عجب شیر پرس - رباب بشارت دانشجوی دکترا و مدیر عامل موسسه روانشناسی کودک و خانواده آرامش اندیشه تبریز که به عنوان صاحب امتیاز و دارای پروانه فعالیت از نظام روان شناسی ایران و سازمان ملی جوانان بیش از 18 سال است در زمینه ازدواج و زوج درمانی و تدریس مهارتهای زندگی در سطح کشور فعالیت میکند، در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ما مسایل مختف روان شناختی جامعه از قبیل استرس، پدیده نور فیدبک، اهمیت مشاوره پیش از ازدواج و قبل از طلاق، انواع اختلالات جنسی و خدمات موسسه روان شناسی آرامش اندیشه را تحلیل و بیان کرده است که گزارش مبسوط آن ذیلاً در اختیار خوانندگان محترم روزنامه عجب شیر قرار میگیرد:
عامل شیوع اکثر بیماریها در بدن استرس میباشد، به نظر شما استرس چقدر در ایجاد روحیه بیماری در فرد موثر است؟
متاسفانه وقتی صحبت از استرس میشود، همیشه درذهن ما چیزهای منفی و بدبختیها تداعی میگردد. امروزه بحث داغ روزنامه ها، مجلات و نشریات استرس میباشد، در رسانهها و تلویزیون صحبت از استرس و چگونگی مدیریت آن است و درسازمانها وارگانهای مختلف آموزشگاهها وکارگاههای متعددی در زمینه [copini stress]یا مقابله با استرس برگزارمی گردد. درتعریف استرس باید دقت کنیم استرس میتواند خوب، بد یا زشت باشد. استرس همیشه منفی ومخرب نیست، بلکه به حدی میباشد که عملکرد وکارایی فرد را بالا ببرد وفرد به توانایی خود برای حل مسائل زندگی معتقد باشد و استرسهای خود را به موفقیت تبدیل نماید. تولدکودک، خرید خانه،آزمون کنکور وموفقیت درآن جزء استرسهای مثبت هستند، اما اگرشدت استرس بالا باشد میتواند به استرس بد تبدیل شود وکارایی وعملکرد فرد وبهره وری کاری سازمانی و زندگی اورا تحت الشعاع قراردهد ودر انسان احساس ناامیدی، درماندگی آموخته شده وعدم کنترل برامور زندگی را ایجاد نماید. حال اگر این استرس بد یا ناخوشایند ادامه داشته باشد، میتواند به استرس زشت که ریشه تمامی بیماری هاست منجرشود. امروزه باتوجه به آسیب هایی که در زندگی ما وجود دارد، اکثرافراد مستعد بیماریهای روان تنی که ریشه آن مسائل جسمی نیست بلکه تحت تاثیر استرس ایجاد میشود قرار میگیرند.
عوامل مخرب اثرگذار استرس در بدن چیست؟
بیماری هایی از قبیل حملات قلبی که دراثر فشار خون بالا و کلسترول خون ایجاد میشود مشکلاتی که در اثر استرس و اضطراب در فرد دیابت را بوجود میآورد ویا سیستم ایمنی بدن مختل میگردد وفرد را مستعد سرماخوردگیهای مکرر مینماید ومتعاقب آن بیماریهای خطرناک مثل سرطان و MS را به دنبال دارد.استرس به قول هانس سلیه: از زمان تولد وجود دارد و تا لحظه مرگ نیز با ما خواهد بود، پس در مورد نحوه کنارآمدن با آن باید تامل نمود. واکنش افراد به استرس براساس ویژگیهای شخصیتی آنها و سبکهای تربیتی و محیط و ساختار خانواده شان متفاوت خواهد بود. استرس زمانی ایجاد میشود که توانمندیهای ما با خواستههای ما در زندگی مشترک ناهماهنگ باشد و توازن ما به خواسته هایمان در زندگی و توانمندی هایمان میتواند ما رابه کنترل استرس یا عدم کنترل آن سوق دهد. بنابراین برای تبدیل بهینه استرسها به فرصتهای خوب انجام برخی کارها لازم است.
