با سپاس از شما براي وقتي که در اختيارمان گذاشته ايد؛ به عنوان اولين سوال، شرکت طراحان آينده مدرن آذر در چه سالي تاسيس شد و فعاليتهاي شرکت شامل چه مواردي است؟
بنده نيز از شما دوستان به خاطر تمام زحمتهايتان سپاسگزاري مي كنم. شركت طراحان آينده مدرن آذر در تير ماه 1391 با مركزيت اصلي تهران و همچنين شعبه تبريز با محوريت انجام امور مرتبط با مديريت انتقال و توسعه تكنولوژي، انجام مطالعات، مديريت و برنامه ريزي استراتژيك، طراحي و راه اندازي واحدهاي صنعتي و همچنين انجام كليه امور مربوط به مديريت بازاريابي و فروش، مديريت بازرگاني، صادرات و واردات تاسيس شده است و اخيرا حوزه مهندسي كنترل، طراحي و راه اندازي سامانههاي هوشمند نيز به سبد خدمات شركت اضافه شده است.

در ابتداي شروع فعاليتهاي حرفه اي، چه اهدافي داشته ايد؟ و چه ميزان از اين اهداف محقق شده است؟
زمان ثبت شركت، بنده دانشجوي كارشناسي ارشد مديريت تكنولوژي بودم و با اطلاعاتي كه در خصوص اهميت تكنولوژي در خلق ثروت و هم چنين توسعه و رفاه جوامع به دست آورده بودم مصمم شدم كه در مسير پيشرفت تكنولوژي و صنعت، به كسب و كار پرداخته و هم اينكه بتوانم ردپايي در اين وادي داشته باشيم. چشم انداز شركت تبديل شدن به يكي از شركتهاي برتر مشاور در حوزه سياست گذاري تكنولوژي و برنامههاي توسعه اي در سطوح كلان صنعتي و اجتماعي كشور و منطقه بود كه براي رسيدن به اين چشم انداز اهداف كلان شركت بيشتر حول حوزه مديريت بازار و مشتريان مي چرخيد و ماموريت مهم شركت بيشتر شناساندن تواناييهاي حوزههاي فعاليت شركت با توجه به نو بودن اين خدمات در سطح كشور بود. در اين مسير با توجه به نوپا بودن ماهيت مشاورههاي مديريت تكنولوژي و حتي مديريت استراتژيك متاسفانه در اوايل توفيق آنچناني به دست نيامد و اهداف مورد نظر محقق نشد. اما با سختكوشيهاي تيم تواتمند شركت، كه متشكل از 25 نفر از دانش آموختگان مديريت تكنولوژي در مقاطع كارشناسي ارشد و دكتري بود، خوشبختانه در حوزههاي مرتبط پيشرفتهايي حاصل شده كه قطعا روزهاي خوب و پرباري را براي شركت متصور هستيم. البته نبايد از افزايش آگاهي مديران و سرمايه گذاران صنعتي كشور در مورد اهميت مديريت تكنولوژي و مديريت استراتژيك غافل شويم، كه اين امر مزيتي براي ما جهت استفاده از بازارهاي ايجاد شده است.

