مشروح بیانات مقام معظم رهبری (مدّ ظلّه العالی) در حرم مطهر امام(ره) در تاریخ1390/03/14: امام، وابستگي به فاميل و شخصيتها را ملاک تصدي مسئوليتها نميدانست و با حساسيت ويژه درباره تسلط هزار فاميل در دوران قاجار و پهلوي، تکيه بر قدرت و ثروت را براي گرفتن مسئوليت، از خطرهاي بزرگ مي دانست.
مدیریت فامیلی نهادها، معضلی است که میتواند آسیبهای فراوانی را به هر نهاد و سازمانی وارد کرده و منافع جامعه را نیز به شدت به مخاطره اندازد. چرا که علاوه بر کاهش امکان مطالبه گری و شفافیت، راه را برای سوء استفاده و ایجاد رانت در هر مجموعهای باز میکند.
شهرستان عجبشیر به عنوان یکی از شهرستانهای فرهنگی و دارای تاریخ و قدمتی کهن، به نوبه خود نقش به سزایی در اعتلای تمدن ایرانی و اسلامی ایفا کرده، میکند و خواهد کرد. لیکن متاسفانه شاهد هستیم معضل مدیریت فامیلی در این شهرستان از بعد پنهان خود خارج شده و بدنه مدیریتی شهر را در برگرفته است، امروز به نقطهای رسیدهایم که اگر بخواهیم شهرداری عجبشیر را در یک جمله توصیف کنیم، باید از آن به عنوان نهاد تحت مدیریت خاندان شهردار نام ببریم.
شهرداری عجب شیر امروز تحت مدیریت فامیلی نزدیکان شهردار اداره میشود، به نحوی که برخی نزدیکان شهردار همچون برادر، خواهرزاده و برادر زاده شهردار و ...، در برخی مناصب کلیدی جای گرفتهاند و میتوان گفت مدیریت شهری این شهرستان در سطوح کلان توسط یک فامیل و دوستان شهردار اداره میشود. هرچند ممکن است برخی ضرورت را عامل این موضوع بدانند ولی باید از خود پرسید آیا در بدنه مدیریت شهری، افرادی در این حد از توان علمی و عملی وجود نداشتند که شهردار عجب شیر برای پیشبرد امور شهری اقوام خود را به صورت قراردادی در مناصب کلیدی مدیریت شهری قرار داده است و آیا اساساً این موضوع ذاتا موجب بروز شائبههایی نخواهد شد؟ در این بین مدیریت فامیلی باعث شده است تا بسیاری از کارمندان خدوم و با تجربه کنار زده شوند تا راه برای اعمال سلیقههای فردی و مدیریتی فامیلی در این نهاد هموار شود. در این بین نیز در نهایت این حقوق مردم و شهروندان است که در هزارتوی روابط فامیلی این هزار فامیل قربانی خواهد شد.
از سویی شاهد هستیم برادر شهردار یکی از پستهای کلیدی مدیریت مالی این نهاد را بر عهده دارد که همین امر نیز میتواند دلیلی باشد بر صدور فیشهای حقوقی طی دو فیش جداگانه و پرداختهایی که بعضا خارج از ضوابط قانونی است. از دیگر آثار سوء مدیریت مالی در شهرداری عجب شیر که ناشی از مدیریت فامیلی در این نهاد است عدم شفافیت در مسایل مالی شهرداری است به نحوی که میزان درآمد شهرداری و مدیران این نهاد و نوع هزینه کرد منابع شهر، به هیچ وجه شفاف نیست. حال باید از شهردار محترم پرسید به چه دلیل نیمی از حقوق خرداد ماه سال جاری کارمندان این نهاد پرداخت شده و الباقی آن هنوز به دست پرسنل شهرداری نرسیده است؟
شایسته سالاری به عنوان یکی از اصول موفقیت هر سازمان و نهادی به شمار میرود و به طور خلاصه عبارت است از سپردن هر وظیفه به شخصی که بیشترین شایستگی و توان علمی و عملی را برای انجام آن وظیفه دارد. حال باید از شهردار محترم پرسید آیا به راستی اقوام شما که امروز در پستهای کلیدی شهر قرار گرفتهاند دارای این صفات میباشند و کارکنان رسمی چندین ساله شهرداری این مزیت را ندارند؟
