عجب شیر پرس - کتابخانههاي عمومي نقش مهمي در ارتقا فرهنگ جامعه دارند و بايد دسترسي شهروندان به اطلاعات، فرهنگ و مطالعه را تضمين کنند. نهاد کتابخانههاي عمومي کشور، بر اساس قانون تأسيس و نحوه اداره کتابخانه هاي عمومي مصوب 1382، متولي قانوني اداره کتابخانه هاي عمومي در ايران است. پيش از تصويب اين قانون کتابخانه هاي عمومي کشور با عنوان هيأت امناي کتابخانه هاي عمومي کشور زير نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اداره مي شد. اما پس از تصويب لايحه دولت در 17 اسفند 1382 در مجلس شوراي اسلامي و تأييد شوراي نگهبان، نهاد مسئوليت تأسيس، ساخت، تجهيز و بازسازي، توسعه و مديريت و نظارت و ساير امور کتابخانه هاي عمومي در سراسر کشور را برعهده گرفت. ميرسردار مرندي، کارشناس زبان و ادبيات فارسي با 25سال سابقه خدمت در شغل کتابداري، رئيس اداره کتابخانه عمومي شهرستان عجب شير است. مصاحبه اي با ايشان ترتيب داده ايم که تقديم مي شود:
لطفا اطلاعاتي در مورد کتابخانههاي شهرستان عجب شير فرماييد؟ و بيشتر مردم اين منطقه در چه زمينه هاي مطالعه مي کنند؟ در شهرستان عجب شير 2 کتابخانه عمومي نهادي و يک کتابخانه مشارکتي وجود دارد، که از ساعت 30/7 صبح الي 19 عصر در 2 نوبت شيفت کاري فعاليت مي کنند. تعداد 45499 جلد کتاب و 2734 نفر عضو و با 9 نفر نيروي انساني به مردم فرهنگي و کتاب دوست خدمات ارائه مي کنند. به طور کلي وضعيت عمومي کتابخانه هاي عمومي شهرستان مطلوب ارزيابي مي شود و بيشتر مردم کتاب هاي علمي، ادبيات، مذهبي، تاريخي، کمک درسي، روانشناسي ، کليات و دانشگاهي... مطالعه مي کنند.
چه آثار نفيس و قدمتي در کتابخانههاي شهرستان عجب شير وجود دارد؟با توجه به بخشنامه نهاد کتابخانههاي عمومي، کتاب هاي نفيس و خطي و سنگي فقط در کتابخانه هايي که دستگاه آفت زدايي وجود دارد، نگهداري مي شود و کتاب هاي نفيس هر شهرستان به نام همان شهرستان در کتابخانه مرکزي تبريز نگهداري مي شود. در شهرستان نيز کتاب هاي نفيس لغت نامه، فرهنگ نامه، دائره المعارف ها و اطلس ها و کتاب هاي چاپي و... وجود دارد.
مهم ترين مشکلات و کمبودهاي کتابخانههاي شهرستان عجبشير شامل چه مواردي مي شود؟در کتابخانه هاي عمومي مشکلات و کمبودهايي وجود دارد، که با تلاش و همت اعضاي انجمن و مديرکل و خيرين بررسي و حل مي شود. اَهم مشکلات شامل فرسودگي ساختمان کتابخانه شهيد رجايي، فرسودگي تجهيزات از جمله ميز و صندلي و قفسه، منابع کتابخانه ها و مکان و ساختمان کتابخانه شهيد باهنر شيشوان و... است.
