در گفتگوی اختصاصی با احد عظیم زاده، تاجر بین المللی فرش و رهبر کارآفرینان ایران مطرح شد:
احد عظیم زاده مدیر عامل شرکت خانه فرش عظیم و مجری و سرمایه گذار پروژۀ قو الماس خاورمیانه و یکی از چهرههای شناخته شده در کشورمان به شمار میرود. وی متولد 1336 روستای اسفنجان از توابع استان آذربایجان شرقی است. آقای عظیم زاده طی دوران کاری خود عناوین مختلفی را کسب کرده است که از آن جمله میتوان به کسب عنوان کارآفرین برتر کشور، رهبر کارآفرینان ایران و صادرکننده نمونه کشور برای 5 دوره اشاره کرد. جهت آشنایی خوانندگان با نظرات آقای عظیم زاده، مصاحبهای با ایشان ترتیب دادهایم که مشروح آن از نظر خوانندگان گرامی میگذرد:
فرش دستبافت، به عنوان یکی از مطرح ترین هنر-صنعتهای جهان به شمار میرود، شما به عنوان یکی از شناخته شده ترین فعالین این عرصه، روند تحول بازار این هنر-صنعت را چگونه ارزیابی میکنید؟
در سالهای گذشته بازار فرش دستبافت دچار تحولات گوناگونی بوده است و اساسا باید در نظر داشت این هنر-صنعت با مشکلات فراوانی روبروست که یکی از مهمترین این مشکلات را میتوان عدم حمایت دولت از صنعت فرش دستبافت به شمار آورد. با توجه به ضرورت افزایش صادرات غیر نفتی و کاهش وابستگی به نفت، برقراری سوبسید صادراتی برای صنعت فرش دستبافت یکی از مهمترین عوامل در راستای حمایت از این صنعت به شمار میرود. همانگونه که کشور ژاپن در راستای حمایت از صنعت چوب که صنعت ملی این کشور به شمار میرود سوبسیدهای فراوانی برقرار کرده است تا جلوی از بین رفتن این صنعت را بگیرد.
فرش دستبافت نیز به عنوان صنعت ملی ایران نیازمند این قبیل حمایتهاست تا بتواند به حیات خود ادامه دهد و ضمن ایجاد اشتغال و درآمدزایی ارزی و ریالی، جایگاه ایران را به عنوان قطب تولید فرش دستبافت جهان احیاء کند. بر اساس آمار سالهای گذشته بیش از 2 میلیون نفر در این صنعت مشغول به کار بودهاند، حال اگر به ازای هر شاغل در این صنعت یک خانواده 4 نفری را مشمول درآمد بدانیم، خواهیم دید چیزی حدود 10 درصد جمعیت کشور در حال گذران زندگی از طریق این صنعت هستند. متاسفانه در سالهای اخیر شاهد بودهایم بخش عمده دغدغه دولتمردان ما، شرکتهای خودروسازی بوده است، هرچند که صنعت خودرو به عنوان یک صنعت پایه قطعا نیازمند حمایت است ولی باید این نکته را مد نظر داشت که با توجه به میزان اشتغال مستقیم و غیر مستقیم صنعت فرش دستبافت، آیا این صنعت لایق توجه دولتمردان به اندازه صنعت خودرو سازی کشور نیست؟ قطعا با حمایت از این صنعت میتوان ضمن حفظ اشتغال موجود، میزان اشتغال زایی در این حوزه را افزایش داد.
یکی دیگر از مواردی که بر این صنعت تاثیر میگذارد، ورود افراد غیر متخصص در این حوزه است که بعضا با اظهار نظرهای غیر کارشناسی موجب تاثیر منفی بر این صنعت میشوند. در برخی موارد شنیده میشود که بر اساس اظهار نظرهایی، جایگاه فرش دستبافت ایران بین چهارم تا هفتم بیان میشود، در حالی که به نظر من فرش دستبافت ایران همواره در رده اول جهانی قرار داشته، دارد و خواهد داشت. سند این ادعا نیز فرشهای ایرانی است که در موزههای بزرگ جهان نگهداری میشود، این در حالی است که شما در تقریبا هیچ یک از موزههای بزرگ جهان اثری از فرش چینی، هندی، پاکستانی و ترکیه نمیبینید.
