آنچه طیق روایات مسلم است تاریخ تکرار شدنی است،شاید در نگاه اول تفاوت داشته باشند اما درماهیت موضوع ،یکسانند.بررسی وتحلیل واقعه عاشورا ما را برآن می دارد که با هوشیاری کامل جریانات واتفاقات زمان غیبت را رصد کنیم ومواظب باشیم به آن بیماری که امت پیامبر(ص)در قبال نهضت امام حسین (ع)گرفتارشدند،گرفتار نشده وراه خطا نرویم.ما در این مقوله برآنیم تا مهمترین عواملی را که موجب شد واقعه عاشورا شکل بگیرد ودر اندک زمانی امت اسلام  درقبال فرزند پیغمبر(ص)جبهه مخالف گرفته وآن فاجعه عظیم کربلا را بوجود آورند را، برشماریم وبه یاد داشته باشیم که ما نیز شاید روزی اینگونه آزموده شویم؛
1-کنار گذاشـــــتن رهنمـــودها و وصایای پیامبر(ص)درزمینه امامت:چه شد که در اندک زمانی جامعه نبوی به جامعه اموی تبدیل شد وآن همه سفارشات قران ونبی اکرم در خصوص ولایت وامامت علی(ع) به فراموشی سپرده شد؟داستان یوم الانذارچه بود؟(شعراء/214)آیه تطهیرمگر غیراز این بود که جایگاه اهل بیت علیهم السلام رابشناسیم؟(احزاب /33)چه زود فراموش شد جریان غدیر؟چرا پند نگرفتند زمانی که ، علی(ع)منکران امامت رانفرین کرد،وبه چه وادی سرسپردند امثال انس بن مالک ها،اشعث بن قیس کندی ها،براءب بن عازب ها وخالد بن یزیدها و...
وامروزه مظلومیت،تنها مظلومیت علی نیست.چراکه دنیای اسلام،امروز در آتش کینه ی آنهایی می سوزد که خانه زهرا(س)را سوزاندندوآن جایگاه امامت را از اهل بیت علیهم السلام ستاندند.
2-دوری وغفلت از یاد خدا:دور شدن از ذکر خدا که نماد کامل آن ،نماز است موجبات انحراف را فراهم می سازد.خداوندمی فرماید:*فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ اَضاعُوا الصّلاهَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَواتِ فَسَوفَ یَلقَونَ غَیّا*(مریم/ 59)
اساسا قیام امام حسین(ع)برای حفظ قوانین وارکان دین بوده است.آنگاه که ستون دین به خطر افتاد ومسخ گردید،دیگر اثری ازدین خدا باقی نمی ماند.در زیارت نامه حضرت می خوانیم:اَشهَدُ اَنَّکَ قَداَقَمتَ الصَّلاهَ واتَیتَ الزَّکاۀَ....امام حسین(ع)قیام کرد تا به نمازهای ظاهری وعوام فریبانه پایان دهدوبه نماز بندگان خدا محتوا ببخشدوآنرا تبدیل به نمازی کند که *ان الصلاه تنهی عن الفحشا والمنکر*شود.
3-دنیا گرایی وپذیرش حاکمیت طاغوت: از جلوه های دنیا پرستی،مال پرستی است که از عوامل انحراف به شمار می رود.زمانی که انسان دنیاگرا می شود،به حقیقت چشم می بندد ودر اوج غفلت، خود را هلاک می سازد.همچون عمربن سعد ،بااینکه حقیقت را می شناخت اما شیفتگی اوبه جاه ومقام باعث شد که در مقابل دنیا پایش بلرزد و بارسنگین شهید کردن امام را به دوش بگیرد تا به آنچه می خواهد برسد،(هرچندکه نرسید).
4-نفوذ فرصت طلبان در انقلاب بزرگ حضرت:اگر به تاریخ صدر اسلام تاکنون مراجعه کنیم به این نکته پی می بریم که اکثر ضرباتی که مسلمین در طول تاریخ خورده اند ناشی از نفوذ فرصت طلبان در صفوف مسلمین بوده است.
جریان بنی امیه که در عالی ترین سطوح حکومت نفوذ می کند،تا آنجا که در حکومت عثمان بیشترین اقتدار را می یابد.ویاجریان بنی عباس است که به نام رضای آل محمد(ص)قیام کرد ومردم را به دور خود گردآوردوبعداز پیروزی،بدترین ستمها را یر این خاندان عترت روا داشت.
