عجب شیر پرس - فيلم تجربي يا فيلم آوانگارد، نوعي از فيلم سازي است که برخلاف فيلم هاي ديگر، بسياري از قوانين سنتي و قواعد عرفي سينمايي در آن رعايت نمي شود و از روشهاي غيرمعمول و جديد براي گفتن داستان استفاده ميشود. بسياري از فيلم هاي تجربي ارتباط زيادي با هنرهاي ديگر همچون نقاشي، شعر و ادبيات دارند. با وجود اينکه بعضي از فيلمهاي تجربي در تاريخ سينما با بودجههاي بالا و کمک استوديوهاي بزرگ فيلم سازي ساخته شدهاند، اما اکثر فيلمهاي تجربي با بودجه هاي پايين و به صورت شخصي ساخته و اکران ميشوند و تعداد عوامل نيز به نسبت ديگر فيلم ها در آن بسيار کم تر است. هدف از ساختن فيلم تجربي ارائه چشم اندازي جديد از مسائلي است، که عموما دغدغه هاي شخصي خود فيلم ساز مي باشد. فيلم هاي تجربي معمولا فروش چندان بالايي در گيشه ندارند و مخاطب آنها نسبت به ساير گونه هاي سينمايي بسيار محدود است.
ناصر احمدي گوروان متولد روستاي گوروان عجب شير، عکاسي را از اوايل دهه60 در جنگ تحميلي و فيلم سازي را از دهه 80 در حوزه دفاع مقدس شروع کرده است. ايشان فيلم سازي را در انجمن سينماي جوانان ايران شروع کرده است و بيشتر آثارشان در حال حاضر به مقوله دفاع مقدس و محيط زيست منتهي مي شود. گفتگويي با وي ترتيب داده ايم که تقديم مي شود:
به طور کلي جايگاه و عملکرد مستند و فيلم را در کشور چگونه ارزيابي مي کنيد؟با توجه به پيشرفت فناوري و تغيير سليقه مردم، فيلم در شاخه هاي مختلف در حال تبديل شدن به ستون هاي نفوذ در ذهن جوامع شده و چنان قدرتي دارد که جنگ فيزيکي را منسوخ مي کند و به جاي يورش هاي خونبار، يورش هاي مغزي صورت مي گيرد و بدون خون ريزي فاتح مغزها مي شود. در اين ميان کساني و قدرت هاي پيروز هستند، که اين ابزار را در اختيار دارند. در کشور ما با توجه به دلايل مختلف در زمينه فيلم و مستند و شاخه هاي مختلف فيلم از بيشتر قدرت ها عقب هستيم و ايرادها و ضعف هاي بنيادي داريم. ما در اين هنر خود را وابسته به معيارهاي غربي و هاليوود کرده ايم، در صورتي که ايران و ايراني آنقدر پتانسيل دارد که الگويي براي جهان هنر باشد. البته فيلم در ايران در حال پيدا کردن جايگاه نسبي خود است و ما اميدواريم با برداشتن موانع غيرکارشناسي جايگاه و منزلت هنر ايراني تثبيت شود.
کاربرد فناوري هاي نوين را در ساخت فيلم و مستند کشور چگونه مي بينيد؟بحمدالله فناوري قابل قبولي هر چند با وجود فشارهاي قدرت ها در اختيار هنرمندان است، اما کافي نيست! هر چند مغز متفکر بايد انتقال مفاهيم بکند، ولي وجود فناوري خوب هم کمک به انتقال بهتر مفاهيم مي کند.
مهارت و دانش مورد نياز براي ورود به فيلم سازي و مستندسازي شامل چه مواردي مي باشد؟اولين مهارت در اين زمينه مهارت خوب ديدن است. دوم خوب فکر کردن و سوم خوب تجزيه و تحليل کردن است. هنرمند بايد جلوتر و بهتر از بقيه بايد ببيند و روحيه طلب کار داشته باشد و هر نقص در هر موضوع را به رخ کشيده و مطالبه گري کند و در کنار اين مقوله مهارت هاي شناخت دستگاه ها و شناخت تکنيک ها الزامي است. هر فيلم ساز بايد قوانين فني تصوير را بداند و بتواند موضوع ديده را ثبت کرده و در نهايت به تصوير تبديل بکند و به صورت روان و ساده در اختيار بيننده قرار دهد.