البته نباید از یاد برد که در سالهای اخیر سهم فرش دستبافت ایرانی از بازار جهانی کاهش یافته است که بخشی از این مساله به ورود کشورهایی مانند چین با حمایتهای دولتی و بخشی نیز به کاهش توان رقابتی ایران در اثر عدم حمایت مسئولین از صادرکنندگان فرش دستبافت باز میگردد. در زمان طاغوت در حدود 70 درصد بازار جهانی در اختیار فرش دستبافت ایران قرار داشت، این در حالی است که امروز سهم ایران از این بازار برخلاف میزان ادعایی مسئولان که 40 درصد بیان میشود، چیزی حدود 20 درصد است. حال اگر تنها فرمایشات مقام معظم رهبری (مدّ ظله العالی) در راستای حمایت از تولید و صادرات طی سالهای اخیر ملاک عمل قرار میگرفت، امروز شاهد این کاهش نمیبودیم.
یکی از مهمترین راهکارهایی که دولت میتواند در این راستا به کار گیرد اختصاص حداقل یک ساعت از زمان برنامههای صدا و سیما به این صنعت است تا با بهره گیری از تجارب و ایدههای تاجران بین المللی این فرش و اساتید این صنعت، اقدام به آگاهی بخشی به تولیدکنندگان و بافندگان نمود و از این طریق تولید فرش دستبافت را مطابق نیاز بازارهای جهانی تنظیم کرد. از طرفی نیز باید در نظر داشت بهره گیری از تجربه تاجرانی که به بازارهای جهانی فرش دستبافت اشراف داشته باشند میتواند گام بلندی در راستای ارتقاء کمی و کیفی تولید و صادرات فرش دستبافت به شمار آید.
بنده به شخصه تجربه حضور در بازار بیش از 59 کشور جهان را دارا هستم و تعداد تجاری که این چنین به بازارهای جهانی تسلط داشته باشند انگشت شمار است، لذا میبایست با استفاده از تجربیات این عزیزان، زمینه را برای انتقال تجربه و دانش تجار به عرصه تولید فرش دستبافت از طریق رسانه ملی فراهم آورد و بدین وسیله سیاست گذاری در این حوزه را دنبال کرد.
بازار عمده و اصلی فرش دستبافت تبریز را کدام کشورها میدانید؟
نمی توان برای فرش دستبافت تبریز بازار خاصی تعریف کرد، برخلاف برخی فرشها مانند فرش بیجار که اغلب در اروپا و امریکا به فروش میرسد، فرش تبریز در بسیاری کشورهای جهان قابل عرضه و فروش است مشروط بر این که عرضه بر اساس شناخت از سلیقه مشریان و کشش بازار انجام گیرد. از طرفی باید در نظر داشت امروز تولید میبایست بر اساس تقاضای بازار باشد و بهتر است بافندگان 10 الی بیست درصد تولید خود را بر اساس طرحهای سنتی انجام داده و مابقی بر اساس خواست و نیاز بازارهای جهانی صورت گیرد.
بازاریابی صحیح و ارسال هیاتهای بازاریابی توانمند که به تمامی اصول بافت فرش و نیز بازاریابی صحیح آشنا باشند نیز میتواند کمک شایانی به صنعت فرش دستبافت تبریز کند. باید در نظر داشت بعضا شاهد ارسال هیاتهای بازاریابی متشکل از کارمندان و دانشجویان به کشورهای خارجی هستیم که این امر به دلیل عدم آشنایی فنی با حوزه فرش نتایج ملموسی به بار نمیآورد.
شخصا به تمامی کشورهای دنیا میتوانم فرش صادر کنم و در این بین تنها یک استثنا وجود دارد و آن هم رژیم غاصب صهیونیستی است که به دلیل جعلی بودن این رژیم حتی در صورت امکان صدور، بنده حاضر به فروش فرش به این رژیم نیستم، بر همین اساس نیز میتوانم بگویم فرش دستبافت تبریز بالاخص در کشورهای حوزه خلیج فارس، روسیه و آفریقا بازار بسیار خوبی دارد. استفاده از این بازارها نیازمند شناخت سلایق مشتریان در هر کشور و نیز شناخت فرشهای تولیدی است تا بتوان فرش مطلوب هر کشور را به بازار هدف فرستاد.