براي آشنايي بيشتر خوانندگان، در مورد گرايش مديريت تحقيق و توسعه در رشته تحصيلي مديريت تکنولوژي و بازار کار آن توضيحاتي فرماييد؟
در خصوص گرايش مديريت تحقيق و توسعه بايد گفت كه بحث ايجاد رابطه بين منابع انساني، مکان و اکوسيستم توسعه تکنولوژي و برنامه ريزي براي ساخت سازمان تکنولوژي محور و ايجاد رابطه بين دانشگاه و صنعت، مديريت پاركهاي فناوري و مراكز رشد و از همه مهم تر تاسيس و مديريت دفاتر و واحدهاي تحقيق و توسعه در اين گرايش مطرح است. در خصوص بازار كار گرايشهاي مختلف رشته مديريت تكنولوژي بايد اذعان كنم كه بازار کار اين رشته هنوز به طور کامل شناخته شده نيست و تا حد زيادي مبهم مي باشد. در كل مي توان گفت مديريت تکنولوژي در ابعاد مختلف خود از جذاب ترين رشتهها در بازار کار آينده خواهد بود. خلق ايده، اختراع و ابداعات و خلاقيتها از طرف افرادي که هيچ دانشي از تجاري سازي و البته حفظ و حراست و انتقال ايده به دنيا ندارند باعث ميشود تا مدير و يا مشاور تکنولوژي منجي افراد و اختراعات و ابداعاتي شود که توسط ديگران نديده گرفته ميشود و يا توسط شرکتهاي بزرگ بلعيده ميشود. شايان ذكر است، در دنياي پر از رقابت امروزي شرط دوام شركتها و موسسات تجاري ارائه مستمر محصولات و خدمات نوآورانه مطابق با خواست و سليقه مشتريان در سطح جهاني است. فعاليتهاي تحقيق و توسعه در شركتها بايد معطوف به بهترين فرصتها شود. فرصتهايي كه كسب و كار جديد خلق كنند يا كل كسب و كار شركت را متحول کند. اهميت فعاليتهاي تحقيق و توسعه براي نوآوري و رشد اقتصادي غير قابل انكار است. درحال حاضر صدها تشکل ملي و بين المللي اعم از انجمنهاي تخصصي، مؤسسات آموزشي، شرکتهاي مشاوره اي و مانند آنها در بخش مديريت تکنولوژي در کشورهاي مختلف فعال است.

چه ارزيابي از برگزاري دورههاي کاربردي مديريت سازمانهاي تحقيقاتي براي مديران و کارشناسان ارشد سازمانهاي پژوهش محور در کشور داريد؟
سرفصلهايي كه ما براي دورههاي آموزشي كاربردي مديريت سازمانهاي تحقيقاتي و همچنين براي پياده سازي سيستمهاي مديريت سازمانهاي پژوهش محور در نظر مي گيريم به طور غالب در مورد مباني و روندهاي تحقيق و توسعه شامل مفاهيم مربوط، مديريت تواناييهاي تحقيق و توسعه شامل: ساختار و سازماندهي، مديريت منابع انساني، مديريت منابع مالي، مديريت زيرساختها و شبكهها، همچنين  مديريت پروژههاي تحقيق و توسعه شامل: مباني مديريت پروژه، مديريت پورتفوي پروژه، ارزيابي و انتخاب پروژهها و اصول مديريت پروژهها به همراه مديريت استراتژيك پروژههاي تحقيق و توسعه شامل: استراتژي، هوشمندي و رصد تكنولوژي، مديريت ريسك و ارزيابي تحقيق و توسعه است. چنانچه ملاحظه مي کنيد، اين سرفصلها براي گردانندگان سازمانهاي تحقيقاتي كه اكثرا از دانش آموختگان رشته هاي فني و مهندسي مي باشند مفاهيم جديدي هستند كه يادگيري اين دانشها مي توانند كمك شاياني در رسيدن به اهداف سازمانهاي متبوع شان باشند. فراموش نشود كه در كنار سرفصلهاي گفته شده، مرور تجربيات شركتهاي موفق در مديريت تحقيق و توسعه نيز همزمان جزو سرفصلهاي تعريف شده است. دنيايي از دانشهاي جديد و واقعي را مي توانند در اختيار مديران و كارشناسان ارشد سازمانهاي پژوهش محور كشور قرار بدهند. البته ذكر اين نكته هم خالي از لطف نيست كه براي اخذ پروانه هاي تحقيق و توسعه گذراندن دورههاي مرتبط براي مديران مراكز تحقيقاتي ضروري است و غافل نباشيم كه بازآموزي سرفصلهاي مرتبط با توجه به روند رو به رشد علم مديريت تكنولوژي و تحقيق و توسعه امري غيرقابل انكار است. بنابراين به نظر بنده سازمانهاي پژوهش محور مي بايست يادگيري سازماني را سرلوحه امور قرار داده و با اعزام مديران، كارشناسان ارشد و حتي كارشناسان خويش به دورههاي آموزشي و بازآموزي، سازمان را در دنياي پرتلاطم پيشرفت تكنولوژي مصون بدارند.   