از سوی دیگر مدیریت فامیلی باعث بروز مشکلاتی در نهادهای مدیریت شهری و به تبع آن در میان مدت برای شهر شده و خواهد شد به نحوی که هر یک از اعضای این گروه فامیلی میتواند چشم بر تخلفات دیگری بسته و یا مسامحه پیشه کند و به تبع آن نیز منافع شهروندان قربانی منافع عدهای خاص شود. برای نمونه باید از شهردار شهرستان عجبشیر پرسید کارخانه آسفالت وابسته به شهرداری توسط چه کسانی اداره میشود و آیا اساساً ضوابط و چهارچوبهای قانونی در این حوزه رعایت شده است؟ و یا در موردی دیگر باید پرسید در بحث واگذاری پروژه ترمینال عجب شیر، آیا ضوابط و چهارچوبهای قانونی رعایت شده است؟ چراکه بر اساس اطلاعات واصله ترمینال عجبشیر به یکی از کارمندان سابق شهرداری واگذار شده است و بر اثر سوء مدیریت شاهد هستیم ناوگان حمل و نقل مسافران از میدان بسیج اقدام به مسافرگیری میکند و این درحالی است که تعرفه حمل و نقل مسافران را ترمینال تعیین میکند. عدم مدیریت صحیح شهری باعث شده است تا ضمن ایجاد رانت برای عدهای خاص، شأن شهروندان عجبشیر نیز رعایت نشده و بر همین اساس رفاه شهروندان کاهش یابد. حال آنکه شهرستان عجبشیر با توجه به قرار گیری پادگان عجبشیر از یک سو و نیز واقع شدن این شهرستان در مسیر مبادلاتی و ترانزیتی بین دو استان پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یک هاب مسافرت بین استانی را داراست که همین امر نیز میتواند به توسعه شهر و شکوفایی اقتصادی شهروندان در سالی که توسط مقام معظم رهبری (مدّ ظلّه العالی) به نام اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل مزین شده است، منجر شود، لیکن با توجه به سوء مدیریت موجود نه تنها ترمینال این شهرستان به یک پایگاه اقتصادی بدل نشده است بلکه اساسا کارکرد اصلی خود را نیز به تدریج از دست خواهد داد.
از سویی نیز باید در نظر داشت شهرداری عجب شیر اقدام به واگذاری زمینهای متعلق به این نهاد میکند که جا دارد از شهرداری عجب شیر این سوال پرسیده شود که آیا این واگذاریها مطابق قانون انجام شده است یا خیر؟ و اساسا چه کسانی این زمینها را که جزو بیت المال به حساب میآیند دریافت کردهاند؟
شهردار عجب شیر با عملکرد فامیل سالارانه خود که برخلاف اصول اولیه انقلاب اسلامی ایران، فرمایشات امام خمینی (ره) و منویات مقام معظم رهبری در حوزه دوری از ایجاد بستر برای بروز روابط فامیلی و ایجاد هزار فامیل در بدنه مدیریتی کشور را نادیده گرفته و به سویی رفته است که زمینه و بستر رانتها و سوء استفادههای فراوانی در آن مهیا است. لذا بهتر است مجموعه شهرداری عجب شیر در این زمینه اقدام به شفاف سازی کرده و ضمن انتشار عملکرد شهرداری در طی سالهای 94 و 95 و بر اساس قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، پاسخگوی افکار عمومی باشند.
در پایان باید از خود پرسید به چه دلیل حراست شهرداری عجبشیر بدون مدیر مانده است و اساساً در این شرایط که راه برای انواع سوء استفاده و تخلف باز است چه کسی قرار است از حقوق شهروندان دفاع کرده و تخلفات را رصد کند؟ در این بین فرماندار شهرستان عجب شیر و به تبع آن استانداری آذربایجان شرقی به نوبه خود میبایست نقش خود را در راستای نظارت بر این نهاد و مدیریت شهری این شهرستان به انجام رسانند.
شورای شهر نیز به نوبه خود میبایست نقش نظارتی که بر اساس قانون عهدهدار انجام آن شده است را ایفا کند تا از بروز مشکلاتی مانند آنچه در شهرداری و شورای شهر تبریز، مرند و اهر اتفاق افتاد جلوگیری شود. در همین راستا این نشریه آماده است تا اقدامات انجام شده در این زمینه توسط اعضای شورای شهر و سایر نهادهای نظارتی را به اطلاع شهروندان محترم عجب شیر برساند.
جعفر شکوریان