چه توصيه اي به دوستاني که در اول راه هستند و مي خواهند به صورت حرفه اي وارد حوزه هاي مستندسازي و فيلم شوند، داريد؟ کساني که قدم در اين راه مي گذارند، اگر براي درآمد وارد اين کار مي شوند و انتظار دارند مي توان از اين راه سرمايه اي بدست بيارند، بايد بدانند سرمايه اي که دارند را هم صرف اين کار بايد بکنند. اين کار به شدت هزينه بر و کم درآمد است. اين کار کاري سخت و نيازمند حوصله و مطالعه زياد و وقت گير است. به زبان ساده کار دلي است. بايد هنرمند و دغدغه مند بود، اما رسالتي با اهميت والايي داشت. کساني که در خود قدرت اين کار را مي بينند، حتما رسالت در دوش خود دارند. بنده فيلم سازي و به خصوص مستند سازي را زبان گوياي مردم بر مسئولان و همچنين ثبت واقعيت بدون تصرف بر آيندگان مي دانم. آموختن فنون فيلم سازي در کنار علاقه، ذوق و استعداد است.
ارزيابي تان از وضعيت فيلم سازي استان آذربايجان شرقي چگونه است؟خوشبختانه آذربايجان شرقي استادان فرهيخته اي دارد و استادان اينکار واقعا دغدغه مند حرکت مي کنند. استادان آذربايجان تشنه هنرمندپروري هستند و اگر استعدادي را پيدا کنند، همه همت خود را جهت شکوفا کردن آن مي کنند. متاسفانه استان آذربايجان با وجود هنرمندان قوي در محاصره گيرودار اداري و قوانين دست و پاگير مسئولان استان دست و پنجه نرم مي کنند. مسئولان همت مورد انتظار را ندارند، تا کار هاي فاخر توليد شود و به نوعي قبل از توليد کاري فاخر به جاي همت براي توليد مي خواهند گزارش به نام خود صادر و بهره شخصي ببرند، که معضل بزرگ براي فعاليت هنري است.
تاکنون چند فيلم و مستند تهيه کرده ايد؟ بنده چند فيلم اکسپرمنتال (تجربي) دارم. در چند فيلم به عنوان يکي از عوامل ساخت (گروه زيرمجموعه کارگرداني) مشارکت داشته ام و در چند فيلم به عنوان بازيگر ايفاي نقش کرده ام. چند فيلم مستند در مورد اربعين و پياده روي کربلا و مستندي درباره درياچه اروميه و مستندي در مورد صيد پره (ماهيگيري با تور) در گيلان ساخته ام. فيلم هايي با مضمون دفاع مقدس و اربعين مثل «تاول هاي مقدس»، «ساعت»، «ريشه ها مي سوزند»، «تخريبچي»، «ش م ر دفاع مقدس»، «زيارت» و... و مستندها و فيلم هاي تجربي و اجتماعي مانند «موج هاي نمکين چيست»، «تناب»، «از تا»، «چنار»، «هياهو»، «کسب» و فيلم تجربي خشکسالي و مهاجرت را در دست ساخت دارم.
به تعبير شما؛ سلوک هنري، نوع جهان بيني و نگاه معرفتي چه تاثيري روي اثر هنري دارد؟به طور کلي هر کسي براي توليد هر چيزي نيازمند تفکر جهان بيني است. هنرمند بدون جهان بيني و سلوک هنري نمي تواند توليد معنا داشته باشد. براي توليد کاري هنري مي بايست خود هنرمند شناختي از خودش و پيرامونش داشته باشد. تمام آثار توليدي مستلزم جهان بيني و نوع سلوک هنري است. به اين معنا که هر کار توليدي را که مي بيني در ذات خود معنويتي و معنايي است، که از ذهن توليد کننده القاع مي شود، که گاه منفي و گاه مثبت است. بدون نگاه معرفتي و سلوک هنري هنرمند فاقد انرژي لازم در توليد و ارايه مفاهيم است.
کمي از حيطه تخصصي شما بيرون مي آييم و پرسشي در حوزه کاري خودمان مطرح مي کنيم. شما نقش پايگاه هاي اطلاع رساني و به طور خاص پايگاه هاي اطلاع رساني تخصصي را در بهبود حوزه فيلم چگونه ارزيابي مي کنيد؟اين مقوله به مسئله تبليغات و انتشارات برمي گردد. اين موضوع يک وجه عمومي و يک وجه تخصصي دارد. هر چند که رسانه ما تلفيقي از عمومي و تخصصي است. همه مطالب در يک مجموعه ارائه مي شود و جويندگان و طالبان هم در مورد تخصص خود دنبال محل آن مي روند و اين بسيار اهميت دارد که رسانه اي باشد که در مواقع لزوم در دسترس باشد. اينکه ما مي توانيم از محيط اطراف خود و گوشه کنار جهان اطلاع پيدا کنيم، اهميت و قدرت رسانه را نشان مي دهد و اين مقوله وصله جدا نشدني همه انسان ها است.
و سخن پاياني، هر آنچه که به ذهن تان مي رسد بيان فرماييد؟من اميدوارم به جايي برسيم، که هنر را براي پيشرفت انسان استفاده بکنيم و از اين طريق بتوانيم براي حال و آيندگان نقش انسان ساز و اصلاح و صلح و در کل مفيد باشيم.