با توجه به فرسوده بودن کتابخانه عمومي مرکزي شهرستان عجبشير، چه اقداماتي براي احداث کتابخانه جديد صورت گرفته است؟با توجه به اينکه کتابخانه مرکزي شهرستان شهيد رجايي عجب شير در سال 1346 تاسيس شده است و عمر مفيد خود را کرده است، براي احداث ساختمان جديد کتابخانه، شهرداري و شوراي اسلامي زميني به مساحت 2000 متر مربع واگذار کرده است. با توجه به کمبود اعتبارات دولت، جهت احداث و براي نگهداري ساختمان و استفاده بهينه از آن در حال حاضر طبقه اول بهسازي و مرمت شده است و در 3 ماهه اول 1402 طبقه همکف مرمت و بهسازي خواهد شد. در صورت تخصيص اعتبار و آمادگي خيرين، کتابخانه استاندار احداث خواهد شد. در ضمن امسال نيز يک کتابخانه روستايي در صورت تکميل و تجهيز در روستاي خضرلو بهره برداري و افتتاح خواهد شد.
فعاليت انجمن خيرين کتابخانه ساز در سطح شهرستان را چگونه مي بينيد؟در شهرستان هر دو ماه يکبار انجمن کتابخانه هاي عمومي به طور منظم برگزار مي شود و مسائل و مشکلات و کمبودهاي کتابخانه هاي عمومي مورد بررسي قرار مي گيرد و در شهرستان مجمع خيرين کتابخانه ساز تشکيل مي شود، که متاسفانه مورد بي ميلي هيئت امنا و هيئت مديره قرار گرفته است و اميد است امسال با پيگيري و انتخاب هيئت امناي جديد، شاهد تشکيل مجمع خيرين کتابخانه ساز باشيم.
از اين رو که امروزه کتابخانههاي عمومي به عنوان پايگاه هاي اجتماعي و فرهنگي تلقي ميشوند و در جهت اين مهم اداره کل کتابخانههاي عمومي شهرستان عجبشير چه برنامههاي فرهنگي برنامه ريزي کرده است؟ کتابخانه هاي عمومي به عنوان پايگاه هاي اجتماعي و پيشران فرهنگي در جوامع به ايفاي نقش مي پردازند. در اين راستا علاوه بر امانت و عضويت و استفاده از بخش ها و سالن هاي مطالعه، فعاليت هاي متنوعي در مناسبت هاي مختلف از جمله مسابقه هاي کتاب خواني، ايستگاه نقاشي، نمايشگاه کتاب، کاردستي، کسب و کارهاي کوچک، محفل ادبي، نشست مدرسه اي و کتابخانه اي، قصه گويي و بلندخواني برنامه ريزي و انجام مي شود.
کتابداران کتابخانههاي عمومي سراسر کشور در پي رويکرد جديد نسبت به کتابخانه هاي عمومي به عنوان پايگاه فرهنگي و اجتماعي چندمنظوره، در حرکتي خودجوش، مطالب و تصاويري از فعاليتهاي اجتماعي صورت گرفته با محوريت کتابخانههاي عمومي را در شبکه اجتماعي اينستاگرام به اشتراک گذاشتند، که با استقبال کاربران مواجه شد. فاصله گرفتن از رويکرد سنتي و توجه ويژه به ارائه خدمات اجتماعي در کتابخانه ها، اتفاقي بوده که جامعه طي سال هاي اخير شاهد آن بوده اند. اگرچه حضور کتابخانه هاي عمومي و کتابداران در عرصه هاي اجتماعي سابقه چند ساله دارد، اما در سالهاي اخير موضوع اجتماعي شدن کتابخانه هاي عمومي و اجتماع سازي کتابخانه به عنوان مرکز ارائه خدمات اجتماعي و مباحثي نزديک به آن، در محافل علمي و مجازي اجرايي و پررنگ تر از گذشته شده است.
بر اين اساس فعاليت هاي حوزه اجتماعي و فعاليت هاي فرهنگي هنري در کتابخانه هاي عمومي در اين سال ها با قوت بيشتر در حال اجرا بوده است. مشارکت نهاد در طرح کلان و ملي ساماندهي اجتماعي کشور و طراحي و اجراي برنامه هايي متناسب و فعاليت کتابخانه ها چه در فضاي مجازي در قالب آموزش موضوعات اجتماعي و اخلاقي و چه حضور در عرصه هاي کمک مومنانه و چه در انتقال اطلاعات سلامت به اعضا در محدوده کتابخانه جلوه هايي از خدمات اجتماعي کتابخانه ها در اين سال ها بوده است.
