نقش فعّالان اقتصادی و اعضای اتاق بازرگانی را در تأمین درآمدهای غیر نفتی کشور، تشریح نمایید؟
نقش بخش خصوصی در تامین درآمدهای غیر نفتی در حال حاضر بسیار کمرنگ می باشد چون 85 درصد اقتصاد ایران در دست شرکت های دولتی ، نیمه دولتی و خصولتی است و دراین بین، بخش عمده اقتصاد  بر خلاف کشورهای اروپایی برعهده بخش خصوصی نیست چون محدودیت های لازم برای این کار اعمال می شود و فقط 15 درصد از حوزه اقتصادی در اختیار این بخش قرار دارد. متاسفانه بعد از گذشت 41 سال از وقوع انقلاب اسلامی به جای اینکه نقش بخش خصوصی در اقتصاد کشور پررنگ شود و درصد تأثیرگذاری آن زیادترگردد، در یک میزان باقی مانده و رشدی نداشته است. در اینجا باید بیان کنم که بخش خصوصی به اندازه همان 15 درصدی که گفتم فعالانه تلاش کرده و خدمات خود را در حوزه اقتصاد به ثمر رسانده است ولی متأسفانه سیاست دولتهای مختلف در عدم حفظ ثبات ارزی و پول ملی باعث شده خسارت های سنگینی بر پیکره اقتصاد کشور و همینطور بخش خصوصی وارد آید که در نتیجه آن با حذف تعدادی از فعالان بخش خصوصی به لحاظ آسیب دیدگی از این نوع سیاست ها ، روبرو بوده ایم. بنابراین ما اگر بخواهیم واقعیت را بیان کنیم باید عارض باشیم آنطوری که در تمام دنیا و اقتصاد های موفق نقش بخش خصوصی بسیار پررنگ می باشد علیرغم داشتن پتانسیل بالا در کشورمان خصوصآ استان آذربایجان شرقی به دلیل محدودیت های موجود و دخالت بیشتر دولت در این باب، نتوانسته ایم با وجود تلاش های مستمر به صورت ویژه حضور نمایانی در بخش های مختلف اقتصادی اعم از پولی، انرژی و غیره داشته باشیم.  نهایتاً با  نگاهی  به اقتصاد کشورمان و بررسی موئلفه های مهم آن،  گفته می شود که 50 درصد درآمد های کشور از محل سوخت های فسیلی و گاز و فرآورده های نفتی است که مسائل مربوط به پتروشیمی و نفت خام و غیره را شامل می شود و این بدان معنی است که ما وقتی نفت و مواد پتروشیمی صادر می کنیم با این منابع 80 درصد اقتصاد کشور را تعیین می کنیم و در باقی موارد اگر واحدی هم در بخش خصوصی رشد کند و بزرگ شود نهایتاً به خود بخش دولتی واگذار می گردد.
 چه راهکارهایی را درراستای تک محصولی کردن کشور در بعد اقتصادی و عدم وابستگی اش به نفت، ارائه می دهید؟
در این راستا باید بگویم وقتی که دولت با بدنه وسیع و نیروی انسانی ناکارآمدی که بدون انگیزه برای کار، رونق وتوسعه هستند و در کنار آن تمام اقتصاد را در دست گرفته است و تحت هیچ شرایطی هم حاضر نیست آن را واگذار به بخش خصوصی کند تا به ریل اصلی خود بیفتد و مثل سایر دول نقش آن در جهت دهی به اقتصادکشور پررنگ شود و جایگاه اصلی خود را بدست آورد، رسیدن به توسعه و رونق اقتصادی هم امکان پذیر نمی شود و اتفاق نمی افتد. پس اگر دنبال رشد واقعی اقتصاد هستیم باید تغییری در نگرش مان نسبت به مقوله خصوصی سازی و محدودیت های فعالیتی آن داشته باشیم. در این راستا طبق سیاست های اصل  44 اگر شرکتهایی که ضررده هستند و همینطور آنهایی که رشد مالی خوبی دارند به بخش خصوصی واگذار گردند، هم تولید افزایش می یابد و هم خود بخش خصوصی توانمند تر خواهد شد. متأسفانه در این باب هم یا بخش خصوصی وارد شده موفق نبوده یا با ایجاد شدن حاشیه هایی برای این بخش، دوباره تمام اقتصاد در دست خود دولت افتاده است که  خروجی کار و نتیجه حاصل از این امر، مشاهد می شود. نهایتاً این سیاست ها در رویکرد کلان مملکت مان مطرح است و نباید انتظار داشته باشیم که با این روند چرخه اقتصاد از معیوب بودن محفوظ بماند یا رشدی ویژه اتفاق افتد.   