با توجه به اثرات منفی نورفیدبک بر روی مغز، نظرتان نسبت به فعالیت در این زمینه چیست؟
نورفیدبک علم جدیدی است که با امواج مغزی وتنظیم امواج مغزی درمغزسروکار دارد. مطالعات جدید برای مغز با استفاده از الکترودهایی صورت میگیرد که برسر فرد وصل میشود و به شناسایی امواج مغزی وکم یا زیاد بودن آن میپردازد .اعتقاد به این است که عدم توازن این امواج (آلفا.بتّا.تتّا.دلتا) درمغز میتواند منجر به حالتهای روانی درافراد شود. در نورفیدبک با استفاده از این شیوه کارشناس مربوط ،این امواج را شناسایی (توسط رایانه)و به دستکاری این امواج با تمرینات ذهنی میپردازد. اینکه آیا اثرات منفی دارد یاخیر تابحال موردی در زمینه اثرات منفی آن دیده نشده، تنها موردی که وجود دارد این است که متاسفانه عده ای از این شیوه برای درمان تمامی اختلالات به خصوص اختلالات شدید مانند افسردگی شدید و وسواس اعتیاد استفاده میکنند که تحقیقات نشان داده در این مورد موثر نبوده وهزینههای هنگفتی را برای مراجعان به همراه دارد تنها میتوان ازنورفیدبک درزمینه بیماریهای خفیف مثل اضطراب و افسردگی خفیف وبیشترین کاربرد آن در زمینه کاهش توجه (بیش فعالی) است که برای افزایش تمرکز به کار میرود.
مشاوره پیش از ازدواج و قبل از طلاق چقدر درپیشگیری ازمشکلات موثر است، توضیح دهید؟
باتوجه به آمار طلاق درجامعه ما ودر جوامع دنیا به نظر میرسد که در امر ازدواج و انتخاب همسر باید حساس سازی گردد ودراین زمینه تمامی سازمانها اعم از سازمان جوانان، بهزیستی، کمیته امداد، بهداشت و دادگستری تمهیدات لازم را اندیشیده اند. با این اوصاف تا چند سال پیش یک دختر وپسر برای امرمقدس ازدواج تنها باچند روز صحبت در مراسم خواستگاری خود را آماده ازدواج میدیدند. باتوجه به مشکلات عدیده خانواده ها، به نظر میرسد که این نوع آشناییهای لحظه ای وگذرا نمیتواند کارساز بوده وآگاهیهای لازم را به جوانان در امرمهم ازدواج بدهد. بنابراین چندین سال است که سنت نیک وحسنه مشاوره که قبلا با افراد وبزرگان فامیل صورت میگرفت، امروزه توسط کارشناسان و متخصصین این حوزه با استفاده از ابزارهای خاص و شرح حال ومصاحبه صورت میگیرد. در ازدواج دومقوله انتخاب درست و در وهله دوم مهارتهای زندگی حرف اول را میزند. اگر جوانان از مرحله اول یعنی انتخاب درست گذر کنند با مهارتهای لازم جهت یک زندگی بهتر درمشاوره قبل از ازدواج آشنا خواهند شد که تحقیقات نشان میدهد در30 درصد موارد آموزشها ومشاورههای قبل از ازدواج به یک زندگی خوب وآرام و توام با شادی که حق طبیعی دو نفر است، منجرخواهد شد.
سه ویژگی خاص که موسسه روانشناسی آرامش اندیشه را متمایز از دیگر مراکز مشاوره میکند چیست؟
موسسه آرامش اندیشه درسال 1392 تاسیس گردید وبه مدت 6سال است که ارائه خدمات مشاوره ای در زمینههای مختلف خانوادگی، ازدواج، کودک ونوجوان، سکس تراپی و گفتار درمانی و نورفیدبک و زمینههای متعدد دیگر به همشهریان عزیز مینماید و به لطف و قوه الهی در این مدت به یکی از مراکز مهم و کاربردی در زمینه مشاوره و خدمات روانشناسی تبدیل شده است وعلت تمایزآن در درجه اول اعتقاد به کارتیمی اعضا میباشد که دراین موسسه حضور 30 نفر همکار در کنار هم تلاش و تکاپو داشته و برای کاهش آسیبهای اجتماعی با کمک گرفتن ازعلم یکدیگر به فعالیت مشغول هستند ودر جایی که نیاز باشد به یکدیگر برای ادامه درمان ارجاع میدهند واز دیگر عوامل کمک گرفتن از کارشناسان صاحب علم و با تجربه که از کانال مصاحبه میگذرند وازهمه موارد مهم تر لطف ومحبت مراجعین ما که از موسسه آرامش اندیشه درهمه جا به نیکی یاد میکنند ودر معرفی موسسه به اقشار مختلف جامعه در کنار آرامش اندیشه هستند.