بخش کودک در کتابخانه هاي عمومي از جمله مهم ترين مراکز ارائه برنامه ها و خدمات اجتماعي هستند. علاوه بر بخش کودک، بخش هاي نوجوان نيز هستند که شامل بخشهايي مانند ساختکده، اتاق علم، بخش فيلم هاي آموزشي، بازي هاي تعاملي، کتاب هاي الکترونيکي مي شوند. مجموعه اين امکانات و ظرفيت ها در کنار توانمندي کتابداران آموزش ديده در حوزه هاي مهارت ارتباطي، مهارتهاي حل مسئله، همکاري بين کودکان، نوآوري، مباحث روانشناسي رشد، ترويج خواندن، مهارت فرهنگي و هنري و ادبيات کودکان، فراهم آوري منابع اطلاعاتي براي کودکان و نوجوانان و از همه مهم تر کتابداران علاقهمند به فعاليت در حوزه کودکان و نوجوانان ميتواند ارائهکننده بهترين خدمات اجتماعي بر اساس نياز جامعه امروز باشد.
چه اقداماتي براي غني سازي منابع کتابخانههاي عمومي و تامين نيروي انساني متخصص مورد نياز کتابخانه هاي شهرستان صورت گرفته است؟در کتابخانه عمومي شهرستان در حال حاضر تعداد 45499 جلد کتاب وجود دارد و هر ماه سهميه کتاب و نشريات طبق درجه بندي کتابخانه ها از نهاد کتابخانه هاي عمومي کشور ارسال مي شود. همچنين طرحي به نام اهداي کتاب، اهداي دانايي پياده مي شود که در اين طرح خيرين و مردم فرهنگي کتاب هاي اضافي و خوانده شده را به کتابخانه هاي عمومي اهدا مي کنند. در اين طرح شهرستان عجب شير رتبه سوم استاني را کسب کرده است و از لحاظ نيروي انساني همه کتابداران و مسئولان صاحب تخصص بوده و 5 نفرکارشناسي ارشد کتابداري و 3 نفرکارشناسي و يک نفر کارداني هستند.
به نظر شما، دلايل گمنامي بعضي از استادان ادبيات و تاريخ آذربايجان چه ميباشد؟استادان زيادي در استان و شهرستان در رشته هاي ادبيات و تاريخ وجود دارند و مطرح اند و هزاران کتاب نوشته شده است و در کتابخانه هاي عمومي امانت داده مي شود. پس بنابراين بايد در مناسبت هاي ويژه، جهت شناسايي آنها مراسماتي برگزار کرد. همچنين اسامي آن استادان و شعرا و نويسندگان در نام گذاري خيابان ها و پارک ها و مدارس و... مَد نظر قرار گيرد و جلسات و نشست هاي با حضور آنها تشکيل داده شود، که بيشتر و بيشتر شناسانده شوند.
الويتهاي کاري شما در سال آينده چه خواهد بود؟در کتابخانه هاي عمومي فعاليت هاي چشمگيري صورت گرفته است و درسال 1402 در تکميل و پيگيري آنها تلاش خواهيم کرد، که شامل ادامه بهسازي و مرمت کتابخانه شهيد رجايي، افزايش منابع، اعضا و امانت، برگزاري برنامه هاي متنوع در مناسبت هاي مختلف، تبليغ مسابقه جشنواره کتابخواني رضوي، پياده سازي طرح اهداي کتاب بارش دانايي، تکميل و افتتاح کتابخانه روستايي روستاي خضرلو، تهيه تجهيزات مورد نياز کتابخانه هاي عمومي، پيگيري و اخذ نيم درصد شهرداري، تشکيل منظم جلسات انجمن، تشکيل مجمع خيرين کتابخانه ساز و جذب خيرين، انشعاب فاضلاب کتابخانه شهيد باهنر شيشوان و اصلاح لوله کشي است.