آیا تحریمها بر میزان صادرات فرش دستبافت تاثیر گذاشته است؟
قطعا تحریمها بر میزان صادرات تاثیر داشتهاند، هرچند طی سالهای اخیر به نوعی این تحریمها را دور زدهایم و فرش دستبافت را به کشورهایی همچون امریکا نیز صادر کردهایم، با این همه در صورتی که تحریمها وجود نداشتند پروسه صادرات بهتر انجام میگرفت و به تبع آن نیز حجم صادرات افزایش مییافت.
آیا شما در خارج از کشور نیز فروشگاههایی دائر کردهاید؟
فرش عظیم زاده در هیچ یک از کشورهای خارجی فروشگاهی دائر نکرده است. به دلیل بین المللی بودن برند فرش عظیم زاده و ثبت جهانی آن در ژنو که تنها برند ایرانی ثبت شده در ژنو است، بسیاری از کشورها فرش عظیم زاده را میشناسند و بر همین اساس نیز تقاضای ارسال از کشورهای مختلف را شاهد هستیم.
پروژه قو الماس خاورمیانه یکی از بزرگترین پروژههای گردشگری کشور به شمار میآید، این پروژه در چه مرحلهای قراردارد و چند نفر در این پروژه مشغول به کار هستند؟
این پروژه به صورت صد در صدی با سرمایه گذاری شخصی اینجانب در حال اجراست و جا دارد از مسئولین دولتی گلایهای نیز داشته باشم چرا که در زمینه تسهیلات گردشگری همکاری لازم را با اینجانب به عمل نیاوردهاند. این پروژه در حدود 185 هزار متر مربع زیر بنا دارد و اولین پروژه کشور و خاور میانه به شمار میآید.
برای اولین بار پس از انقلاب با عقد قرار دادی با برند ملیا در راستای مدیریت هتل، سعی در واردکردن مدیریت هتل با استاندارد روز دنیا داشتهام. این برند یکی از مطرح ترین برندهای هتل داری ساحلی در سطح اروپا به شمار میرود و بر همین اساس نیز طی تفاهم نامهای قرار بر این شده تا 5 سال آینده 9 هتل دیگر در سطح استاندارد جهانی تاسیس شده و مدیریت تمامی این هتلها در اختیار این برند قرار گیرد. همچنین نمایندگی تام الاختیار این برند در کشور عزیزمان، در اختیار اینجانب میباشد و این افتخاری است برای بنده که توانستهام در این زمینه خدمتی هرچند کوچک به کشور عزیز اسلامی ایران، ارائه دهم.
در حال حاضر 370 نفر در پروژه قو الماس خاور میانه مشغول به کارند و با راه اندازی کامل این مجموعه 2600 نفر اشتغال زایی مستقیم ایجاد خواهد کرد. در زمینه اشتغال غیر مستقیم نیز تعداد به مراتب بالاتر از این عدد خواهد بود. بنده به شخصه بسیار خوشحالم که در کشور ایران اسلامی سرمایه گذاری کردهام چرا که این کشور تحت هدایت و رهبری مقام معظم رهبری (دامه برکاته) روز به روز پیشرفت چشمگیرتری خواهد داشت.
مهمترین دلیلی که شما وارد حوزه کارآفرینی شدهاید چیست؟
بنده در گذشته برای پنج دوره متوالی، به عنوان کارآفرین برتر انتخاب شدهام و پیش از نوروز 1395 نیز به عنوان رهبر کارآفرینان ایران از سوی دانشگاه تهران انتخاب شدم. یکی از دلایلی بنده وارد این عرصه گشتهام، عشق به کشور و احساس وظیفه است. همانطور که مستحضر هستید، ریشه بسیاری از معضلات اجتماعی، از قبیل فقر، فحشا، اعتیاد، سرقت و ... در بیکاری است. بنابراین بنده به عنوان یکی از افرادی که امکان داشتهام در این راستا به نوبه خود گامی بردارم، تمام تلاش خود را در راستای ایجاد اشتغال و به تبع آن کاهش این معضلات به کارگرفتهام. از طرفی نیز معتقدم صرف سکون و رکود سرمایه در حسابهای بانکی نمیتواند به اشتغال و جامعه و کشور کمک کند و این گردش سرمایههاست که میتواند به رونق تولید و ایجاد اشتغال تحرک بخشیده و موتور صنعت و اشتغال در کشور را به حرکت درآورد.
