در صورتي ميسر است که زمينههاي آن فراهم و سرمايه گذاريهاي لازم صورت گيرد، آيا اين اتفاق در استان آذربايجان شرقي افتاده است؟
با توجه به سرمايه گذاري محدود و مشکلات ساختاري بخش کشاورزي استان عملکرد گسترده اي وجود ندارد. ما در برخي مناطق از جمله منطقه آزاد ارس و شهرستان شبستر و نيز شهرستان جلفا اقدامات موًثري شروع شده است. اگر اين حرکت در ساير شهرستانها ادامه يابد زمينههاي سرمايه گذاري به بخش خصوصي فراهم خواهد شد

برنامه و اهداف کميسيون کشاورزي استان را بيان بفرمائيد؟
 برنامه و اهداف کمسيون کشاورزي در راستاي طرحهاي اشاره شده در بند 2 بوده و ا تصال بخشهاي صنعت و معدن ، تجارت با بخش کشاورزي به صورت استفاده از کودهاي معدني و زيستي به جاي بخش کشاورزي به صورت پسين و پيشين در جهت استفاده از کودهاي معدني و زيستي به جاي قسمتي از کودهاي شيميايي با گسترش صنايع تبديلي و تکميلي و نيز بسته بندي ، ضمن اقتصادي کردن توليد و افزايش کمي و کيفي محصولات توليدي براي عرضه در بازارهاي جهاني هدف نهايي ميباشد.

به نظر شما مهمترين مشکلات  و دغدغههاي فعالان اقتصادي در حوزه کسب و  کار چيست؟
من فکر ميکنم يکي از موضوعات مهم که هميشه مورد گلايه صاحب نظران بوده بحث دشواري تامين مالي است.چرا که در کشور ما متاسفانه نظام بانکي با زياد بودن نرخ بهره به تداوم کاستيها در زمينه سرمايه درگردش  کارخانجات و بالا رفتن هزينههاي هر واحد دامن ميزند و باعث عدم توان رقابت با کالاهاي وارداتي ميگردد و بيشتر فعاليتهاي بانکي در کار تامين مالي تجارت ساخت و ساز و بنگاههاي غير مولد انجام ميگيرد. شما اگر توجه داشته باشيد در بيشتر کشورهاي پيشرفته بازار سهام موجب تقويت سرمايه گذاري ميشود زيرا مازاد نقدينگي مردم گرد آوري و در بخش اقتصادي  سرمايه گذاري خواهد شد و چهارچوبي براي نظارت پديد ميآورد که باعث انتشار اطلاعات ميشود و نهايتاً اينکه نقش بانکها در فعاليتهاي غير مولد کاملا مشهود بوده و بجاي آنکه در خدمت بخشهاي مولد اقتصاد قرار گيرد در حمايت و تقويت منابع گروهي خاص عمل مينمايد.جامعه ما زماني ميتواند موفق شود که تسهيلات را در اختيار فعالان اقتصادي واقعي قرار دهد و دولت بايد از صنايع کوچک و متوسط در جهت توسعه و همچنين اشتغال بيشتر جوانان حمايت کند. تحصيل کردههاي بيکار ما به راحتي ميتوانند با تاسيس شرکتهاي متوسط و کوچک وبا حمايت دولت به پيشرفتهاي قابل توجهي برسند. پشتيباني از واحدهاي بزرگ ضروري است ولي پشتيباني از واحدهاي کوچک نيز ضرورت د ارد در اين راستا ما بايد هم دانش لازم را بدهيم و همچنين پشتيباني مالي بکنيم. يکي از مشکلات اصلي رکود موجود در بازار هست که اين يک خطر بزرگ است جامعه اي که دچار رکود باشد با مشکلات جدي روبرو ميشود و نميتوان اميد داشت که دولت اين مشکلات يک شبه حل کند.اگر سرمايه گذار خارجي جذب کنيم به دنبال آن پول،تکنولوژي و فرهنگ اقتصادي وارد جامعه  خواهد شد و رکود خود به خود از بين ميرود.
توسعه فعاليتهاي کشاورزي در چه زمينه هايي ميتواند انجام شود؟
توسعه فعاليتهاي کشاورزي در حوزه آبريز ارس و خزر امکان پذير است که در پاياب سدها و ايستگاههاي پمپاژ در حال اجرا ميباشد. در حوزه آبريز درياچه ، توسعه اراضي محدود شده و با اصلاح الگوي کشت ، نسبت به تثبيت سطح زير کشت و توليد با کاهش 40 درصدي مصرف آب براي تامين به زيست محيطي درياچه و افزايش ارزش توليدات به 4 برابر اقدام خواهد شد. همچنين ايجاد اشتغال با گسترش صنايع تبديلي و بسته بندي امکان پذير خواهد شد.بحث در مورد صنايع بسته بندي بسيار مهم است و ضرورت ايجاب ميکند که محصولات را با بسته بنديهاي مناسب ارائه دهيم بدون بسته بندي و به صورت فله اي ارزش افزوده پايين ميآيد و تمام بدو توليد کاشت،داشت و برداشت واقعا نياز دارد که با بسته بندي مناسب ارائه گردد.