به نظر حضرتعالی اقدامات شاخصی که بانکها می توانند جهت حمایت از تولید کننده های فعّال که تأثیر گذار در چرخه اقتصاد هستند انجام دهند، شامل چه مواردی است؟
بانکها بر اساس چارچوب اساسی و محوری قانونی و دستورالعمل صادره از بانک مرکزی عمل می کنند و اقدام به اعطای وام می کنند. ما در حال حاضر بخش خصوصی بزرگ به آن  معنا را نداریم که بتواند منابع بانک ها را جذب نماید و از آن استفاده بکند و خود را توسعه دهد چون وجود ندارد و اگر هم باشند هیچ تمایلی به این کار ندارند. در حال حاضر با توجه به وضعیت پیش آمده هیچکسی رغبتی به آن کار نشان نمی دهد تا سرمایه گذاری مشخصی را در منابعی معین انجام دهد بلکه تلاش می کنند تا منابع فعلی خود را حفظ نمایند تا با از دست دادن کارکنان و نیروی کارشان، خود کارخانه یا شرکت شان را در آستانه تعطیلی نبینند. چون بررسی می کنند و به این نتیجه می رسند که دلار 4000 تومانی شش برابر افزایش یافته وبا این شرایط اگر کارخانجات و منابع مشخص خود را حفظ نمایند و پابرجا بمانند به درجه ای از موفقیت رسیده اند. بنابراین این مسئله در اکثر کارخانجات استان آذربایجان شرقی صادق است.
 تحولات و مناقشات اخیر اقتصادی را با توجه به آسیبهای وارد شده از ویروس کرونا در استان آذربایجان شرقی، چگونه ترسیم می کنید؟
در این مورد قبل از بحث آسیبهایی کرونایی باید نگاهی به مسئله تحریم ها بیندازیم که بعد از خروج دولت آمریکا از برجام در قالب ظالمانه ترین  شکل خود توسط غربی ها صورت گرفت. طوری که تمام حسابهای بانکی ایرانیان در سایر کشورها بسته شده و به قصد فلج کردن اقتصاد ایران گام برداشته اند. در طول سالهای اخیر هم با تحمل فشار در بخشهای مختلف، سعی همه در هر دو بخش دولتی و خصوصی بر آن بوده است که این دوره را به موفقیت پشت سر بگذارند چرا که هزینه های بسیار سنگینی را به کشور مخصوصاً در دوره کرونایی وارد کرده اند. می توان گفت که تحریم های اعمال شده ارز15 درصدی را به اقتصاد ایران تحمیل کرده است. به عنوان مثال اگر ارزش اقتصاد ما سالانه 100 میلیارد دلار باشد حداق 15 میلیارد دلار ضرر در طول سال بر پیکره اقتصادی کشور وارد کرده است. در بحث کرونا هم باید گفت که یک بیماری خطرناکی محسوب می شود که در طبیعت مثالی برای آن نمی توان یافت چون ساخته دست بشر بوده است و تنها در دنیای ژنتیک این جهش اتفاق می افتد و این مسئله اخیر درمان و تولید واکسن بر همگان ثابت کرد که علم بهتر از ثروت و قدرت است و قدرت علم است که می تواند دنیایی را از خرابی و نابودی نجات دهد وبعد از آن است که ثروت در کنار آن جای می گیرد. بنابراین ما هم باید متوجه باشیم که دنبال دنیای دانش محور باشیم و در این بحث خودمان را تقویت کنیم چرا که آینده کشورمان را این تلاش ها و داشتن دانش ها خواهد ساخت و حضورمان را در جوامع بین المللی پررنگ کنیم واگردر چنین مواقعی هم مورد هجوم دشمنی قرار گرفتیم، توانایی تولید پادزهر آن را داشته باشیم.
شرایط و ضوابط جدید اخذ کارت بازرگانی برای بازرگانان به چه صورت است؟ توضیح فرمایید.
طبق آئین نامه ای که نوشته شده عمل می شود و در طی مسائلی که دقت خاصی را می طلبد خود سازمان صمت کنترلهای مشخصی را اعمال می کند و بعد از آن در صورت تأیید، به اتاق بازرگانی جهت صدور کارت فرستاده می شود.
تعبیر و تعریف شما از جمله« تبریز پایتخت اقتصادی کشور» چیست؟ با توجه به جایگاه فعلی استان در اقتصاد توضیح دهید.
اینطور به این مسئله نگاه می کنم که تبریز دارای پتانسیلی ویژه است که در سایر استانها شاید دیده نمی شود. توانمندی بخش خصوصی در این استان بسیار بالاست و سابقه تشکیل اتاق تبریزبه صد سال هم رسیده است و افرادی را در بطن خود جای داده که هم از لحاظ تلاش و پشتکار و هم از نظر تخصص و کارآمدی و کسب موفقیت در تولید و صنعت، منحصر به فرد هستند. بنابراین وقتی که موانع زیادی برای خفه کردن ودفن پتانسیل حاکم بر بخش خصوصی این استان روز به روز بیشتر می شود،  نباید انتظار رشد در این خطه باشیم.
