عجب شیر پرس - همکاري و ارتباط صنعت و دانشگاه يا به عبارت ديگر ارتباط پژوهشگران دانشگاهي با فعالان حوزه صنعتي- تجاري سابقه اي تاريخي دارد. تغييرات فزاينده اي که در دنياي امروزي در حال وقوع است دولت ها، دانشگاه ها و صنعت را به جهتي سوق داده است، که براي ايجاد ثروت ملي با هم در ارتباط بوده و همزمان از علم و تکنولوژي براي دستيابي به اين هدف بهره ببرند. اين تغييرات ناشي از تحولاتي است که در عرصه هاي نوآوري، رقابت و ارتباطات بين دانشگاه، دولت و صنعت به وقوع پيوسته است. ارتباط دانشگاه و صنعت در دهه هاي اخير از سر فصل هاي برنامه ريزان و سياست گذاران بوده است. اما در حيطه عملکردي ارتباط دانشگاه و صنعت در ايران چالش هاي خود را داشته است و ارتباط نظامند در جهت هم افزايي بين اين دو نهاد را شاهد نيستيم.
دکتر عزيز جوانپور هروي استاد فلسفه و علوم سياسي با مرتبه علمي دانش یار است. ايشان با توجه به فعاليت چندين ساله در دانشگاه چه به عنوان استاد تمام وقت و چه به عنوان رئيس اسبق دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز، خدمات ارزنده اي در جهت توسعه آموزش عالي به کشورمان ارائه نموده اند. از سوابق درخشان ايشان مي توان به موارد رياست دانشگاه آزاد اسلامي استان آذربايجان شرقي از سال 1396 تا 1401 و از سال 1384 تا 1388، رياست دانشگاه آزاد اسلامي استان آذربايجان غربي از سال 1393 تا 1396، مدير ثبت اسناد و کتابخانه ملي شمالغرب کشور 1391 تا 1393، دبير منطقه 2 دانشگاه آزاد اسلامي (شمالغرب) از سال 1383 تا 1384 و... اشاره کرد. گفتگويي با وي ترتيب داده ايم که تقديم مي شود:
افتتاح مدارس عالي مهارتي چرم و کفش، اقتصاد ديجيتال، مرکز مديريت مشاوره شغلي و دانشکده مهارت و کارآفريني چه تاثيري در اشتغال جوانان استان آذربايجان شرقي دارد؟ دانشگاه آزاد اسلامي سياست کاري خود را به سمت کارآفريني قرار داده است. از معضلات و مشکلاتي که ما با آن روبرو بوديم اين بود که دانشجويان ما عليرغم فارغ التحصيلي، مهارت ورود به بازار کار و مديريت محيط هاي کاري را نداشتند. از اين رو ما مدارس عالي را تشکيل داديم و با شعار «هر دانشجو، يک مهارت» کار را شروع کرديم. در کنار اين ما نيازمند مشاوره شغلي نيز بوديم تا دانشجويان را به مسير درست هدايت بکنيم و مرکز مديريت مشاوره شغلي را نيز تاسيس کرديم. مدرسه هاي مهارتي را که صرفا هدف شان آموزش مهارت هاي مثل کفش و چرم بود را به وجود آورديم. با توجه به اينکه امروزه امروز صنعت کفش از نبود کارگر ماهر در استان ما رنج ميبرد، ما تمام عزم مان را جمع کرديم و بعد از صحبت هاي با مديران صنعت کفش و چرم همکاري هاي لازم را شروع کرديم. درتبادل با کشورهاي ديگر در حوزه چرم و کفش کارشناسان علمي و صنوف کفش از مدرسه چرم و کفش ترکيه واقع در استانبول بازديد کرده و الگو برداري کرديم که توسط خود صنعت کفش ترکيه آماده شده بود و مهارت آموزي ميکرد و فراموش براي محرومين بود. در کنار اين نياز بود، مدارس ديگري هم شروع به کار بکنند تا عزيزان به علت ضيق وقت تجارت و مديريت بازرگاني را در کوتاه مدت ياد بگيرند. امروز تمام کشورهاي دنيا به سمت اقتصاد ديجيتال در حال حرکت هستند و هر کس نتواند به حوزه هاي مجازي دست پيدا بکند به نظر بنده بي سواد است، يعني هيچ مهارتي ندارد و اقتصاد ديجيتال با اين طرز فکر کليد خورد. به صورت عملي در مدارس مهارتي، اين تبادل افکار باعث شد کارآموزان از محيط دانشگاه خارج شوند و وارد فضاي عملي شوند و با افتخار دانشگاه آزاد اسلامي توانست اين کار را انجام بدهد.
دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز با چه ارگان ها و سازمان هاي دولتي و خصوصي تفاهم نامه همکاري بسته است؟دانشگاه آزاد اسلامي بر اساس رسالت خود که حل مسائل جامعه است با ارگان هاي مختلفي فعاليت دارد و تفاهم نامه هاي همکاري بسته است و بيشتر مبنا را نياز پژوهشگران در نظر گرفته است. دانشگاه آزاد اسلامي با ارگان هاي مختلف دولتي قرارداد همکاري بسته است مانند محيط زيست، جهاد کشاورزي، دامپزشکي، سازمان صمت و موارد بي شماري که با دانشگاه فعاليت مي کنند و حتي با سازمان هاي خصوصي هم در حدي که بتوان به حل مسائل و مشکلات جامعه ختم شود، قراردادهاي في مابيني بسته شده است که به مواردي با جزئيات اشاره مي شود: بازديد از مجتمع مس سونگون و انعقاد تفاهم نامه و ارائه راهکار در راستاي رفع موانع توليد آن مجموعه، خروجي اقدامات: 4 قرارداد منعقد شده و خاتمه يافته و در حال اجرا. بازديد از مجتمع تراکتورسازي و انعقاد تفاهم نامه به همراه عارضه يابي صنعتي با تشکيل کارگروه هاي تخصصي، بازديد از کارخانه ماشين سازي تبريز و دستور تشکيل کارگروه هاي تخصصي متشکل از اعضاي هيئت علمي و کارشناسان خبره آن مجموعه در راستاي پشتيباني، عارضه يابي و ارائه راه کارهاي مناسب.
چه توصيفي از دوران کرونا در دانشگاه آزاد اسلامي تبريز داريد و چه مشکلات و مصائبي را از سر گذرانيده ايد؟ به طور قطع دوران کرونا براي همه تجربه ويژه اي بود و به خصوص در حوزه آموزش عالي تجربه جديدي را فراهم آورد. با وجود اينکه دانشگاه آزاد اسلامي به سرعت بسترهاي مجازي را براي آموزش عالي فراهم آورد ولي متاسفانه خيلي از اساتيد شناخت لازمي با کلاس هاي مجازي نداشتند. اما شايان ذکر است، که دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز در اين زمينه جزء پيشروان توليد فضاي آموزشي LMS بود و توانست به سرعت مشکلات عديده اي که وجود داشت را برطرف بکند. اما اگر به طور دقيق به مواردي اشاره بکنم در آموزش مجازي در دوره کرونا کارهاي زيادي انجام گرفت، که با تشکيل گروه براي اساتيد و دانشجويان در واتساپ و اطلاع رساني و آموزش اساتيد و دانشجويان و تشکيل ستاد آموزش مجازي استان هر لحظه تحولات را پيگير بوديم و لحظه اي آموزش تعطيل نشد. تجربه موفقي بود و زير ساخت هاي لازم ايجاد شد و برنامه ريزي براي گسترش آموزش مجازي به همگان و به خصوص دانشجويان خارجي دانشگاه که بخاطر مجازي بودن امکان واريز شهريه مشکل داشتند و در اين خصوص کارهاي نرم افزاري خوبي انجام گرفت و سيستم هاي مجازي دانشگاه به کمال رسيد.
دانشگاه آزاد اسلامي تبريز در چه زمينه هاي با پارک علم و فناوري همکاري هاي مثمرثمري دارد؟ارتباط ما با پارک علم و فناوري بسيار نزديک بود، به طوري که با حمايت پارک استان، پارک هاي فناوري در دانشگاه هاي آزاد استان مشترک با پارک استان تشکيل شد. دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز جلسات متعددي با مسئولان پارک براي حمايت از طرح هاي دانش بنيان و ارائه مجوزهاي لازم و حمايت لازم از صندوق هاي شکوفايي و نوآوري برگزار کرد، که اين ارتباطات با معاونت علمي فناوري رياست جمهوري براي اساتيد و پژوهشگران بسيار مفيد و موثر بود. از اقدامات حائز اهميتي که در آن دوران ايجاد شد، مي توان به مرکز رشد تخصصي چرم و کفش: هزينه کرد پارک 4 ميليارد ريال- اعتبار مصوب براي حمايت از واحدهاي مستقر 15 ميليارد ريال، مرکز رشد مرند: هزينه کرد پارک 3 ميليارد ريال- اعتبار مصوب براي حمايت از واحدهاي مستقر10 ميليارد ريال، مرکز رشد اهر: اعتبار مصوب در مرحله طراحي فضاي داخلي 4 ميليارد ريال و اعتبار مصوب براي حمايت از واحدهاي مستقر10 ميليارد ريال، مرکز رشد آذرشهر: اعتبار مصوب 5 ميليارد ريال - اعتبار مصوب براي حمايت از واحدهاي مستقر10 ميليارد ريال، مرکز رشد سراب: اعتبار مصوب10 ميليارد ريال. هزينه کرد تا اين لحظه 5 ميليارد ريال-اعتبار مصوب براي حمايت از واحدهاي مستقر10 ميليارد ريال و... اشاره کرد.