نگاه جامعه ما به مسئله مهم اختلالات جنسی و سکس تراپی مثبت نمیباشد، در رابطه با اهمیت این قضیه و نحوه فعالیت شما در این زمینه توضیح دهید؟
سکس تراپی یعنی رفع مشکلات جنسی در روابط جنسی و زناشویی و سکس تراپیست یا سکس درمانگر به رفع مشکلات وموارد جنسی دو نفر که عدم رضایت جنسی را برایشان به دنبال دارد مبادرت میورزد وگاهی این عدم رضایت منجربه طلاق عاطفی ویا طلاق قانونی میگردد. مطالعات خانواده وآسیبهای اجتماعی نشان میدهد که 40 تا60 درصد طلاقها به خاطر معضلات و مشکلات جنسی زوجین است و امروزه با توجه به این یافتهها تابو بودن این مسائل (مسائل جنسی)درجامعه کمرنگ گردیده است و نیاز میرود که برای رفع این معضل اساسی تدابیری اندیشیده شود. سال1396موسسه صدر مشهد کارعظیمی را در این زمینه انجام دادند و از کلیه روانشناسان دعوت برای سپری کردن دورههای آموزشی و تربیت مدرس ومربی جنسی به مدت 220ساعت نمود تا اینکه کارشناسان در جامعه به آموزش گروههای هدف اعم از والدین، روحانیون و روانشناسان بپردازند. از موسسه آرامش اندیشه نیز4 نفرازهمکاران دراین گروه قرارگرفتند که هم اکنون به ارائه خدمات در زمینه مسائل ومشکلات جنسی میپردازند. مطمئنا وقتی مکانی برای حل این مسئله در جامعه ما که سالها پیش تابو بود وجود داشته باشد دیگر فردی برای رفع مشکل جنسی خود مثلا زود انزالی یا مقاربت دردناک یا غیره ...اقدام به راهبردهای غلط مثل موادمخدر نخواهد نمود . امروزه نگاه جامعه ما به این مسائل متفاوت است، ولی باز جای کار دارد.
خلاصه ای از فعالیتهای اثر بخش مرکز مشاوره آرامش اندیشه را لطفا بیان بفرمایید؟
موسسه آرامش اندیشه تبریز از سال 1392به شکل حقوقی توسط سه نفر از اعضا شروع به کارنمود وهم اکنون 30 نفر یار وهمراه آرامش اندیشه ما را درجهت اهداف موسسه همراهی میکنند. این موسسه فعالیت هایش به صورت دپارتمان است که عبارتند از:
دپارتمان زوج درمانی و خانواده درمانی،
دپارتمان مشاوره پیش از ازدواج و مشاوره پیش از طلاق، دپارتمان روان درمانی کودک ونوجوان،
دپارتمان گفتار درمانی،
دپارتمان بازی درمانی،
دپارتمان اختلالات یادگیری و تمرکز درمانی دپارتمان نورفیدبک،
دپارتمان کارگاههای آموزشی و مهارتهای امروزی به شکل قرارداد با ادارات وموسسات و سازمانها ومدارس و مهد کودک ها،
دپارتمان انجام تستهای شخصیت هوش واستعدادیابی،
دپارتمان ورزشهای حرکتی وعضله سازی جهت بهبود حرکات کودکانه.
چرا فیدبک اغلب افراد جامعه به مساله مشاوره و مراجعه به روانشناس مثبت نمیباشد و چه کارهایی باید انجام داد تا برفرهنگ جامعه اثرگذار باشد؟
برای فرهنگ سازی یک رفتار یا حرکت زمان لازم است امروزه نگاهمان به روانشناسی ومشاوره بهتر ازچندسال پیش شده ومطمئنا درچند سال آینده بهترازاین هم خواهد شد، اما ازجمله عوامل تاثیرگذار ازعدم گرایش مردم به این رشته عبارتنداز:
1- عدم آگاهی به رشته روانشناسی و مشاوره
2- ترس از برچسب بیماری
3- مشکلات و هزینههای مالی درخانواده ها
4- عدم احساس مشکل از سوی آقایان که بیشترین افراد مراجعه کننده را دراین صورت خانمها تشکیل میدهند، زیرا برای حل مشکلات خود به دنبال راه حل مناسب میباشند و برای اینکه این فرهنگ سازی ایجاد شود، رسانهها نقش به سزایی در این فرهنگ سازی دارند.
اگر صحبت خاصی مانده که به ذهنتان میرسد، لطفا بفرمائید؟
ممنون وسپاسگذارم از اینکه فرصت را دراختیار بنده قرار دادید تا بتوانم حوزه و فعالیتهای موسسه آرامش اندیشه را به همشهریان عزیزم معرفی نمایم. موفق وموید باشد درپناه حق.