مديريت استراتژيک و تعالي سازماني به چه شکلي صورت ميگيرد و روشهاي رسيدن به اهداف بزرگ چگونه است؟
اين موضوع پروسه خيلي طولاني و تخصصي دارد كه با تعهد مديريت آغاز شده و در نهايت به تعالي سازماني منتهي مي شود. بعد از اينكه از نظر فرهنگي و فكري در سطوح مختلف سازمان ديدگاههاي استراتژيك شكل گرفت و تعهد مديريت ارشد سازمان در تدوين و اجراي برنامه هاي بلند مدت اخذ شد و هم چنين ماموريت و چشم انداز سازمان مشخص شد، با توجه به ابعاد مختلف سازمان كميتههاي راهبردي و تيمهاي تخصصي با شرح وظايف خاص تشكيل مي شود و براي اعضاي اصلي كميته ها آموزشهاي لازم برگزار مي شود. پس از شناخت وضعيت موجود، نسبت به شناسايي و ارزيابي عوامل داخلي و خارجي موثر بر فعاليتهاي سازمان اقدام و اهداف كلان تعيين شده و استراتژيها و برنامههاي اجرايي مربوطه تدوين مي شود. تخصيص منابع براي اجراي پروژهها انجام شده و برنامهها اجرايي مي شوند و آنچه مهم است چگونگي اجراي برنامهها، كنترل و ارزيابي عملكردها است كه بستگي به مهارتهاي تعامل، تخصيص منابع، نظارت و به مخصوص سازماندهي و توانايي ايجاد شبكه اي از افراد كارآمد در سرتاسر سازمان دارد كه اين مرحله نقش تضمين عملكرد فرايند مديريت استراتژيك را دارد. سازماني كه بتواند فرايندهاي مرتبط با برنامههاي استراتژيك را به خوبي اجرايي کند و در اين موضع همواره تاكيد داشته باشد، به نوعي توانسته است در مسير تعالي سازماني قدم بردارد و براي خودارزيابي و سنجش خود با ديگر سازمانها نيازمند ابزاري مناسب و ويژه و داراي ساختار مديريتي است كه مدلهاي تعالي داراي چنين ويژگيهايي هستند كه براي ارزيابي سازمانهاي ايراني، مدل تعالي سازماني 1400 آخرين نسخه از راهنماييها و الزامات را ارائه مي کند. به طور خلاصه مي توان گفت سازمانها براي متعالي شدن در كسب و كار خويش راه پرپيچ و خمي را بايد طي کنند. رهبران متعالي در سازمانهاي متعالي ارزشها و سيستمهاي مورد نظر براي موفقيت سازمان را ايجاد مي کنند و با تدوين استراتژيهاي متمركز بر ذينفعان سعي در پياده سازي خط مشيها و برنامهها در راستاي استراتژي دارند و همگام با توسعه قابليتهاي سازماني  و مسئوليت پذيري اجتماعي براي توسعه كاركنان و شركاي تجاري تلاش كرده و فرايندهايشان را بهبود مي بخشند و با چابكي، يادگيري، بهبود و نوآوري نتايج برجسته پايدار را خلق مي کنند. اين موضوع آنقدر مبسوط و شيرين است كه با بيان زيباييهاي سازمانهاي متعالي در اين محدوديت نمي گنجد.       