درتاریخ معاصر مانیز بوده اند افرادغرب زده ای که انقلابهای بزرگی چون انقلاب مشروطه را با شعار «آزادی ونفی استبدادوبا تهمت باران کردن علما، مشروطیت را به انحراف کشاندندودیری نمی پاید که شیخ فضل الله نوری به دار کشیده می شود وآخوندخراسانی ها به طرز مشکوکی شهید می شوند.
امام راحل عزیزمان نیز با توجه به همین خطر وعبرت از تاریخ گذشته بود که هشدار دادکه همیشه در کمین سوءاستفاده کنندگان وفرصت طلبان باشید ونگذارید انقلاب به دست نااهلان ونامحرمان بیفتد.وامروزه خدا را شاکریم که با درایت رهبری هوشیار،عرصه بر این افرادتنگ بوده واگرمطیع آن امام باشیم قطعا تنگ تر خواهد شد.چراکه شبث ها هنوز در تاریخ هستند.
. 5-بی تفاوتی مردم در برابر منکرات:نیم قرن از رحلت پیامبر(ص)نگذشته که جامعه ارزشی نبوی تبدیل به جامعه ضد ارزشی اموی می شود.ولایت ستیزی، فتنه سقیفه،منع نگارش احادیث،سبّ امیرالمؤمنین،تبدیل خلافت به سلطنت،تنها گوشه ای ازمنکراتی است که جامعه به خود می گیرد وچه آسان عده ای سکوت کرده وسر به بدعت هایی می گذارند که هدیه اموی ها به جامعه اسلامی است.واینجاست که فرزند پیامبر(ص)ندا برمی آورد«اَلافإنَّ السُّنَّـۀَقَداُمیِتَت وإنَّ البِدعَۀَ قَداُحیِیَت»وامام حسین (ع)می آیدتا بدعتها را زدوده وامت رسول الله را از وضع موجود رهایی بخشد.
مولاعلیه السلام، امر به معرف ونهی ازمنکر را می آموزد چراکه اگر این فریضه در جامعه تعطیل شود انحرافات گسترش یافته وهمگان در گرداب آن غرق خواهند شدودیگر اثری از دین خدا نخواهد ماند.
6-کوتاهی خواص از ادای رسالت خویش و عمل نسنجیده خواص که پیروی عوام را به دنبال دارد:براستی خواص جبهه حق کجا بودند؟همانها که سالها گرداگرد رسول خدا خوشه چینی کرده ودر راه عظمت وعزت مسلمانان شمشیر زده و خون دلها خورده بودند؟چه چیز آنها را از محور حق وحقیقت جدا کرد که امروز،ندای غربت علی(ع)از نای تاریخ گوش جان را می لرزاند؟براستی چرا در سالهای حکومت مولای مظلوم گروهایی از خواص به مخالفت از آن حضرت برخاستندو نام قاسطین،ناکثین و مارقین برخود نهادند؟وچرا عده ای به رغم یقین به حقانیت علی(ع)سکوت اختیار کردندودست از یاری آن حضرت کشیدندوبه قاعدین(نشستگان)شهرت یافتند؟
آری اگرخواص در زمان مناسب به طرفداری از حق نپردازند،این کار همسنگ وهمانند حمایت نکردن است.چه بسا حمایتهای دیر هنگام،زیانهای غیر قابل جبرانی به همراه داشته باشد.امام علی(ع) می فرمایند:»مِنَ الخُرقِ المُعالِجَۀُ قَبلَ الأِمکانَ والآناۀُ بَعدَالفُرصَۀِ»(نهج ح 363)اقدام کردن پیش از امکان،وکوتاهی کردن هنگام فرصت از نادانی است.
مقام معظم رهبری نیزاشاره دارندکه»اگرخواص،در هنگام خودش کاری را که لازم است،تشخیص دادند وعمل کردند،تاریخ نجات پیدا می کندوحسین بن علی هابه کربلاها کشانده نمی شوند.»
پیداست که این خواص شیفته دنیایند ودین فروشی می کنندوبا استفاده از موقعیت اجتماعی واعتماد مردم،حقایق را وارونه جلوه می دهند وبا فریب مردم عوام را به دنبال خود می کشند امثال شریح قاضی ها...