در مورد  بسته بندي مناسب محصولات ايده اي مطرح شده است؟
ايده که نه ولي صنايع بسته بندي ما قبلا خيلي محدود بود ولي الان رو به توسعه است. خوشبختانه تدبير لازم در اين مورد انجام شده است.دانش لازم براي اين است که صادر کنندهها آگاه شده اند که امروزه بدون داشتن بسته بندي مناسب فرستادن محصولات به بازارهاي هدف در قيمت محصول ميتواند تاثير بگذارد. که اين امر مستلزم افزايش آگاهي و دانش روز و حضور در نمايشگاههاي بين المللي خارجي ميباشد که اين امر ميتواند در بحث بروز بودن تکنولوژي تاثير زيادي بگذارد. که با رعايت اين مسائل ما ميتوانيم جزء صادر کننده هايي باشيم که از اولويت صنايع بسته بندي برخوردار هستند و بدون حضور در نمايشگاههاي جهاني اين امر امکان پذير نميباشد چون هميشه اطلاعاتمان بايد به روز باشد. روز مرگ انسان روز عدم آگاهي انسان از دانش روز است.واين يک هشدار اساسي است که ما هر روز بايد دانش و آگاهي خود را بيشتر کنيم.

به عنوان سوال آخر لطفا در مورد نقش اتاقهاي بازرگاني  در اقتصاد کشور توضيح بفرماييد؟
اتاقهاي بازرگاني در اقتصاد کشور به عنوان يک تشکل تأثيرگذار بيش از پيش مهم ميباشد.براي رسيدن به آنچه در چشم انداز خود متصور شده ايم بايست حضور بخش خصوصي اقصاد کشور بزرگ شود. امروزه لازم است با بهره گيري از فرصتها و همکاري بين دولت و بخش خصوصي  و استفاده از مراکز علمي و تحقيقاتي با تدوين برنامه جامع نقش اساسي داشت0 طبيعي است اعضاي اتاق افرادي آگاه ، توانمند و پايبند به اخلاق کسب و کار ميباشند که در حوزههاي کاري خويش صاحب نظر و داراي بينش تخصصي هستند0 نقش اتاقها در توسعه اقتصاد کشور از راه توسعه تجارت به ويژه صادرات غيرنفتي تأثيرگذار است 0 امروز وظيفه اتاقها در بيشتر کشورها باز کردن درهاي بازار جهاني براي کارهاي توليد شده داخل کشور است0 اتاقهاي بازرگاني در اصل منعکس کننده مشکلات و مسائل بخش تجارت کشور است و تنها پارلمان خصوصي کشور ميباشد که مسئوليت سرعت بخشي به رشد شاخصهاي توسعه اقتصادي و رونق کسب و کارهاي داخلي را دارد.

گفتگو: شادی رهبرصباغی