کسب و کار در فناوريهاي نوين چه تفاوتي با کسب و کارهاي سنتي دارد؟
براي پاسخ به اين سوالتان اگر به ليست شركتهاي برتر دنيا رجوع كنيم خواهيم ديد كه اكثر اين شركتها در استفاده از فناوريهاي نوين پيشتاز هستند. بر اساس ليست برترينهاي سال 2023 شركتهاي اپل، مايكروسافت، آرامكو، گوگل، آمازون، ان ويديا، بركشايرهاتاوي، متا، تسلا، تي اس ام و ويزا 10 شركت اول هستند كه از اينها شركت آرامكو در صنايع نفت و گاز و پتروشيمي، بركشاير خدمات ملي، تسلا خودرو و انرژي و 7 شركت ديگر به طور مطلق تكنولوژي محور هستند و اگر فرايندهاي شركت تسلا را هم تحليل كنيم به اين نتيجه مي رسيم كه اين شركت نيز از پيشتازان تكنولوژيهاي نوين در جهان است و شركت ويزا هم از پيشتازان فناوريهاي پرداخت مالي در سراسر جهان است. دستاوردها، نوآوري و تأثير اين شركتها و شركتهاي مشابه صنايع را تغيير داده و زندگي را بهبود بخشيده و معيارهاي جديدي براي موفقيت تعيين کرده است. با استفاده از فناوريهاي نوين محصولات غير فيزيكي جايگزين محصولات فيزيكي شده است و فعاليتها غيرفيزيكي انجام مي شود. آموزش و خريد از راه دور اتفاق افتاده است، پول مجازي جايگزين پول فيزيكي شده و شناسايي افراد با سيستم فتومتريك و از روي قرنيه صورت گرفته و نيازي به اعتبارسنجي افراد از روي كارتهاي شناسايي نيست و فعاليتها به طور خودكار اتفاق مي افتند. بر خلاف زمان سابق كه فاصله كشورهاي ثروتمند و فقير را با سرمايههاي مالي مي سنجيدند، امروزه به كشوري ثروتمند مي گويند كه از نظر توسعه زيرساختهاي فناوري اطلاعات، ضريب نفوذ اينترنت و حجم اطلاعات مبادله شده به صورت الكترونيكي در آنها بالا باشد كه در اختيار داشتن امكانات فوق سبب ايجاد اوضاع اقتصادي مطلوب، صادرات در سطح بالا و رشد تجارت الكترونيك و در نهايت منجر به رشد و توسعه اقتصادي خواهد شد. خاطر نشان مي سازد كه علت اصلي پيشرفت اقتصادي در كشورهاي توسعه يافته بيشتر به دليل نيروي كار و حتي سرمايه نيست، بلكه ظهور انديشههاي جديد، ابداعات فني و استفاده از فناوريهاي نوين است. به طور قطع اگر ماهيت كسب و كارهاي سنتي را تحليل كنيم به اين نتيجه مي رسيم كه نه آنچنان خبري از پيشرفت و توسعه است و نه آنچنان اميدي به پيشرفت اين چنين كسب و كارهايي وجود دارد. اگر بر اساس تحليلهاي انجام شده مختلف به كسب و كارهاي آينده نگاهي بيندازيم درصد بالايي از تحليل گران كسب و كارهاي مهم و برتر آينده را بازاريابي ديجيتال، توسعه وب، امنيت سايبري، علوم داده، رباتيك، اينترنت اشيا و هوش مصنوعي معرفي كرده اند و اين نشانگر سونامي عظيم براي از بين بردن كسب و كارهاي سنتي است كه در حال وقوع است. به طور خلاصه مي توان اين چنين پيش بيني کرد كه در آينده اي نه چندان دور اكثريت كسب و كارهاي سنتي به تاريخ خواهند پيوست. حالا چه بايد كرد؟ بيش از دو دهه است كه دولتها اثر مستقيم تكنولوژي در توسعه اقتصادي را دريافته اند. لذا به نقش كارآفريني و كوچ از كسب و كارهاي سنتي به كسب و كارهاي تكنولوژي بنيان توجه مي کنند. توسعه كارآفريني مبتني بر تكنولوژي پيشرفته فرايندي پيچيده و بلند مدت است و نقش شايسته اي براي حضور فعال در بازارهاي جهاني، مقابله با رقبا، اشتغال زايي پايدار و در نهايت حل مشكلات جوامع و دولتها را دارد. بنابراين نياز به سياستگذاريهاي اصولي دارد.     