 نقش ویژه ریاست و هیئت مدیره اتاق را در حل مشکلات تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی استان، بیان نمایید؟
ما باید عنوان بازوی مشورتی برای  سه قوه عمل کنیم. وظیفه اتاق بازرگانی و دبیر شورای گفتگو بهبود فضای کسب و کار است. طبیعتاً تمام این اهداف باید باعث بهبودی ما شود و روند رو به رشد را داشته باشیم و در تشویق بخش خصوصی و فعالان آن کوشا باشیم تا قوی تر از این عمل کنند و تمایل شان به سرمایه گذاری افزایش یابد و قبول مسئولیت نمایند لذا با داشتن این نگرش اقدام به گرفتن وام و اعتبار لازم در جهت خرید دستگاه و تولید قدم بردارند. بنابراین در این دوره با وضعیت فعلی، این تولیدکننده است که ریسک می کند و اقدام به تولید را صورت می دهد و درمقابل این امر وظیفه اتاق بازرگانی و نهادهای مربوطه است که با حمایت های عملی شان مشوق این افراد در جهت سرمایه گذاری و تولید باشند که نهایتاً به رونق اقتصادی در استان خواهد انجامید. لازم می دانم این را بیان کنم که امروزه ما به عنوان رئیس اتاق از تمامی کمسیون های مربوطه مشکلات شان را اخذ میکنیم و آن را با دادن راهکارهای لازم به دولت جهت حل شان، انعکاس می دهیم که در این بین متأسفانه ظرفیت انتقاد پذیری مان در سطح استان بسیار پایین است در صورتی که انتقاد سازنده و بجا باعث رشد و ترقی در هر محیط و عرصه ای خواهد شد. به طور کلی  می توان گفت که یک اراده کلی باید حاکم باشد تا در تمامی بخشها به کار گرفته شود و چون در حال حاضر وجود ندارد در خروجی کار نتیجه خوبی هم حاصل نمی شود.
به تعبیر شما، خصوصی سازی اقتصاد در کشور که باعث می شود دست تولید کننده در کار باز باشد و بدون دخالت دولت دست به تولید با کیفیت بالا بزند، چگونه است؟ شرح دهید.
تا زمانی که انرژی جامعه بخش خصوصی متوقف شده است و علیرغم پتانسیل بالای بخش خصوصی در کشور که می تواند در هر زمینه ای وارد شود و در مواردی اعم از تولید و اشتغال موثر باشد و نهایتاً به بزرگ شدن خود اقتصادمان منجر شود، نمی توان انتظارات بیجایی از تولید کننده داشت. ما به عنوان بخش خصوصی و نماینده این قشر هر وقت خواسته ایم قدمی در راستای فعال سازی اصولی برداریم حاشیه های ایجاد شده محدودیت هایی را بر ما وارد ساخته است و از بخشهای دولتی مواردی را اعمال کرده اند تا رشدی در این باب صورت نگیرد و این در حالی است که هدف اصلی ما به عنوان فعال بخش خصوصی، رشد واقعی اقتصاد کشور است که هیچ راهی به جز واگذاری آن به بخش خصوصی نیست و محدود شدن دخالتهای دولت در این بخش از اولویت خاصی برخوردار است تا بخش خصوصی به صورت مستقل وبا استفاده از نیروی کاربلد در ریل اصلی خود به حرکت درآید.
سخن آخر، اگر حرفی در مورد وضعیت فعلی اقتصاد استان در بخشهای تولیدی و غیره دارید، بفرمایید.
لازم می دانم اشاره کنم نقش رسانه ها هم در برجسته سازی تولید و صنعت و فعالان این عرصه بسیار تأثیر گذار است ولی در جایی که همه به فکر گل زدن به خود و مثل تکروی کردن در بازی فوتبال عمل می کنند طبیعتاً نتایج خوشایندی حاصل نمی شود چرا که موفقیت حاصل خرد جمعی و داشتن وحدت و یکدلی در تمامی عرصه هاست . بنابراین در تبیعت از بیانات مقام معظم رهبری به صورت واقعی قدم برداشته و عمل نماییم چرا که طبق اصل 44 و فرمایش مقام رهبری بخش خصوصی باید فعال شود و با راه اندازی کارخانه دست به تولید بزند و در زمینه اشتغال زایی تأثیرگذار باشد و در کنار آن به پرداخت مالیات هم مبادرت ورزد تا چرخه اقتصاد کشور هم از حرکت نماند. لذا ما باید به وحدت و یکدلی قدرت جذب مان را بالا بریم و از شدت دافعی بودن مان بکاهیم و با تعامل و همکاری یکدیگر به استفاده از پتانسیل موجود در منطقه فکر کنیم و صادقانه در راستای رشد و توسعه و خلق آن به دور از حواشی قدم برداریم تا در کل منطقه صاحب جایگاهی ویژه با داشتن ملتی شاد و ثروتمند و امیدوار به آینده باشیم.