چه راهکارهايي براي حفظ بهداشت رواني عموم مردم، در اين وضعيت نابسامان اقتصادي ارائه مي دهيد؟در اين دوران بسيار سخت، مردم وضعيت اسفناکي را تجربه مي کنند، ولي ما در دوران دفاع مقدس نيز مشکلات بي شماري را از سر گذرانيده ايم و نبايد آن دوران را از ياد ببريم. امروز وضعيت اقتصادي کشور مناسب نيست و مشکلات اقتصادي باعث مشکلاتي مثل طلاق، بيکاري، خشم و به خصوص از دست دادن اميد مردم شده است و بايد همدلي و همراهي و اميد دادن به مردم ايجاد شود. همچنين راهکارهاي براي اشتغال زايي و کارآفريني و حمايت از توليد و کنترل تورم ايجاد شود، تا اين وضعيت مقطعي رد بشود تا ميهن مان به قله هاي رفيعي برسد.
با توجه به اينکه در کشورهاي پيشرفته سخت گيري هاي بسياري در مورد برگزاري دوره هاي کارورزي دانشجويان صورت مي گيرد؛ چه ارزيابي از وضعيت برگزاري دوره هاي کاروزي در کشورمان داريد؟ متاسفانه در کشور ما اين وضعيت خيلي مناسب نيست و ارتباط صنعت با دانشگاه در اين 40 سال گذشته در حد شعار مانده است و عملياتي نشده است. دوره هاي کارورزي که بيشتر کوتاه مدت است، به صورت صوري برگزار مي شود. دانشجويان زماني يادگيري عميق خواهند داشت، که در کارگاه ها به صورت عملي شرکت و چرخه توليد را مستقيم مشاهده بکنند. متاسفانه در دانشگاه هاي کشور ما بيشتر تئوري تدريس مي شود و به نياز صنعت کشور که کلاس هاي عملي و کارگاهي است، ارج داده نمي شود و دانشجويان در دوره کارشناسي بيشتر مباحث تئوري را ياد مي گيرند. به نظر بنده دانشجويان بايد به صورت مستقيم در واحدهاي صنعتي حضور يابند و تا زماني که ارتباط عيني و عملي صنعت با دانشگاه صورت نگرفته است، در کشور پيشرفت چشمگيري نخواهيم داشت. ما بايد شرايطي را فراهم سازيم تا دانشجويان با حضور در کارخانه ها بتوانند هزينه هاي شخصي خود را نيز تامين بکند.
از اين رو که چندين کتاب و مقاله علمي-پژوهشي به چاپ رسانيده ايد و در چندين همايش و... شرکت کرده ايد؛ چه توصيه اي براي علاقمندان به ارايه مطالب علمي و پژوهشي داريد؟ در توليد علم و شرکت در همايش ها و مجلات علمي، کشورمان در سطح خوبي قرار دارد. جايگاه ايران در توليد علم در منطقه رتبه يک و در جهان رتبه شانزدهم است و به نظرم رتبه بسيار عالي است. اما مسئله مهم اين است که پژوهش ها به چه سمت و سويي حرکت مي کند که مورد نياز جامعه است يا نه؟ و مشکل و مسئله اي با اين پژوهش از دوش جامعه برداشته مي شود يا نه؟ توصيه بنده به تمام پژوهشگران و دانشجويان اين است که در جهت حل مشکلات جامعه قدم بردارند و پايان نامه ها و مقالات علمي خود را در جهت حل مشکلات اقتصادي، سياسي، اجتماعي، فرهنگي، فناوري و... انجام دهند و بايد مسئولان کشور نيز به پژوهش بها بدهند. بنده مجددا تاکيد مي کنم بايد از نظريه پردازي به سمت پژوهش ها و کارهاي عملي و کاربردي حرکت بکنيم و شعار ارتباط صنعت با دانشگاه بايد به منصه ظهور برسد و صنعت و دانشگاه بايد به هم اعتماد بکنند.