چشم انداز شرکت طراحان آينده مدرن آذر براي آينده چيست؟
همانطور كه در يكي از سوالات قبلي اشاره مختصري در خصوص چشم انداز شركت طراحان آينده مدرن آذر داشتم اين چنين بايد بگويم كه ما در اين شركت افقي را تصور مي كنيم كه در آن از سياست گذاران و هدايت كنندگان جامعه اي با تكنولوژي برتر و توسعه پايدار در ايران و منطقه هستيم كه براي دستيابي به آن افق يادگيرنده، متخصص و متعهد بوده و هوشمندانه تلاش خواهيم کرد. شركت ما با گروهي بسيار قدرتمند در سطح كشور با حداقل 25 نفر از دانش آموختگان رشتههاي مديريت تكنولوژي، كارهاي مشاوره و آموزش را انجام مي دهند و نظر به اينكه اعضاي گروه هركدام در شاخه تخصصي كارشناسي خودشان پروژههاي مرتبط با تكنولوژي را انجام مي دهند. بنابراين شركت با انبوهي از كسب و كارهاي مختلف و تخصصي سر و كار دارد كه  اين امر در بلند مدت چشم انداز شركت را دست يافتني تر مي كند.

با تشکر مجدد از شما براي شرکت در اين گفتگو، در پايان اگر حرف ناگفته اي مانده است، بفرماييد؟
علي رغم اين حقيقت كه تكنولوژي بزرگترين و فراگيرترين عامل موثر بر زندگي انسانهاي امروزي است، اماهنوز هم اين واژه براي بسياري از مردم معما است و خيليها تعريف دقيقي از تكنولوژي را نمي دانند. اينجا مي خواهم كه تعريف مختصري از تكنولوژي ارائه بکنم. تكنولوژي را مي توان هرآنچه را كه در توليد محصولات  و خدمات تاثير دارند ناميد. منابع انساني، دانشهاي سازماني، سخت افزارها، نرم افزارها و دانش فني از مهم ترين مولفه هاي تكنولوژي هستند و اگر يكي از اين مولفه ها ناكارا باشد اثر مثبت تكنولوژي ضعيف تر خواهد شد. حالا سوالي را اين چنين مطرح مي كنم كه خالقان تكنولوژي چه كساني هستند؟ آيا همه بايد تكنولوژي خلق كنند؟ چگونه مي توان تكنولوژي خلق كرد؟ چگونه مي توان تكنولوژي را به دست آورد؟ جايگاه كشورمان ايران در اين حوزههاي مهم كجا است؟ اينها موارد مهمي هستند كه بنده قصد دارم در اين فرصت كوتاه پاسخ مختصري را بيان کنم. قطعا هيچ كشوري در دنيا نمي تواند ادعاي مطلق بودن در خلق تكنولوژي  را داشته باشد و البته لزومي هم به اين كار نيست. خالقان تكنولوژي همگي از جنس ما انسانها هستند اما فرق آنها با ما در خلاق بودن، چابك بودن و فكرهاي برتر است. عده اي هستند كه درست فكر مي كنند و درست عمل مي کنند و ابزارهاي مختلف براي آفريدن استفاده مي كنند. حتي بعضي از كساني هم كه در خلاقيت ناتوان هستند از ساير پارامترهاي انسان برتر استفاده كرده و فوري به كسب تكنولوژي خلق شده اقدام مي کنند و با فرايندي مناسب و با انتقال تكنولوژي اثربخش، بخشي از نيازهاي تكنولوژيكي خويش را تامين مي کنند. در حال حاضر كشورهاي توسعه يافته دنيا مرحله دوران اول