شهرداری تبریز طی ماههای گذشته آماج انتقادات شدیدی بوده است که بسیاری از این انتقادات نیز به حق بوده و برخی از این انتقادات نیز در صحن علنی شورای شهر تبریز مطرح شده است. در این بین شاید بتوان بیشترین انتقادات مطروحه در جلسه گذشته شورای شهر را ، متوجه روابط عمومی شهرداری تبریز دانست.
عملکرد این اداره کل و مدیریت آن باعث شده است نه تنها اصحاب رسانههای مستقل بلکه اعضای شورای شهر نیز زبان به گلایه بگشایند. رویه جاری در روابط عمومی شهرداری تبریز را نمیتوان به طور کامل منتسب به شهردار فعلی دانست بلکه باید در نظر داشت مدیر این اداره کل از زمان شهردار سابق ابقاء شده است و در واقع سیستم حاکم بر روابط عمومی شهرداری تبریز ملغمهای است از عملکرد شهردار سابق، عملکرد شهردار فعلی و فصل مشترک این دو یعنی مدیر روابط عمومی شهرداری تبریز.
بسیاری معتقدند نباید عملکرد یک فرد را به پای یک سازمان گذاشت، لیکن این استنباط را نمیتوان در مورد مدیران پذیرفت، چرا که اساسا عملکرد هر سازمان، وابسته به تفکرات مدیرتی شخصی است که در راس آن قرار دارد و هم از این روست که یک سو نگری، دیدگاه حذف صدای مخالف و برخورد سخت روابط عمومی شهرداری را تا حد زیادی باید نتیجه تفکر مدیریتی حاکم بر این اداره کل دانست.
در ماههای گذشته بارها شاهد بودهایم نمایندگانی در شورای شهر همچون دکتر جعفر مدبر، دکتر علی شیاری، خانم ایران آهور و برخی دیگر نسبت به عملکرد یک سویه روابط عمومی شهرداری اعتراض کرده و در عین حال از تبعیضی که توسط این اداره کل بین نشریات موافق و منتقد قرار داده میشود، انتقاد کردهاند. تبعیضی که گاه حتی در پاسخ دادن به سوالات خبرنگاران توسط رئیس روابط عمومی شهرداری انجام میگیرد.
اگر به این جمله که «روابط عمومی آیینه تمام قد یک سازمان است» اعتقاد داشته باشیم، میتوان نتیجه گرفت آیینه تمام قد شهرداری تبریز را غباری فراگرفته است که دیگر نه تنها عیب این نهاد را راست نمینماید، بلکه تصویری معوج از شهرداری تبریز توسط رسانههای همسو و حامی رویه فعلی ارائه میدهد. هر دو شهردار سابق و فعلی علی رغم ضعفهایی که داشتهاند، دارای نقاط قوتی نیز هستند که رئیس روابط عمومی شهرداری تبریز میتوانستند طی سالها کارکردن همراه این دو مدیر، تجارب فراوانی کسب کنند. لیکن صد افسوس که ما انسانها هماره خود را بدون نقصان میپنداریم. شهردار فعلی علی رغم برخی نقاط ضعف در مدیریتشان در حوزه شهری، دارای خصایص مثبتی نیز هستند که از جمله آن میتوان به تحمل صدای مخالف اشاره کرد، ویژگی پسندیدهای که نه تنها در ایشان بلکه در بسیاری از مدیران دیگر شهرداری وجود دارد، لیکن مدیر روابط عمومی سازمان تابعه ایشان که از قضای روزگار بیشترین ارتباط را با موافقین و مخالفین، موئیدان و منتقدان شهردار دارد، از این خصیصه بهره چندانی نبردهاند. البته بخشی از این رفتار را نیز باید به حساب شهردار سابق گذاشت که با ایجاد چنین بستری برای مدیر روابط عمومی و زمینه را برای برخورد قهری با مخالفان و منتقدان فراهم آورده و باعث شدند در دوران شهردار فعلی، رویه مذکور به امری عادی در این اداره بدل گردد. ای کاش آقای نجفی در زمینه ساماندهی به این اداره کل گامی بر میداشتند تا نقد استفاده از این فضا بر ایشان وارد نمیبود.