تبادل علمي و مهارتي دانشگاه آزاد اسلامي تبريز با کشورهاي همسايه چگونه است؟ معمولا رفت و آمدهاي بين دانشگاه آزاد اسلامي با کشورهاي همسايه و به خصوص دانشگاه هاي ترکيه، عراق و اربيل وجود دارد و واحد بين الملل دانشگاه فعال است و دانشجويان خارجي را به 700 نفر رسانيده ايم. بنده عضو اتحاديه دانشگاه هاي قفقاز بودم و دانشگاه آزاد اسلامي با اتحاديه هاي مختلفي براي تبادل علمي و همايش هاي علمي ارتباط خوبي دارد. بنده براي اولين بار در دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز توانستم تبادلي با دانشگاه کرکوک عراق برقرار بکنم و در بيمارستان امام سجاد (ع) براي دانشجويان پرستاري، مامايي و دانپزشکي دوره هاي دانش افزايي و عملي برگزار کرديم و گواهينامه هاي بين المللي صادر شد.
اَهم اقدامات اثرگذاري اجتماعي، توجه به ظرفيت هاي منطقه اي، توسعه زيست بوم نوآوري، توجه به اقتصاد درون زا و... در دوران مسئوليت حضرتعالي، شامل چه مواردي مي شود؟راه اندازي بيمارستان تخصصي امام سجاد (ع) با متراژ بيش از 20000 متر مربع و ظرفيت 140 تخت با ارائه خدمات به بيش از 7000 بيمار کرونايي، ايجاد و تجهيز بيمارستان دامپزشکي، شناسايي بيش از 15000 زمينه پژوهشي پايان نامه کارشناسي ارشد و دکتري در برنامه علمي حوضه آبريز درياچه اروميه، انعقاد قرارداد با شهرداري تبريز جهت حل مشکل سگ هاي ولگرد با عقيم سازي آنها توسط اعضاء هيات علمي دانشگاه، ايجاد چاپخانه ديجيتالي و انتشارات دانشگاه آزاد تبريز، ايجاد سراهاي نوآوري در تعامل با صاحبان صنايع استان به منظور توسعه ظرفيت هاي منطقه اي، ايجاد مراکز تحقيقاتي در حوزه هاي نانو فناوري صنعتي، رباتيک و هوش مصنوعي، ليزر و فتونيک، زيست فناوري، حوضه آبريز درياچه اروميه و چرم و کفش، حل مشکل زيستي کشتارگاه صنعتي تبريز با طرح هيات علمي واحد شبستر، اجراي طرح پويش: طرح اشتغال همرمان تحصيل دانشجويان با همکاري اداره کل تامين اجتماعي و اداره کل امور کار و تعاون و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان، ايجاد مجتمع مراکز آزمايشگاهي مشتمل بر 46 آزمايشگاه و کارگاه و اخذ مجوز استاندارد بين المللي ايزو 9001 براي مديريت اين مجتمع و همچنين اخذ استاندارد بين المللي ايزو 33200 براي آزمايشگاه همکار استاندارد بتن و مصالح ساختماني و اقدام به خريد دستگاه ام آر آي از هيئت امناي ارزي وزارت بهداشت که بزودي براي خدمت به بيماران راه اندازي خواهد شد اشاره کرد.
در خاتمه؛ چنانچه نقطه نظر خاصي جهت طرح داريد، عنوان بفرماييد؟تجربه 17 سال دانشگاه به من آموخت، که خيلي از مشکلات و معضلات را دانشگاه مي تواند حل بکند و تا زماني که دانشگاه هاي ما متحول نشوند و تکاني نخورند، بدون ترديد نيروي انساني زبده اي تحويل جامعه نخواهيم داد. هر کشوري که توجه به آموزش و تربيت نيروي انساني متعهد و مسئول بکند، آينده کشور را تضمين کرده است. امروز بزرگ ترين مشکل کشور ما تربيت نخبگاني است، که کشورهاي خارجي آن ها را جذب مي کنند و اين مشکل از ما مسئولان است، که اين نخبه را خوب هدايت نکرده ايم و امکانات خوبي در اختيار سرمايه هاي جامعه قرار نداده ايم. به طور قطع افق ديد بايد طوري ترويج پيدا بکند، که نخبه با توجه به اينکه در کشورهاي خارجي تحصيل کرده است به آغوش جامعه خود باز گردد و به ميهن خويش خدمت بکند. الان المپيادها چه منفعتي براي کشور ما دارد، جز اينکه کشورهاي خارجي نخبه هاي ما را شناسايي مي کنند. در پايان نکته اي که حائز اهميت است، نخبه کسي است که فکرش در توسعه و پييشرفت کشور باشد و معضلات جامعه را درک کند و براي آن راه حل ارائه بکند.