صنعتي سازي را گذرانده اند و در حال صنعتي سازي مجدد هستند و براي اين كار اقدامات متعدد در جهت تجديد سياستهاي صنعتي انجام داده اند. در كشورهاي توسعه يافته زماني سرريزهاي تكنولوژي براي كشورهاي ديگر انتقال داده شدند و مهاجرت شركتهاي دانش محور به كشورهاي كمتر توسعه يافته و حتي توسعه نيافته اتفاق افتاد و الان زمان آن است با بازگشت مهاجران تكنولوژي محور زمينههاي بازيابي مجدد قدرت دوباره ترسيم شود. اما در اين گذر ما هنوز تكليفمان مشخص نيست. به نظر شما در حوزه تكنولوژي، كشورهاي در حال توسعه به خصوص كشور خودمان ايران  در كجاي اين  فرآيندهاي تغيير و تحول قرار دارد؟ تعاملات نامناسب بين المللي و گاهي در حد صفر در سالهاي اخير قدرت رشد وتوسعه تكنولوژي را از ميان برده است. هنوز فاصله زيادي در كشور ما براي درك اهميت تكنولوژيهاي نوين در توسعه كشور وجود دارد و به عبارتي فاصله ديجيتالي كشور ما با كشورهاي توسعه يافته هر روزه در حال افزايش است. براي كم كردن اين فاصله چه بايد كرد؟ يکي از روشهاي حل اين مسئله استفاده از فرآيند تحقيق و توسعه است كه البته كم و بيش در كشور ما نيز اين موضوع اهميت خودش را ثابت كرده است و وجود پاره اي از سازمانهاي تحقيقاتي مويد اين موضوع است. اما آيا اين موارد كافي هستند؟ در بدنه دولت و وزارت خانه ها هم پروژههاي تحقيقاتي تعريف مي شوند اما بايد تحقيق كرد و اثرات اين موضوع را بررسي كرد. دانشگاهها و مراكز علمي هم دستي در كارهاي تحقيقاتي دارند و انبارهايي از پايان نامه و رسالههاي محققان داخلي را توليد مي كنند. آيا اين توليدات كافي هستند؟ چرا با اين همه پتاسيل و توليدات علم در كشور شاهد پيشرفتهاي تكنولوژي نيستيم؟ موضوعي كه اينجا اهميت پيدا مي كند تجاري سازي ايدههاي نوآوانه و تكنولوژي بنيان است. صرف انجام تحقيق و توليد دانش اثر مثبت آنچناني بر كشورها نخواهد داشت و كشورها مي بايست سلسه فعاليتهايي را كه براي بهره برداري از ايدهها، اختراع و نوآوريها در قالب محصولات و يا خدمات قابل ارائه، جهت فروش در بازار صورت مي گيرد را برنامه ريزي کنند. براي اين كار سياست گذاريهاي كلان نياز است كه دست اندركاران مربوطه بايد در اين خصوص توضيح بدهند كه در اين خصوص چه كارهايي انجام شده است؟ در مواقعي كه توان توليد دانش با تحقيق و توسعه ميسر نباشد براي كسب تكنولوژي انتقال تكنولوژي اثربخش بهترين راه است، كه شامل فازهاي گزينش و اكتساب، انطباق، جذب و تحليل، كاربرد، توسعه و اشاعه است كه همه اين موارد جزئي از سرفصلهاي خدماتي شركت طراحان آينده مدرن آذر است. در نهايت اميد آن مي رود كه با سياست گذاريهاي مناسب در سطوح كلان كشور، شاهد پيشرفت روز افزون و خلق ثروت و رفاه جامعه باشيم.