بیمه گذاران تامین اجتماعی که اغلب از قشر زحمتکش جامعه هستند، هر ماهه بخشی از حقوق خود را تحت عنوان حق بیمه به حساب سازمان تأمین اجتماعی واریز میکنند و یکی از مطالبات این افراد دریافت خدمات درمانی متناسب بر اساس وظایف بیمه گذار اول است. همچنین باید در نظر داشت سازمان تامین اجتماعی در دریافت مطالبات خود از بیمه گذاران نهایت دقت و وسواس را به خرج میدهد به نحوی که در صورت عدم پرداخت حق بیمه برای مدتی کوتاه، خدمات بیمهای بیمه گذاران را قطع میکند و این در حالی است که در ارائه خدمات مناسب به بیمه گذاران از چنین دقتی برخوردار نیست. یکی از این زمینهها حوزه درمان است و در این حوزه مشکلاتی در بیمارستان 29 بهمن شهر تبریز به وضوح قابل مشاهده است. در راستای بررسی مشکلات این بیمارستان خوشنام و با قدمت استان با ریاست این بیمارستان سرکار خانم دکتر حیدری به گفتگو نشستیم و مهمترین عناوین مشکلات مراجعین را مطرح کردیم که ایشان نیز با صعه صدر به این مشکلات پاسخ دادند.
نوبت دهی از صبح زود
یکی از مهمترین معضلاتی که در بیمارستان 29 بهمن تبریز به چشم میخورد، وضعیت نوبت دهی به مراجعان است. برای آن که بتوانید در این بیمارستان وقت ویزیت بگیرید باید به راستی سحر خیز باشید تا شاید و آن هم شاید کامروا گردید و تنها یک وقت برای ویزیت دریافت کنید، حال آن که ویزیت شوید یا نه امر دیگری است. بسیاری از مراجعان ساعات آغازین صبح یعنی حوالی ساعت 7 به بیمارستان مراجعه میکنند تا نوبت ویزیت خود را دریافت کنند و در این میان، شاهد هستیم تراکم مراجعه کنندگان باعث میشود تا در ساعات میانی روز عملا گرفتن نوبت ویزیت پزشکان این مجموعه به امری نزدیک به محال بدل شود.
روی دیگر این ماجرا بیمارانی هستند که ساعتها باید در انتظار رسیدن نوبتشان در سالن انتظاری سر کنند و در این هستند بیمارانی که به دلیل نوع خاص بیماری نمیتوانند مدت طولانی به انتظار بنشینند.
از سوی دیگر بخش عمده مراجعه کنندگان به این مرکز را افراد شاغل و کارگران و کارمندان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی تشکیل میدهند که برای مارجعه به بیمارستان مرخصی استعلاجی دریافت میکنند. با این همه وضعیت نوبت دهی در بیمارستان به گونهای است که بعضا یا نوبت به مراجعه کنندگان نمیرسد و یا با دریافت نوبت ویزیت نمیشوند. همین امر منجر به بروز خسارات مادی به بیماران در کنار خسارت به سلامتی افرادی میگردد که بدنه مولد جامعه هستند و چرخهای اقتصاد بر دوش آنان میگردد. زمانی که این مسائل را با ریاست بیمارستان در میان گذاشتیم، خانم دکتر حیدری این چنین پاسخ دادند: با راه اندازی سیستم نوبت دهی تلفنی بخش زیادی از این مشکلات مرتفع شده است و مراجعه کنندگان میتوانند یک روز قبل نسبت به دریافت نوبت از طریق سامانه اینترنتی و یا تلفنی اقدام کنند. همچنین برای افرادی که به هر دلیل قادر به استفاده از این سامانهها نیستند نیز امکان اخذ نوبت به صورت حضوری مهیاست. اما در پاسخ به این موضوع که نوبت دهی از ساعات آغازین صبح شروع شده و اساسا زمان زیادی از مراجعین را به خود اختصاص میدهد، میتوان گفت علت عمده این امر، تعداد زیاد مراجعین به این مرکز است که به هیچ وجه تناسبی با ظرفیت بیمارستان ندارد. این بیمارستان با ظرفیت 96 تخت بیمارستانی روزانه بالغ بر یک هزار و 100 مراجعه کننده دارد که بسیار بیشتر از ظرفیت بیمارستان است.
باید در نظر داشته باشیم امکانات این بیمارستان متناسب با ظرفیت آن تعریف شده است و اساساً بروز برخی مشکلات در برابر این حجم از مراجعات امری طبیعی است.
معاینههای سرعتی
بر اساس تعرفه مصوب سال 1394 پزشکان عمومی میبایست حداقل 15 دقیقه، پزشکان متخصص 20 دقیقه، پزشکان فوق تخصص 25 دقیقه و روانپزشکان 30 دقیقه برای معاینه بیماران خود اختصاص دهند ولی متاسفانه در کشور ما در حالت کلی این زمان حتی نزدیک به نصف این مدت هم نیست. حال اگر این رویه عمومی را با تعداد مراجعه کنندگان به بیمارستان 29 بهمن تلفیق کنیم شاهد خواهیم بود که مدت معاینه چیزی بین 2 تا 4 دقیقه است.