عامل موفقیت خود را چه میدانید؟
مهمترین عامل موفقیت خود را توکل بر خدا و چشم نداشتن در حق دیگران میدانم. به شخصه معتقدم اگر کسی اعتبار خود را در بازار حفظ کند حتما موفق خواهد شد. پشتکار را نیز یکی دیگر از مهمترین عوامل موفقیت خود میدانیم، بنده هر روز ساعت 4:30 صبح بیدار میشوم و پس از ورزش و خواندن نماز و صرف صبحانه، با توکل به خدا صبح زود کار خود را آغاز کرده و تا ساعت 10 شب به کارم ادامه میدهم. همچنین دعای خیر مادر و یتیمان نیز باعث شده است تا همواره در تمامی عرصههای زندگی موفق باشم.
چه عاملی باعث شده است تا شما سرپرستی تعدادی از ایتام را بر عهده بگیرید؟
ایتام به دلیل این که یکی از والدین خود را از دست داده اند، طبیعتا یک خلاء در زندگی خود دارد و از این رو بیشتر نیازمند توجه و محبت میباشند. بنده خود از 7 سالگی یتیم شدم و پدرم را از دست دادم، از این رو با مشکلات ایتام آشنا هستم و همواره در زندگی سعی کردهام بیش از هرچیز به نیازهای ایتام توجه کنم. از طرفی نیز عاشق این هستم که شادی را در چشم ایتام ببینم. چرا که به نظر من یکی از بهترین عبادتها شاد کردن دل دیگران و بالاخص ایتام است.
اگر صحبتی با مسئولین،مردم و جوانان دارید بفرمایید:
از مسئولین عاجزانه تقاضا میکنم دلسوزانه برای کشور کار کنند و در تمام کارهای خود خدا را در نظر بگیرند. فرصتهای شغلی را به صورت عادلانه برای تمامی جوانان محیا کنند و صرفا در یک حلقه بسته اقدام به جذب افراد نکنند. ما مردم بسیار خوب و نجیبی داریم و این مردم لایق بهترین خدمتها هستند. بحمدا... با مدیریت کارآمد و رهبری بی بدیل رهبر معظم انقلاب میتوان به آینده کشور امیدوار بود، ولی لازم است دولتمردان نیز همسو با مردم و رهبری معظم انقلاب سعی در ارائه بهترین خدمات به مردم عزیز و کشور ایران اسلامی داشته باشند. متاسفانه دولتمردان و نمایندگان ما تنها در زمان انتخابات است که مردم را مخاطب قرار میدهند و پس از انتخابات گامی اساسی در راستای رفع مشکلات مردم و بالاخص بافندگان فرش دستبافت بر نمیدارند. حال آنکه کارگران، کارمندان، صنعتگران و در حالت کلی مردم عادی هستند که به عنوان پشتوانههای این نظام در بیشتر انتخابات شرکت کرده و با آراء خود بر نتیجه انتخابات اثر میگذارند. بنده امیدوارم در انتخابات پیش روی مجلس نمایندگانی کارآمد و لایق به مجلس شورای اسلامی راه یابند که حسب وظیفه نمایندگی خود، به مشکلات این اقشار و بالاخص بافندگان فرش دستبافت رسیدگی کنند.
جوانان هم با توکل به خدا در مسیر خود گام بر دارند و از مشکلات نترسند چرا که توکل بر خدا بسیاری از مشکلات را آسان میکند، همچنین از افراد موفق ایده و مشورت بگیرند. هیچ گاه ناامید نباشند و شجاعت داشته باشند. من خود اهل روستای اسفنجان هستم و به این مساله هم افتخار میکنم و بر اساس تجربه شخصی میتوانم بگویم امروز با توکل و پشتکار حتی یک جوان روستایی نیز میتواند به بالاترین جایگاهها برسد. من هرآنچه دارم با توکل بر خدا و با پشتکار به دست آوردهام. شما جوانان هم اگر بخواهید، میتوانید.