هرچند نشریات منتقد امیدی به همکاری روابط عمومی شهرداری تبریز در راستای تنویر افکار عمومی ندارند، لیکن ای کاش مدیر این اداره کل که خود را از اصحاب رسانه میدانند! حداقل شأن این حرفه را حفظ کرده و بیش از این جایگاه روابط عمومی را تنزل ندهند چرا که اساساً هر سازمانی به واسطه عملکرد روابط عمومی آن شناخته میشود و چه شایسته است که روابط عمومی شهرداری که داعیه اقدامات فرهنگی را دارد، قدری عمل را نیز چاشنی کار کنند.
عملکرد یک روابط عمومی را تنها در چاپ بنر، کتاب، بروشور و نشریه و انتشار مطالب یک سویه و مونولوگهای هدفدار نمیتوان خلاصه کرد، بلکه روابط عمومی میبایست پلی بین جامعه و سازمان باشد و در این بین رسانهها به عنوان چشمان بیدار و بینای جامعه، معبری برای این ارتباط هستند. لیکن گویا اعتقاد مدیر اداره کل روابط عمومی شهرداری تبریز کور کردن چشمان بینایی است که جور دیگر میبینند.
ما نیز به نوبه خود امیدواریم شهردار محترم تبریز، نیز با واقع بینی نسبت به آنچه که در مجموعه تحت مدیریتشان روی میدهد، به عنوان یک مدیر، نسبت به اصلاح رویه و امور اقدام کنند.
از سویی باید در نظر داشت بر اساس قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات شهرداری نیز میبایست بیلان و عملکرد خود را به طور سالانه منتشر کند و در اختیار عموم قراردهد، چنانکه بر اساس ماده 10 این قانون "هر یک از مؤسسات عمومی باید جز در مواردی که اطلاعات دارای طبقه بندی میباشد، در راستای نفع عمومی و حقوق شهروندی دست کم به طور سالانه اطلاعات عمومی شامل عملکرد و ترازنامه (بیلان) خود را با استفاده از امکانات رایانه ای و حدالامکان در یک کتاب راهنما که از جمله میتواند شامل موارد زیر باشد منتشر سازد و در صورت درخواست شهروند با اخذ هزینه تحویل دهد:
الف ـ اهداف، وظایف، سیاستها و خطی مشیها و ساختار.
ب ـ روشها و مراحل اتمام خدماتی که مستقیماً به اعضاء جامعه ارائه میدهد.
ج ـ ساز و کارهای شکایت شهروندان از تصمیمات یا اقدامات آن مؤسسه.
د ـ انواع و اشکال اطلاعاتی که در آن مؤسسه نگهداری میشود و آیین دسترسی به آنها.
هـ ـ اختیارات و وظایف مأموران ارشد خود.
و ـ تمام ساز و کارها یا آیین هایی که به وسیله آنها اشخاص حقیقی و حقوقی و سازمانهای غیردولتی میتواند در اجراء اختیارات آن واحد مشارکت داشته یا به نحو دیگری مؤثر واقع شوند."
لیکن شاهد هستیم روابط عمومی این سازمان نه تنها در این مورد اقدامی انجام نمیدهد بلکه در مقابل درخواست دریافت اطلاعات مربوطه توسط شورای شهر نیز از خود مقاومت نشان میدهد.
اساساً روابط عمومی شهرداری در سایه مدیریت میر اعتماد عمادی طی سالهای گذشته فضای بستهای ایجاد کرده است که در آن تنها حلقه نزدیکان و پیروان خط تعیین شده توسط وی و مجموعه تحت مدیریتشان قادرند به اطلاعات مورد نیازشان دسترسی یابند و این رویه تا جایی پیش رفته است که در برابر سوالات خبرنگاران مستقل و غیر وابسته به این حلقه، پاسخ درخوری ارائه نمیشود.
در نهایت باید در نظر داشت میر اعتماد عمادی با ایجاد این حلقه بسته سعی دارد به زعم خود از شهردار محترم تبریز و مجموعه شهرداری حمایت کند حال آن که بر خلاف آنچه که وی انتظار دارد، این عملکرد بیشتر به مجموعه شهرداری و شهردار محترم تبریز صدمه میزند چرا که شفافیت، اصلی است انکار ناپذیر در جلب مشارکت و اعتماد شهروندان، آن هم شهروندانی که هزینه اداره و اجرای امور نهاد شهرداری و سازمانها و ادارات تابعه آن را میپردازند. لذا بهتر است مدیران این نهاد، خود را در برابر مردم پاسخگو دانسته و صرفا از ایجاد بستری برای بمباران خبری شهروندان و تلاش برای جهت دهی به افکار عمومی دست برداشته و رسالت واقعی خود در حوزه روابط عمومی را به انجام رسانند.