رئیس بیمارستان 29 بهمن تبریز در این باره توضیح داد: این که ما بخواهیم تمامی معاینات را به صورت روتین زمانبندی کنیم اساساً امری صحیح نیست و باید بین بیماران تفکیک قائل شد. برای مثال بیماری ممکن است تنها یک آزمایش ساده نیاز داشته باشد و بیمار دیگری به معاینه تخصصی از این رو نمیتوان برای هر دو بیمار زمان یکسانی اختصاص داد. از سویی بر اساس آخرین دستورالعمل صادره، پزشکان عمومی باید در هر ساعت 12 ویزیت، پزشکان متخصص 10 ویزیت و پزشکان فوق تخصص 8 ویزیت انجام دهند. با توجه به این موارد میتوان گفت زمانبندی معاینات در این مرکز متناسب با وضعیت بیماران و نیز دستور العمل مربوطه است.
البته در بخشهایی با کمبود نیرو مواجه هستیم که این موارد مانند رادیولوژی و سونوگرافی تنها مختص به این مرکز نیست و کمبود نیرو در این حوزه کشوری است. از همین رو نیز برای پاسخگویی مناسب به مراجعین سعی بر این داریم تا ضمن معاینه دقیق، روندی اتخاذ گردد که مراجعین بیشتری تحت ویزیت قرار گیرند.
باید در نظر داشت کیفیت درمان در این بیمارستان بسیار مناسب است به نحوی که این مجموعه حائز رتبه یک کشوری در بین بیمارستانهای سازمان تامین اجتماعی است و در عین حال بخشیهایی مانند زنان و زایمان، دیالیز، چشم پزشکی و ان آی سی یو این بیمارستان دارای خدمات تخصصی قابل توجهی هستند.
همچنین در حوزه تجهیزات نیز میتوان گفت دستگاه ماموگرافی این بیمارستان در سطح کشور بینظیر است و این مجموعه با راه اندازی سیستم پکس در حوزه رادیولوژی امکان ارسال آنلاین تصاویر رادیولوژی را به پزشکان متخصص مجموعه فراهم آورده است.
با تمامی این تفاسیر میتوان گفت وضعیت این بیمارستان مطلوب است ولی قطعا تا رسیدن به نقطه ایدهآل فاصله دارد.
خدمات جنبی بیمارستان
از وضعیت درمانی بیمارستان که بگذریم میرسیم به بحث خدمات هتلینگ و پارکینگ که امروزه یکی از نیازهای اساسی در بیمارستانها به شمار میآید. نبود پارکینگ مشکلاتی را برای مراجعین ایجاد میکند. در این راستا از خانم دکتر حیدری توضیحاتی خواستیم که وی این چنین پاسخ داد:
بحث هتلینگ یکی از مباحثی است که اهمیت زیادی در بهبود وضع رضایتمندی مراجعین دارد و از این رو نیز بیمارستان 29 بهمن تبریز سعی بر این داشته است با توجه به محدودیتهای ساختمان و قدمت بیمارستان این خدمات به نحو احسن ارائه گردد. در این راستا وضعیت ظاهری اتاقها و نیز شرایط سرو غذا و نیز ارائه خدمات برای همراهان بیماران به نحو مطلوبی اجرا شده است و در واقع 80 درصد پیشرفت فیزیکی در این زمینه داشته ایم. ولی در بحث پارکینگ باید در نظر داشته باشیم بخشی از این مشکل به دلیل فرهنگ عمومی جامعه است که بر این اساس شاهد هستیم بخش عمده جامعه از خودروهای شخصی استفاده میکنند. بخشی از این مشکل نیز به کمبود فضا در بیمارستان مرتبط است چرا که این مجموعه در اواخر دهه 40 احداث شده و فضای آن نیز متناسب با نیازهای آن دوره طراحی شده است و به همین دلیل نیز امروزه با افزایش مراجعین قطعا شاهد بروز مشکلاتی به دلیل عدم تناسب مراجعات و ظرفیتها خواهیم بود.
تکمله ماجرا !
اگر بخواهیم به طور منصفانه وضعیت بیمارستان 29 بهمن را به نقد بنشینیم باید پذیرفت بیمارستان 29 بهمن بسیار بیشتر از آنچه که باید نسبت به ارائه خدمات به مراجعان اقدام میکند و در این میان با توجه به محدودیتهای بودجهای سازمان تامین اجتماعی و وضعیت بیمارستان، پاسخدهی به این حجم از مراجعین امری ستودنی است.
باید در نظر داشت تنها یک سوم درآمدهای سازمان تامین اجتماعی میبایست در بخش درمان هزینه شود که در این میان با توجه به بدهی سازمانهای دولتی و نهادهای شبه دولتی همچون شهرداریها به سازمان تامین اجتماعی اساساً امکان توسعهای زیادی برای این سازمان مهیا نمیباشد. از سوی دیگر باید در نظر داشت سازمان تامین اجتماعی به عنوان بیمهگر اول نمیبایست به طور مستقیم وارد مقوله درمان شود و ورود این سازمان در حوزه درمان صرفا به دلیل کاستیهای شبکه بهداشتی و نیز ارائه خدمات بهتر و ارزانتر به بیمه گذاران خود است. لذا بیمه گذاران نیز میتوانند تنها در مواقع ضروری از این خدمات استفاده کرده و در سایر موارد با مراجعه به مراکز طرف قرارداد از امکانات آن مراکز بهره مند شده و در نهایت بار بیمارستان 29 بهمن را کاهش دهند.
گزارش: بابک زینی زاده